Archives : روش مطالعه

  • کنکوری های ۱۴۰۰:جمع‌بندی و نتیجه‌گیری دروس را فراموش نکنید(بخش ۳ از ۳)

    ۵ـ گاهی بعضی از داوطلبان، دچار این ترس یا استرس می‌شوند که مبادا فلان مبحث از فلان درس را از یاد برده باشند.
    این نگرانی و این نوع تفکر، به خاطر نزدیکی به زمان برگزاری آزمون سراسری، در ذهن اکثر قریب به اتفاق داوطلبان وجود دارد و موجب می‌شود که از کارایی‌شان کاسته شده و به استرس آنان اضافه کند.
    این حس باعث می‌شود که داوطلب، دچار وسواس در مطالعه شود و تمام مباحث را مجدداً مطالعه کند. توجه داشته باشید که انجام این کار، فقط وقت شما را به شدت خواهد گرفت. مطمین باشید که اگر در این زمان باقی‌مانده با دقت و با برنامه اصولی، مطالعه و جمع‌بندی کنید، با آمادگی کامل، در آزمون سراسری حاضر خواهید شد.
    ۶ ـ در کنار برنامه‌ریزی، مطالعه و تست‌زنی بر مبنای یک برنامه ریزی دقیق و اصولی ، به نحوه خواب و غذای خود نیز توجه خاص داشته باشید.
    روند خواب و تغذیه خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که بهترین نتیجه ممکن را برای موفقیت در آزمون سراسری بگیرید؛
    البته میزان خواب هر فرد، با توجه به شرایط جسمی و فیزیولوژیکی آن فرد، متفاوت با دیگران است و در اینجا پیشنهاد یکسانی برای همه افراد نمی‌توان ارایه داد؛ لذا، بهتر است که از هم اکنون، زمان خواب و بیداری خودتان را به گونه‌ای تنظیم کنید که بالاترین میزان کارایی را در این آزمون مهم داشته و در سر جلسه آزمون سراسری هم مشکل خاصی از این بابت نداشته باشید.

    ۷ـ شرکت در آزمون‌های آزمایشی و جامع در فرصت باقی‌مانده، به شما این امکان را می‌دهد که خودتان را از نظر علمی به طور جدی محک بزنید.

    شایسته است که در انتخاب این آزمون‌ها دقت داشته باشید و بررسی کنید که در آنها از سؤالات با کیفیت استفاده شده باشد و سعی کنید که فرصت حضور در این آزمون‌ها را از دست ندهید.

    شرکت در آزمون‌های آزمایشی،علاوه بر تمرین و ارزیابی میزان آمادگی، باید با هدف رفع اشکال و ضعف‌هایتان در مبحث و موضوعات خاص نیز دنبال شود؛ به عنوان نمونه، چنانچ هدر طول سال تحصیلی و در حین تست‌زنی در منزل یا در آزمون‌های آزمایشی، قادر به پاسخگویی به بعضی از تست‌ها نبوده‌اید، اکنون و در این زمان باقی‌مانده، سعی کنید که ضمن مرور آن مباحث، نسبت به رفع اشکال و پاسخگویی مجدد به آن تست‌ها نیز اقدام کنید. 

    ادامه...
  • کنکوری های ۱۴۰۰:جمع‌بندی و نتیجه‌گیری دروس را فراموش نکنید(بخش ۲ از ۳)

