ممکن است که در ابتدا، شما در به کار گیری هر یک از این روش‌های خلاصه‌نویسی، با مشکل مواجه شوید، اما اگر بخواهید و اراده کنید که مطالعه خوبی برای کنکور داشته باشید، حتماً می‌توانید به تدریج، مطالب را به بهترین شکل ممکن خلاصه برداری کنید.
حتماً به خاطر داشته باشید که یک مطلب، بسته به اهمیت و تستی بودن آن، می‌تواند به همه اشکال یا یک شکل، خلاصه‌نویسی شود. در خلاصه‌نویسی، نکات زیر را باید رعایت کنید تا در وقت خود صرفه‌جویی کرده و از زحمت خودتان هم بهترین نتیجه را بگیرید:
۱٫ یکی از راه‌های کارا کردن یادداشت‌ها به هنگام ثبت کلمات مهم، به کار نگرفتن کلمات اضافی است. در خلاصه‌نویسی، هر قدر اطلاعاتی با کلمات کمتر و عبارت‌های کوتاه‌تر نقل شود، کارآیی آن بالاتر است؛ بنابراین، هنگامی که اطلاعات نسبتاً زیادی را در چند کلمه خلاصه می‌کنیم، یادداشت‌های ما دارای کارایی خوبی هستند. در یادداشت‌ها باید هدفتان این باشد که حتی‌الامکان مطالب مختلف را، که برگرفته از درس معلم، کتاب و جزوه هستند، در جمله‌های کوتاه و مفید بگنجانید. انجام این کار سبب می‌شود که توجه شما صرفاً به اطلاعات مهم متمرکز شود. باید از این گونه جمله‌ها، یعنی از جمله‌هایی که کلی‌ترین و محوری‌ترین اطلاعات را در بر دارند، یادداشت بردارید، و به جمله‌هایی که از لحاظ اهمیت ساختاری، ضعیف و حاوی اطلاعات جزیی‌ترند، توجه چندانی نکنید.
۲٫ در خلاصه‌نویسی، ابتدا باید کلیات موضوع مورد توجه قرار گیرد و موضوعات به صورت نمودار درختی رسم شود و سپس به جزییات پرداخته شود. همچنین در خلاصه‌نویسی، باید دقت کرد که معمولاً ایده و نکته اصلی در دو جمله اول پاراگراف بیان شود و بقیه پاراگراف، شامل توضیحات این مطلب باشد؛ اما این موضوع بدان معنی نیست که بقیه متن، مهم نیست؛ بلکه در ادامه متن باید به کلمات کلیدی مانند: «نخستین»، «مهم‌ترین عامل»، «بیشترین تاثیر»، «نکته اساسی»، «در نتیجه» و ایجابی بودن یا نبودن افعال نیز توجه کرد.
۳٫ یکی از کارهایی که می‌توانید در خلاصه‌نویسی انجام دهید، این است که طرز ارتباط موضوعات اصلی و فرعی را به کمک نمودار درختی نمایش دهید تا به درک بهتر مطالب کمک کند.
۴٫ در هنگام مطالعه مباحث درسی، ابتدا به کشیدن خط در زیر مطالب اصلی، مهم و با اهمیت بپردازید و سپس خلاصه‌نویسی کنید؛ زیرا انجام دو فعالیت مجزا (یادگیری و خلاصه‌نویسی در یک زمان واحد) باعث ایجاد اخلال و عدم تمرکز در انجام هر دو عمل می‌شود.
۵٫ خلاصه‌نویسی شما، چنانچه شامل خلاصه مباحث درسی، نکات مهم در کتاب درسی و جزوات یا تست‌های غلط و «نزده» شما در آزمون‌ها و مجموعه‌های تست باشد، دارای ارزش درسی بالایی خواهد بود، و الزاماً نباید فقط از داخل کتاب یا جزوه شما جمع‌آوری شود.
۶٫ اگر هنگام مطالعه مطالب خلاصه‌نویسی شده، که حاوی خطوط اصلی و پیامدهای مهم است، به کم اهمیتی مطالبی پی ببریم که در زمان خلاصه‌نویسی، مهم جلوه کرده‌اند یا به علت گذشت زمان و مرور مطلب، اهمیت اولیه را ندارند، این نکات را باید حذف کنیم.
