زیستشناسی با بالاترین ضریب(ضریب ۱۲) به عنوان اصلیترین درس گروه آزمایشی علوم تجربی برای داوطلبان این گروه، بخصوص آنهایی که متقاضی رشتههای پرطرفدار(پزشکی، دندانپزشکی و…) هستند، اهمیت ویژهای دارد. اگر داوطلبی در درس زیستشناسی، ده درصد از شما عقب بیفتد و در هر کدام از درسهای اختصاصیهای دیگر، پنج تا شش درصد جلو باشد، به طور کلی از شما عقب میافتد.
شواهد نشان میدهد که فقط هفت درصد از داوطلبان آزمون سراسری در گروه آزمایشی علوم تجربی، تستهای زیستشناسی را بالای پنجاه درصد میزنند. علت این موضوع در کم مطالعه کردن این درس نیست، بلکه یکی از مشکلات بزرگی که داوطلبان دارند، چگونه مطالعه کردن درس زیستشناسی است.
در این سلسله از مقالات سعی میکنیم تا شما را با نحوه صحیح مطالعه و تست زنی بهتر در این درس آشنا کنیم. مانند همه دروس کنکور، برای نتیجهگیری بهتر در درس زیستشناسی نیز رعایت سه مرحله مطالعه اولیه، مرور و تستزنی، بسیار مهم و تعیین کننده است.
الف- مطالعه اولیه
قبل از هر چیز باید به خاطر داشته باشید که مهمترین منبع مطالعه زیستشناسی برای کنکور، کتاب درسی است. اگر زیستشناسی را یک درس صرفاً حفظ شدنی (مثل حفظ کردن یک شماره تلفن یا شعر) میپندارید، باید نگرشتان را درباره این درس عوض کنید؛ پس به حفظ کردن طوطیوار مطالب زیستشناسی نپردازید. باید روشی را برای مطالعه بهکار ببرید که در یادگیری عمیق و مفهومی زیستشناسی، مؤثر باشد.
با توجه به تغییرات کتابهای زیستشناسی، در مقایسه با سالهای گذشته، دیگر نمیتوان به کتاب زیستشناسی پایه خاصی اهمیت بیشتری داد؛ چرا که اولاً مطالب کتابهای زیستشناسی، بسیار به هم پیوسته است و برای یادگیری مطالب لازم است که تمام کتابهای زیستشناسی را به دقت مطالعه کرد، و دوم اینکه، برخلاف سالهای گذشته، دیگر سهم پایه خاصی در پرسشهای آزمون سراسری، بیشتر از پایه دیگر نیست و میتوان گفت که تقریباً تعداد پرسشهای برابری از هر سه پایه مطرح میشود؛
پس بدون توجه به بودجهبندی سؤالات برای فصلهای مختلف، کتابهای هر سه پایه را به صورت موازی (همراه باهم) مطالعه کنید و اهمیت یکسانی برای تمام فصول هر سه پایه قایل شوید. تاکید بر این موضوع به آن خاطر است که طبق آمار سالهای گذشته، نمیتوان هیچ فصلی از دروس زیستشناسی را فاقد اهمیت یا کماهمیتتر از بقیه دانست.
شیوه پیشنهادی ما برای مطالعه زیست شناسی این است که ابتدا مطلب را بهصورت اجمالی و گذرا (پاراگراف اول و آخر، تیترها، شکلها و….) بخوانید تا ایده کلی آن را بهدست بیاورید. در مرحله بعد باید در مدت زمانی که در برنامهریزی خود برای این درس در نظر گرفتهاید، به طور دقیق و خط به خط، نکات آن را مطالعه کنید. توجه به اَشکال و قیدها، ارتباط بین فصول و کتب مختلف، و جمعبندی نکات جانوران از کتب مختلف دبیرستان، بسیار بسیار کلیدی و مهم است.
در این مرحله، زیر نکات مهم و کلیدی را خط بکشید و نکات مهم را حاشیهنویسی کنید. پس از انجام این کار، تمام فصول دروس زیستشناسی سه پایه را با توجه به ارتباط موضوعی آنها تحت عنوانهای جدید دستهبندی کنید. این کار باعث می شود تا در مرورهای بعدی، در مدت زمان کمتر، مطالب مرتبط بیشتری را به خاطر بسپرید و در یادگیری سرعت بیشتری داشته باشید. پس از مطالعه دقیق، حتماً از متن کتاب سؤال و تست طرح کنید.این نکته مهم و کلیدی را همواره به خاطر داشته باشید که مقایسهای خواندن و شباهتها و تفاوتها را جدولبندی کردن، در آزمونهای سراسری سالهای اخیر بشدت مورد توجه قرار گرفته است؛ پس پرداختن به این کار را هم در شیوه مطالعه خود در این درس، مورد توجه ویژه قرار دهید.