    ۳ـ اگر تا به حال، مطالعه دروس و منابع آزمون سراسری را مطابق برنامه انجام داده و خلاصه درس هم تهیه کرده‌اید، سعی کنید که در فرصت باقی‌مانده، از این خلاصه‌ها استفاده کنید، و چنانچه تا به حال موفق به اتمام مطالعه خود نشده‌اید، سعی کنید تا پایان اردیبهشت ماه انجام این کار به اتمام برسد و زمان باقی مانده را به مطالعه و مرور یادداشت‌برداری‌ها و خلاصه‌ها بپردازید.
    در زمان باقی مانده تا کنکور، بهترین منبعی که می‌توانید برای مرور مباحث مختلف از هر درسی استفاده کنید، همین خلاصه‌ها و یادداشت‌هایی هستند که در حین مطالعه تمام دروس در طول سال تحصیلی تهیه کرده‌اید.
    ۴ـ دروس عمومی را هم در کنار دروس اختصاصی مطالعه کنید و بر اساس میزان تاثیر و اهمیت آن در آزمون سراسری، وقت صرف کنید. سعی کنید که دروس عمومی را هم جدی بگیرید و از اهمیت مطالعه این دروس در زمان باقی‌مانده تا آزمون سراسری غافل نشوید.
    علاوه بر مطالعه روزانه دروس عمومی، حتماً اقدام به تست زدن در شرایطی مشابه آزمون سراسری بکنید. این آزمون‌ها، سرعت عمل شما را افزایش می‌دهد و باعث افزایش دقت شما در مواجهه با تست‌های اصلی دروس عمومی در آزمون سراسری می‌شود؛ از سوی دیگر، در آزمون‌های آزمایشی یا شبیه‌سازی شده، چنانچه در مبحث خاصی یا هر موضوع دیگری در چند آزمون احساس ضعف کردید، سریعاً می‌توانید اقدام به رفع مشکل خودتان در آن مبحث خاص کنید.
    در آزمون‌های شبیه‌سازی شده، به ویژه برای دروس اختصاصی، از جمله دروس ریاضی و فیزیک، که بیشتر جنبه حل کردنی دارند، بهتر است که تعداد سؤالات و همچنین میزان زمانی را که برای پاسخ دهی به سؤالات اختصاص می‌دهید، مطابق با آزمون سراسری باشد. همچنین توصیه می‌شود که این آزمون‌ها، جامع باشد و تمام مباحث یک درس مشخص را شامل شود.
    بعد از پاسخ دهی به سؤالات و در حین تحلیل پاسخ‌ها، ممکن است که چندین سؤال را پاسخ نداده یا اشتباه پاسخ داده باشید؛ در این صورت، می‌توانید به کتاب‌ها و خلاصه‌های خودتان رجوع کرده و نکات مورد نظر را بار دیگر مرور کنید.
    منظور ما از آزمون‌های شبیه‌سازی شده این است که در این آزمون‌ها شما باید خود را سر جلسه آزمون سراسری تصور کنید و با لباس رسمی به سؤالات این آزمون پاسخ دهید. همچنین بهتر است که بعد از برگزاری آزمون، با دقت بسیار، پاسخ‌های خود را بررسی کنید و به بررسی ضعف‌های خود در آزمونی که گذرانده‌اید، بپردازید.
    برای تست‌زنی تاکید می‌شود که در این زمان باقی‌مانده، سراغ تست‌های تالیفی و غیر استاندارد نروید، بلکه از تست‌های استاندارد و اصلی استفاده کنید؛ در این خصوص، تست‌های ده سال اخیر آزمون سراسری می‌تواند منبع قابل اطمینانی برای استفاده و تمرین شما باشد.
    ادامه...
  • کنکوری های ۱۴۰۰:جمع‌بندی و نتیجه‌گیری دروس را فراموش نکنید(بخش ۱ از ۳)