۷٫ در خلاصه‌نویسی، به انتخاب سبک مناسب با متن خلاصه شده، رعایت یکنواختی افعال از لحاظ زمان، حجم مطالب و عدم تصرف در پیام‌ها و محتوای متن اصلی، توجه کنید. در درس‌های فرمولی و قاعده‌دار، مانند درس‌های شاخه ریاضیات، فیزیک، شیمی، منطق، گرامر انگلیسی، قواعد عربی، دستور زبان فارسی و آیین نگارش، اقتصاد، آرایه‌های ادبی و …، خلاصه این درس‌ها از طریق یادداشت فرمول‌ها و قواعد، رسم نمودارهای لازم و طبقه‌بندی دقیق اجزای هر مبحث فراهم می‌آید و لازم است که برای تسلط و یادآوری در مرور مباحث خلاصه‌نویسی شده، برای هر مورد مثالی آورده شود.
۸٫ چون اغلب قواعد، گاهی با موارد استثنایی و تبصره‌ها نقض می‌شود، این نکات خلاف قاعده نیز باید یادداشت و آموخته شود؛ در واقع، اهمیت استثناها از قواعد خیلی بیشتر است و عموماً، سؤالات مهم و اساسی کنکور از میان همین مطالب استخراج می‌شود. در درس‌های هم‌گروه ریاضیات، توجه به این نکته ضروری است که توانایی حل مسایل، با توانایی تست‌زنی خیلی تفاوت دارد، و مورد دوم، در مقایسه با مورد پیشین، بسیار دشوارتر و مستلزم تمرین و تکرار فراوان‌تر است.
۹٫ در خلاصه‌نویسی درس‌های تشریحی و حفظ کردنی، از قبیل معارف اسلامی، تاریخ، جغرافیا، تاریخ ادبیات، جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، فلسفه، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، ادبیات، شیمی (بخش‌های تعریفی و تشریحی) و …، باید کل هر فصل یا گفتار را بخوانید و مطالب اساسی و مهم را به شکلی برجسته مشخص سازید و آن‌گاه نکات مشخص شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.
۱۰٫ خط کشیدن زیر جمله‌ها و یادداشت‌برداری، در مقایسه با خواندن تنها، و خلاصه‌نویسی، در مقایسه با خط‌کشی، مؤثرتر است؛ پس باید به هنر خلاصه‌نویسی مجهز بود تا از زمان و نیز از امکانات، بیشترین استفاده را کرد.
۱۱٫ برخی از داوطلبان گمان می‌کنند که خلاصه‌نویسی، باعث هدر رفتن وقت مطالعاتی آنها می‌شود و نسبت به وقتی که برای آن صرف می‌کنند سود کمتری دارد؛ در حالی که این موضوع برعکس است. از مزایای خلاصه‌نویسی، بهره‌گیری از یادداشت‌های خلاصه شده در مدت زمان کوتاه و صرفه‌جویی در زمان، تسهیل در برخورداری از محتویات مهم کتب و جزوات در حجم کم، ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای مطالعه، کمک به در خاطر سپردن مطالب و از یاد نرفتن آنها و کمک به تمرکز فکر هنگام خواندن کتاب و جزوه است.
۱۲٫ تاریخ یادداشت‌‌برداری‌تان را در گوشه برگه یادداشت نمایید تا در زمانهای خاص مرور کردن، سر درگم نشوید.
۱۳٫ به خاطر داشته باشید که در برنامه‌ریزی خود، زمان‌هایی را باید به مرور کردن اختصاص دهید و در این زمانهای مرور کردن، به جای مطالعه دوباره کتاب یا جزوه، خلاصه‌هایی را که برداشته‌اید، مطالعه کنید.
۱۴٫ در هر بار مرور خلاصه‌ها، نسبت به مرورهای قبل، می‌توانید بخشی از خلاصه‌ها را که به طور کامل یاد گرفته‌اید، حذف کنید تا در وقتتان صرفه‌جویی شود.
