نتایج تحقیقات مختلف نشان میدهد که هر چه سن فرد بالاتر می رود، رغبت، هوش و استعداد وی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد؛ به طوری که اگر فردی انگیزه کاذبی در انتخاب رشته داشته باشد، علایق وی نیز به طور کاذب تغییر خواهد یافت؛ به عنوان مثال، فردی ممکن است در اثر القای دیگران، نسبت به یک رشته خاص به صورت کاذب علاقه مند شود و آن را برای ادامه تحصیل انتخاب کند؛ ولی حین تحصیل یا حتی پس از فارغالتحصیلی، متوجه شود که آن رشته با روحیات او منطبق نیست. همین امر، علاوه بر اینکه هزینه های مستقیم و غیرمستقیمی را به فرد و خانواده وی تحمیل می کند، جامعه را نیز به همین صورت تحت تاثیر قرار می دهد. افت تحصیلی، مسایل و مشکلات روحی و روانی در حین تحصیل و تلاش برای اشتغال در حوزه هایی غیر از حوزه تخصصی و عواقب و پیامدهای بعدی این امر، آثار یک چنین انتخابهایی هستند. متاسفانه در جامعه ما، در اثر باورهای غلط بعضی از افراد، علاقه مندی کاذبی نسبت به رشته هایی همانند علوم پزشکی، مهندسی، حقوق و … وجود دارد. بر اساس شواهد موجود در مراکز مشاوره، یکی از مهمترین مسایلی که برای دانشجویان مشکلات روحی مختلفی ایجاد می کند، نداشتن علاقه به رشته تحصیلی است که عمدتاً به عدم آشنایی آنها در زمان انتخاب رشته با رشته یا رشته های انتخابی آنها برمیگردد. اگر رشته تحصیلی بر علایق و رغبت های واقعی فرد منطبق نباشد، دانشگاه، علاوه بر اینکه نمی تواند موجب القای فکری و شخصیتی در وی شود، باعث خستگی روحی و جسمی او نیز میشود. میل و علاقه در هر کار، سبب میشود که شخص با انرژی بیشتری فعالیت کند. بسیاری از دانشجویان، به خاطر آنکه به رشته تحصیلی خود علاقه نداشتهاند، ترک تحصیل کرده و تعدادی دیگر نیز نتوانستهاند در رشته خود موفق باشند؛ بنابراین، با توجه به منابع کسب شناخت، چارچوب زیر در تعیین علایق تحصیلی، که حالت فرایندی و چرخشی دارند، پیشنهاد می شود:
منتشر شده در:1 آگوست 2019
برای ارزیابی علایق و رغبت ها، پرسشنامه های استاندارد روانشناختی نیز وجود دارد. آگاهی از انواع مختلف علایق، میتوانند در انتخاب رشته تحصیلی کمک کننده باشد. رغبتها و علایق را می توان به شیوه زیر تقسیمبندی کرد:
۱- رغبت علمی: نشاندهنده کشف حقایق و درک واقعیات جدید است. تحصیل در رشته هایی همچون علوم پایه و علوم پزشکی، مستلزم داشتن علاقه علمی است.
۲- رغبت هنری: این نیرو بیشتر در افرادی یافت می شود که به خلق آثار هنری می پردازند و به رشته های گروه هنر و معماری روی می آورند.
۳- رغبت ادبی: رغبت فرد به نوشتن، نظم و نثر و بررسی ادبیات و شعر را بیان میکند.
۴- رغبت به خدمات اجتماعی: تمایل فرد به کمکرسانی یا حل مشکلات مردم را بیان مینماید. انتخاب رشتههایی همانند مددکاری اجتماعی، پرستاری، علو مپزشکی، روانشناسی، مشاوره، حقوق و رشته های حوزه آموزش، بیشتر به این تمایل برمی گردد.
۵- علاقه به محاسبات و کار با اعداد و ارقام: حضور موفق در گرایش های مختلف رشته ریاضی، مهندسی، حسابداری، بانکداری و اقتصاد، بستگی به میزان علاقه شما در کار کردن با اعداد و ارقام دارد.
۶- رغبت به کار در فضای باز: موفقیت در رشته هایی همانند تربیتبدنی، نقشهبرداری، مهندسی کشاورزی و جنگلداری، تا حدود زیادی به وجود این نوع علاقه در فرد بستگی دارد.
۷- رغبت مکانیکی ـ صنعتی: این رغبت، بیشتر از ویژگی هایی همچون صحت و دقت در حرکت، آگاهی از روش کار با ابزارها، مهارت و استدلال منطقی تشکیل شده است. از جمله رشته هایی که موفقیت در آنها به وجود این نوع رغبت بستگی دارد، رشته های فنی و مهندسی، دندانپزشکی، علوم آزمایشگاهی و… هستند.