    حتماً تا حالا دقت کرده و متوجه شده‌اید که در ماه‌های نزدیک به زمان برگزاری آزمون سراسری، ممکن است که افت مختصری در ساعات مطالعه شما یا سایر داوطلبان به وجود آمده باشد.
    شاید این موضوع، شما را نگران کند، اما باید بدانید که این وضعیت تا حد زیادی طبیعی است و می‌تواند ناشی از خستگی باشد. مهم این است که ناامید نشوید و با قوت و انرژی ادامه دهید و به جبران و حصول نتیجه امیدوار باشید. بدین منظور، چند پیشنهاد و توصیه داریم که داوطلبان می‌توانند، با توجه به شرایط خود و پیشرفتشان در مطالعه دروس و نحوه مطالعه، از آن استفاده کنند.
    ۱ـ توجه داشته باشید که نهایتاً تا آخر اردیبهشت ماه فرصت دارید مباحث جدید دروس را مطالعه کنید. به همین منظور، مطالعه و یادگیری مبحث جدید بعد از اردیبهشت ماه توصیه نمی‌شود؛ چرا که پس از این، شما فرصت اینکه روند مطالعاتی یک مبحث را تا انتها سپری کنید، نخواهید داشت؛ بنابراین، دروس خود را با دقت بررسی کنید و در صورتی که نیاز می‌بینید، مبحث جدیدی را که تا آن زمان به خوبی مطالعه نکرده‌اید، در همین اردیبهشت ماه مطالعه کنید.
    اردیبهشت ماه، زمانی است که شما می‌توانید مباحثی را که در ماه‌های گذشته مطالعه کرده‌اید، ولی در بعضی قسمت‌های آن ضعف دارید، بار دیگر مطالعه کنید و روند مطالعاتی آن را تکمیل کنید.
    ۲ـ برای جلوگیری از کاهش احتمالی ساعات مطالعه، همانند ماه‌های قبل که قصد شروع به مطالعه را داشتید، توصیه می‌کنیم که مدت زمان مطالعه خود را در نظر داشته باشید و سعی کنید که هر روز، بهتر از روز قبلِ خودتان باشید.
     توجه داشته باشید که در این مدت، فقط بر اساس وضعیت مطالعات قبلی و میزان پیشرفت خودتان، برنامه‌ریزی و اقدام کنید و به هیچ وجه خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. هر شخص در مسیر آمادگی برای شرکت در آزمون سراسری، وضعیت منحصر به خودش را دارد؛ بنابراین، لزومی به مقایسه خود با دیگران نیست و انجام این کار، نه تنها کمکی به حل مشکل احتمالی شما نمی‌کند، بلکه موجب استرس شما در این ایام سرنوشت‌ساز نیز خواهد شد.
    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش پایانی)

    ۱۳- فرار نکنید
    روزی شاگردی به استاد خویش گفت: استاد ! می‌خواهم که یکی از مهم‌ترین خصایص انسان‌ها را به من بیاموزی؟ استاد گفت: واقعاً می‌خواهی آن را فرا گیری؟! شاگرد گفت: بله، با کمال میل. استاد گفت: پس آماده شو با هم به جایی برویم. شاگرد قبول کرد. استاد شاگرد جوانش را به پارکی که در آّن کودکان مشغول بازی بودند، برد. استاد گفت:”خوب به مکالمات بین کودکان گوش کن.”
    مکالمات بین کودکان به این صورت بود:
    – الان نوبت من است که فرار کنم و تو باید دنبال من بدوی.
    – نخیر الان نوبت توست که دنبالم بدوی.
    – اصلاً چرا من هیچ وقت نباید فرار کنم؟!
    و حرف‌هایی از این قبیل.
    استاد ادامه داد: همان طور که شنیدی، تمام این کودکان طالب آن بودند که از دست دیگری فرار کنند. انسان نیز این گونه است. او هیچ گاه حاضر نیست که با شرایط موجود روبرو شود و دایم در تلاش است که از حقایق و واقعیات زندگی خود فرار کند و هرگز کاری برای بهبود زندگی خود انجام نمی‌دهد. تو از من خواستی که یکی از مهم‌ترین ویژگی های انسان را برای تو بگویم و من آن را در چند کلام خلاصه می‌کنم: “تلاش برای فرار از زندگی!”
    متاسفانه بسیاری از داوطلبان نیز این گونه رفتار می‌کنند و به جای مبارزه با مشکلات و تحمل سختی‌ها، از زندگی فرار می‌کنند و برای این کار خود هم توجیه های بی پایه و اساس می آورند. آنها می‌گویند نمی‌دانیم که چرا این روزها خوابمان بیشتر شده است؛
    اما واقعیت این است که تمایل آنها به خوابیدن بیشتر شده است. آنها ناخودآگاه تلاش می‌کنند که با خوابیدن، ناتوانی‌ها و کوتاهی‌های خود را فراموش کنند و از آنچه در پیش دارند فرار نمایند.
    مواظب این خوابیدن‌های ناشی از فرار، بخصوص در فروردین ماه، باشید و به جای فرار از مشکلات، مسؤولیت زندگی خود را با همه دشواری‌ها و سختی‌هایش پذیرا باشید.
    ۱۴- به فکر بعد از تعطیلات باشید
    «اگر روزی ۱۳ ساعت درس بخوانم، خوب است؟ خودم می‌دانم تا حالا کوتاهی کرده‌ام، اما ایام عید می‌خواهم «بکوب» درس بخوانم».
    نگاهش می‌کنم و هیچ نمی‌گویم؛ یعنی راستش می‌مانم که چه بگویم. از نگاهم می‌فهمد که تصمیمش چندان توجهم را جلب نکرده است.
    در نهایت می‌گویم: «می‌شود یک سؤالی بکنم؟ آن وقت بعد از ایام عید چه می‌خواهی بکنی؟ تو که عادت به روزی ۱۳ساعت درس خواندن نداری، فکر می‌کنی که بعد از عید چقدر درس خواهی خواند؟!»
    لحظه‌ای سکوت می‌کند و به آرامی می‌گوید: «مدرسه قرار است که بعد از عید، ما را به اردو ببرد. چند روزی سفر می‌رویم و خستگی این مدت از تنمان در می‌رود. بعد از آن هم سعی می‌کنم که خوب درس بخوانم.»
    می‌گویم: «حواست هست که دیگران از روی نحوه مطالعه تو کپی برداری نمی‌کنند و عده‌ای دانش‌آموز هستند که مطالعه‌ای مداوم و پیوسته دارند؟ مطمین باش که در مسابقه‌ای مانند کنکور، کسی موفق است که همیشه درس بخواند و مطالعه برایش یک جریان مداوم و مستمر باشد و در ماه‌های مختلف، نحوه درس خواندنش هیچ گونه تغییری نکند.»

