داوطلبان عزیز! باید توجه داشته باشید که یک برنامه خوب، برنامه‌ای است که در آن، مطالعه دروس به صورت موازی انجام گیرد. برخی از افراد از شیوه مطالعه تک درس استفاده می‌کنند؛ مثلاً یک هفته برای مطالعه درس فیزیک، هفته دیگر برای درس شیمی، و …؛ اما لازم است بدانید که به کارگیری این شیوه، موجب خستگی ذهنی و کاهشبازده یادگیری در آنها می‌شود. توصیه می‌گردد که به جای استفاده از روش تک درس، از شیوه موازی استفاده کنید؛ به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب ومطالعه کنید؛ به این صورت، خواهید توانست از بروز خستگی ذهنی خود جلوگیری کنید. هر چقدر تنوعدر زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد، به همان اندازه از بروز خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد.
به برنامه‌های زیر با تنوع های متفاوت توجه کنید:
مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل دو روز اول فیزیک، دو روز دوم شیمی، دو روز سوم ادبیات، مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل صبح: فیزیک،ظهر: شیمی، عصر: ادبیات. توجه کنید که برنامه دوم، از لحاظ تنوع، مناسب‌تر از برنامه اول است؛چون در یک روز، سه درس مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ در حالی که در روش اول، که هر دو روز یکدرس مطالعه می‌شود، احتمال بیشتری دارد که ذهنتان خسته شود؛ البته، همانگونه که در بالا اشاره کردیم، از آنجایی که خصایص فردی شما و عاداتی که در مطالعه دارید، نقش مهمی در برنامه‌ریزی دارد، خودتان باید به این نتیجه برسید که با چه شیوه‌ای از چیدمان دروس در برنامه‌ریزی راحت‌تر هستید و سپس آن شیوه را به کار بندید.
احتمالاً بعد از مطالعه این مطالب، این سؤال برای شما پیش می‌آید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی چگونه است. باید توجه داشته باشید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اندک تفاوت‌هایی با سایر برنامه‌ریزی‌های تحصیلی، مثلاً آمادگی برای کنکور، دارد؛ به این صورتکه در برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اهداف شما با اهداف مدرسه در هم می‌آمیزد و شما برای برنامه‌ریزی درسی خود تاحدی از برنامه‌ریزی مدرسه تبعیت می‌کنید؛ با این حال، شما در کنار اهداف برنامه‌ریزی شده، که مدارس برای شما تعیین می‌کند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، باید اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه‌ریزی را نیز رعایت کنید.
در برنامه‌ریزی، حتماً تناسب میان دروس و تنوع آنها را رعایت کنید؛ چون در این زمینه،تناسب و تنوع، مساله مهمی است؛ به طور مثال، انتخاب درس های فیزیک، شیمی، ریاضی در یک مدت زمان مشترک، کارآیی خوبی نخواهد داشت؛ زیرا شیوه مطالعه این دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت، و گذشته از این، همه آنها باانواع فرمول‌ها سر و کار دارند و این موضوع، تداخل مطالب را پیش خواهد آورد؛ بنابراین، بهتراست که از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی، ادبیات، فیزیک؛ یا اگر از شیوه دیگری برای خواندن دروس با یکدیگراستفاده می‌کنید، که بهتر نیز هست، از این ترکیب استفاده کنید: شیمی و ادبیات، فیزیک و بینش، ریاضی و زیست‌شناسی. باز هم تاکید می‌کنیم که برنامه‌ریزی و دروسی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید، باید بر اساس توانایی‌ها و خصایص شما باشد.
گنجاندن زمان استراحت را در برنامه‌ریزی خود فراموش نکنید. در مطالعه، باید، علاوه بر استراحتی که هرچهل و پنج دقیقه یک بار و به مدت یک ربع برای خودتان در نظر می‌گیرید، هر چند ساعت یک بار، مدت زمان طولانی‌تری را برای استراحت (مثلاً نیم ساعت تا چهل و پنجدقیقه) در نظر بگیرید و استراحت طولانی‌تری را برای پایان هر مقطع زمانی (مثلاً یک هفته یا یک ماه) و شروع مقطع بعدی نیز در نظرداشته باشید؛ به عنوان مثال، دانش‌آموزی برای یک هفته خود، مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است؛ به طوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات می‌پردازد و در فاصله هر چهل و پنج دقیقه مطالعه، یک ربع استراحت می‌کند و هر سه نوبت چهل و پنج دقیقه‌ای، یک استراحت چهل و پنج دقیقه‌ای برای خود دارد، و در پایان هفته (بعداز ظهر جمعه)، به طور کامل به استراحت می‌پردازد تا هفته بعد را، که برای مطالعهفیزیک وزیست‌شناسی در نظر گرفته است، با انرژی بیشتری شروع کند.
به یک مثال توجه کنید: در برنامه‌ریزی تحصیلی بر مبنای یافته‌های روان‌شناسی،یک اصل در نظر گرفته می‌شود؛ با این محتوا که بعد از مدتی درحدود چهل و پنج دقیقه پس از شروع مطالعه، منحنی یادگیری بسیار پایین می‌آید؛ به طوری که فرد، یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت؛ مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این دست، فرد باید برنامه‌ریزی تحصیلی خود را طوری انجام دهد که هر چهل و پنج دقیقه یک بار،استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی، شروع به یادگیری نماید.