    می‌خواهیم بگوییم که شما قرار نیست بعد از عید کنکور بدهید و بعد از تعطیلات نوروز تا کنکور بیش از ۹۰ روز زمان دارید و نباید این ۹۰ روز را فدای ۱۵ روز کنید؛ پس به گونه‌ای مطالعه کنید که بعد از تعطیلات نوروز، روحیه شاد و انرژی لازم را برای مطالعه داشته باشید. 

    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش ششم)

    ۱۱- دید و بازید عید
    موضوع کنکور و اهمیت آن را به طور کامل برای خانواده خود روشن کنید و از آنها بخواهید که عید امسال را به کمک شما بیایند و دید و بازدیدهای خود را تا جایی که امکان دارد به حداقل ممکن برسانند. خود شما هم تنها به دیدار اقوام درجه یک خود بسنده کنید و سعی کنید که این وظیفه را در یک یا دو روز اول نوروز به اتمام برسانید و زودتر روی موضوع اصلی، که همان مطالعه مفید برای کنکور است، متمرکز شوید.
    ۱۲- تغذیه
    از مسایل مهم دیگر در طول تعطیلات نوروز، برخورداری از یک تغذیه مناسب است که هم بر میزان راندمان شما در مطالعه و هم بر میزان خواب شما در شبانه روز تاثیر می‌گذارد. سعی کنید که از خوردن بیش از حد آجیل و شیرینی خودداری کنید.
    غذای پرحجم و چرب نیز نخورید و به جای آن از غذای کم حجم و پرکالری استفاده کنید و در نهایت، برای شما یک توصیه مهم داریم: خوردن صبحانه را به هیچ قیمتی و تحت هیچ شرایطی فراموش نکنید.
    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش پنجم)

    ۹- اردوهای مطالعاتی
    «سیزده روز طلایی» در این سیزده روز، کل دروس پایه و حتی سال دوازدهم را در یک محیط شاد و دوستانه مطالعه کنید و برای آزمون سراسری کاملا آماده شوید!
    عبارت فوق و ده‌ها عبارت تبلیغاتی دیگر، که  خبر از کلاس‌هایی مفید، آزمون‌هایی دقیق و استادانی مجرب می‌داد، باعث شد که من برای تعطیلات عید در مؤسسه … ثبت‌نام کنم و خیالم تخت باشد که به یاری این سیزده روز طلایی، بخش عمده‌ای از ضعف‌هایم رفع خواهد شد؛
    اما  بعد از پرداخت پولی هنگفت و حرام شدن سیزده روز از مفیدترین فرصت‌های مطالعاتی‌ام، فهمیدم که براحتی آب خوردن فریب دروغ های زیبای افرادی سودجو و کلاهبردار را خورده ام. بسیاری از این گونه مؤسسات، از تعطیلات عید برای پر کردن جیب‌هایشان استفاده می‌کنند و فضای رؤیایی و مفیدی که در آگهی‌های تبلیغاتی از آن خبر می‌دهند، چیزی جز یک محیط نابسامان و بی‌برنامه نیست که موجب تلف شدن وقت داوطلبان خواهد شد.
    بدون شک، از محیطی که در آن ده‌ها داوطلب با سطح علمی متفاوت در یک کلاس واحد شرکت می‌کنند و به آنها برنامه مطالعاتی یکسانی داده می‌شود، نمی‌توان انتظار معجزه داشت و بهتر است بگوییم که هیچ کس بهره لازم را نخواهد برد.
    ۱۰- پایگاه مطالعاتی، آری یا خیر؟
    مدرسه برای این ایام، پایگاه مطالعاتی گذاشته بود و قرار بود که دانش‌آموزان از صبح تا شب در این پایگاه مطالعه کنند. مانده بودم که در خانه بمانم و درس بخوانم یا به پایگاه بروم. هرکدام برای خودش مشکلاتی داشتند؛ در خانه درگیر دید و بازدید اقوام می‌شدم و مدرسه هم از نظم و ترتیبش مطمین نبودم و تازه هر شب باید یکی دنبالم می‌آمد و مرا بر می‌گرداند؛
    در نهایت تصمیم گرفتم که به پایگاه مطالعاتی مدرسه‌مان بروم؛ تصمیمی بسیار درست و مفید؛ چون در مدرسه همه بچه‌ها شرایطمان یکسان بود و هیچ کدام از بچه‌های حاضر در مدرسه، مسافرت نرفته بودند و همه از صبح تا شب فقط درس می‌خواندند؛ در ضمن اگر در یکی از مباحث درسی مشکل داشتم، می‌توانستم روی کمک مابقی دوستانم حساب کنم. خوشبختانه مسؤولان مدرسه هم نظارتی دقیق بر پایگاه داشتند و اگر دانش‌آموزی می‌خواست وقت‌گذرانی کند یا وقت دیگران را بیهوده بگیرد، مانعش می‌شدند.
    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش چهارم)

    ۷- مسافرت ممنوع!
    چند سال پیش، رتبه ۸ کشوری علوم انسانی آزمون سراسری می‌گفت که هفته اول تعطیلات نوروزی را به مسافرت رفتم و بیشتر به استراحت و تفریح پرداختم و در ابتدای هفته دوم، در آزمون آزمایشی یکی از مؤسسه‌ها شرکت کردم. نتیجه وحشتناک بود و در دروس عمومی و اختصاصی دچار افت بسیار زیادی شده بودم، به گونه ای که هیچ وقت قبل از آن رتبه‌ای به این بدی نیاورده بودم. نتیجه این شد که هفته دوم را «بکوب» درس خواندم و در واقع مسافرت هفته اول از دماغم درآمد!
    رتبه ۲ علوم تجربی چند سال پیش نیز در این زمینه می‌گفت: در تعطیلات نوروز، چند روز را به مسافرت رفتم و با خودم یکی دو کتاب بردم؛ به امید آنکه آنها را خواهم خواند؛ اما در عمل، زمان مناسب برای مطالعه مستمر و دقیق پیدا نمی‌کردم و در واقع وقت چندانی را به مطالعه اختصاص نمی‌دادم.
    به همین دلیل، ما معتقدیم که رفتن به مسافرت در تعطیلات عید نوروز معنایی ندارد؛ البته اگر واقعاً خسته هستید و به تغییر محیط و آب و هوا احتیاج دارید، چاره‌ای نیست؛ به یک مسافرت کوتاه دو تا سه روزه بروید.
    ۸- برنامه های تلویزیون 
    «فقط همین یک برنامه را نگاه می‌کنم و بعد می روم سر درسم.» شاید باور نکنید، اما تمام تعطیلات عید، این یک جمله را به خودم گفتم و آخر هم سر درسم نرفتم!
    جالب این است که بی‌مزه‌ترین برنامه‌های تلویزیون برایم جذاب شده بود ! انگار مرا با قوی‌ترین چسب موجود‌، محکم روبروی تلویزیون چسبانده بودند و موظف بودم که تمام برنامه‌ها را تماشا کنم؛ برنامه‌هایی که در حالت عادی و وقتی تکلیف درسی نداشتم، نیم نگاهی هم به آنها نمی‌انداختم. اگر هم پدر یا مادرم تذکر می‌دادند، قهر می‌کردم و می‌گفتم خودم بزرگ شده‌ام و صلاح کار خودم را می‌دانم؛ در نتیجه، بهترین دوران مطالعاتی‌ام را به بطالت گذراندم.
    برای همین، به داوطلبان پیشنهاد می‌دهیم که در تعطیلات عید که تلویزیون برنامه‌های متنوعی پخش می‌‌کند، به هیچ وجه تلویزیون را بدون هدف روشن نکنند و بعد از اتمام برنامه مورد نظر خود (که آن هم یک یا دو برنامه انتخاب شده از بین برنامه‌هاست) بسرعت تلویزیون را خاموش کنند و به محل مطالعه خود برگردند. بهتر است که داوطلبان از دیدن برنامه‌های هیجان انگیز یا سریال‌های دنباله‌دار بپرهیزند و به تماشای برنامه‌های کوتاه طنز با توجه به نکات ذکر شده بالا بپردازند.
    راستی برخی از بچه‌ها که خود بنا به دلایلی مطالعه نمی‌کنند، برای کاهش اضطراب خود سعی می‌کنند که زمان دوستانشان را با کشاندنشان به پای تلفن همراه تلف کنند؛ پس باید مواظب موبایل هم بود!
    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش سوم)

    ۵- با ضعف‌هایمان چه کنیم؟
    به این نکته که قطعا مشکا خیلی از شما داوطلبان کنکور است حتما با دقت توجه کنید: اگر مبحثی را خوانده‌اید، ولی اصلاً یاد نمی‌گیرید و نمی‌فهمید یا چند روز بعد فراموش می‌کنید، بهترین کار این است که در تعطیلات نوروز به بودجه‌بندی سؤالات مراجعه کنید؛ اگر مبحث مورد نظر  اهمیت کمی دارد شاید بتوان آن را حذف کرد، و اگر پر اهمیت است، یا وقت بیشتری برای آن مبحث بگذارید و آن را بهتر بخوانید و یا آنکه روش مطالعه خود را عوض کنید؛
    چون اگر روشتان درست بود باید تا حالا جواب می‌داد، و یا اینکه با دوستان قوی‌تر خود این مبحث را کار کنید و با هم رفع اشکال کنید، و بالاخره در صورتی که استطاعت مالی دارید، از یک دبیر خصوصی مجرب بهره ببرید تا  اشکالتان را به صورت فردی بررسی و برطرف کند.
    توجه داشته باشید که سؤال‌های آزمون سراسری، تفهیمی است. این نکته بدان معناست که اگر می‌خواهید در آزمون سراسری موفق شوید، باید به مباحثی که می‌خوانید‌، کاملاً مسلّط باشید. داوطلبی که به صورت سطحی بر همه مباحث مسلّط است، نمی‌تواند به اکثر  قریب به اتفاق سؤال‌ها پاسخ دهد؛ 
    برای مثال، داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی، اگر در درس ریاضی ضعف دارند، می‌توانند به چند مبحث مهم‌تر بیشتر بپردازند و روی آن سرمایه گذاری کنند؛ مبحثی مثل حد و مشتق که حداقل ۱۱ یا ۱۲ سؤال از ۳۰ سؤال این درس از آن طرح می‌شود؛ در حالی که از بعضی مباحث ریاضی که دشوار و دارای نکته‌های بسیاری نیز هست، سؤال چندانی طرح نمی‌شود و گاه هر چند سال یک بار شاهد طرح سؤالی از آن مباحث هستیم؛
    یا در درس ادبیات عمومی، مباحث آزمون شامل لغت، تاریخ ادبیات و اعلام، املا، دستور زبان فارسی، آرایه‌های ادبی و قرابت معنایی و درک مفهوم و معانی اشعار است. داوطلبی که به درس ادبیات مسلّط نیست، می‌تواند یک یا دو مبحث را که در آن بیشتر ضعف دارد، کنار بگذارد و به صورت عمیق‌تر و دقیق‌تر به سایر مباحث بپردازد.
    ۶- برگزاری آزمون‌های متناسب
    بعد از چند روز مطالعه، آموخته‌های خود را در آزمون‌های تستی استاندارد (سؤالات آزمون‌های سراسری سال قبل) محک بزنید تا مطمین شوید که ضعف شما در آن مبحث برطرف شده و اگر هنوز ضعفی باقی مانده است از آن آگاه شوید و در صدد رفع آن برآیید.

    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش دوم)

    ۳- چه بخوانیم ؟
    مطالعه سال دوازدهم یا پایه؟ عمومی یا اختصاصی؟ این پرسش‌‌ها سؤال‌هایی است که برای هر کنکوری در ایام عید  مطرح می‌شود.
    متاسفانه برخی از داوطلبان، مطالعه خود را در این ایام، محدود به یکی از موارد زیر می‌کنند و برای مثال می‌گویند: «می‌خواهم در تعطیلات عید پایه را ببندم تا خیالم راحت شود» یا «می‌خواهم در اختصاصی‌ها ضعف‌هایم را رفع کنم؛ چون عمومی ها را بعد از عید هم می‌شود خواند.»
    در حالی که نکته بسیار کلیدی و مهمی که بایستی به آن توجه ویژه ای داشت این است که باید در این ایام برای همه دروس وقت گذاشت و هیچ درسی را به حال خود رها نکرد؛ چون موفقیت یک داوطلب در گرو مطالعه و پاسخگویی به سؤال‌های همه دروس است.
    به یاد می‌آورم که مشاور تحصیلی یکی از مدارس غیرانتفاعی، همیشه در ایام تعطیلات نوروز، درس عربی را کنار می‌گذاشت و معتقد بود که داوطلبان باید بعد از تعطیلات نوروز که به کنکور نزدیک است، این درس را در ساعاتی متمادی مطالعه کنند تا در خاطرشان بماند؛
    اما بیشتر دانش آموزان که در عید این درس را رها کرده بودند، بعد از تعطیلات نوروز نیز  وقت لازم را برای یادگیری این درس نمی‌گذاشتند، و عده‌ای نیز که به مطالعه درس معارف اسلامی می‌پرداختند، از سایر دروس که در ایام نوروز مطالعه کرده بودند‌، غافل می‌شدند و در نهایت این کار به نفعشان تمام نمی‌شد.
    ۴- مرور دانسته‌ها
    درس‌هایی را که به طور کامل خوانده‌، خلاصه نویسی کرده‌، سر کلاس خوب فهمیده، تست‌هایش را زده‌اید و کاملاً نسبت به آن دروس احساس خوبی دارید، نقطه قوت شما هستند و باید در این دوران به مرور آنها بپردازید تا تثبیت شوند؛ وگرنه مطمین باشید بعدا خیلی افسوس خواهید خورد.
    برخی از درس‌ها را نیز خوانده‌اید، ولی اصطلاحاً به دلتان نچسبیده است و احساس خوبی نسبت به آنها ندارید. این درس‌ها را با مرور خلاصه‌ها و یادداشت‌برداری‌ها و مهم‌تر از همه تست زدن،  مثل گروه اول، یک نقطه قوت برای خود قرار دهید.

    ادامه...
  • تعطیلات نوروزی برای کنکوری های ۱۴۰۰ و ۱۴ نکته طلایی(بخش اول)

    در این سلسله از مقلالات به بیان راهکارهایی ساده و در عین حال موثر و کارآمد برای بهره برداری حداکثری از تعطیلات عید نوروز برای شما داوطلبان کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ خواهیم پرداخت.

     ۱- برنامه‌ریزی در ایام نوروز

    برای هر روز خود یک برنامه منظم داشته باشید و سعی کنید که این برنامه‌ها با توانایی‌های شما منطبق باشد. مهم‌ترین مساله این است که شما با توجه به توانایی‌های خود برنامه بنویسید؛ چرا که اگر در برنامه ‌خود اصل واقع‌گرایی را در نظر نگیرید، ممکن است که اصلاً آن را اجرا نکنید. از قدیم گفته‌اند که سنگ بزرگ، نشانه‌ نزدن است. در عین حال فریب برنامه های بی پایه و اساس ۹۰ روزه، ۸۶ روزه، ۷۷ روزه، ۶۰ روزه و ۳۶ روزه و …… که در این ایام بشدت تبلیغ می شوند را هم نخورید.
    پس، بعد از بررسی توانایی‌های خود، یک برنامه منطقی و واقع گرایانه تهیه کنید و خود را حتماً ملزم به اجرای آن کنید؛ چرا که داشتن برنامه موجب می‌شود تا شما نسبت به عملکرد خود یک دید کلی داشته باشید و از چارچوب درست خارج نشوید و زمان خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید. در این دو هفته تعطیلی، درس‌هایی را که نقاط ضعفتان هستند، در برنامه خودتان بگنجانید؛ به طوری که اگر قرار باشد بعد از عید از دروس پایه و پیش‌دانشگاهی آزمون گرفته شود، آمادگی شما در آن دروس بیش از ۷۰ درصد باشد.
    ۲- اول مطالعه بعد تست
    تست زدن لازم است و شما برای به دست آوردن سرعت و دقت لازم باید زیاد تست بزنید؛ اما قبل از تست زدن، لازم است که دانش مورد نیاز  را کسب کنید. بعضی از داوطلبان تصور می‌کنند که می‌شود به یاری تست، کسب دانش نیز کرد و می‌گویند که بعد از تست زدن، پاسخنامه تشریحی  آن را نیز مطالعه می‌کنند تا اطلاعات لازم را در آن زمینه کسب نمایند.
    این دسته از داوطلبان، هدف را گم کرده‌اند و توجه ندارند که وقتی بعد از هر تست به پاسخ تشریحی آن مراجعه می‌کنند و به دنبال فراگیری دانشی هستند که تست درباره آن طرح شده است، از میزان توانمندی خود غافل خواهند شد و متوجه نمی‌شوند که در آن زمینه تا چه حد ضعف دارند؛ چون به عنوان راه فراگیری تست می‌زنند، نه به عنوان سنجش آنچه فراگرفته‌اند؛ در نتیجه اگر تعداد اشتباهاتشان زیاد باشد، نگران نخواهند شد؛ چون تصور می‌کنند که در عوض درس را فراگرفته‌اند و در آینده نیز می‌توانند تست‌های مشابه را پاسخ دهند.
    باید توجه داشت که شاید از بعضی مباحث، تست طرح نشده باشد و هر سال نیز طراحان سؤال آزمون سراسری تلاش می‌کنند تا سؤال‌های جدیدی طرح کنند، و اگر بخواهیم با تست زدن درس را یاد بگیریم، حداقل قادر به پاسخگویی به این دسته از سؤال‌ها نخواهیم بود؛
    البته در بعضی از دروس، تست زدن اهمیت بیشتری دارد؛ برای مثال، در مبحث قرابت معنایی درس ادبیات فارسی، تست زدن اهمیت بسزایی دارد و داوطلبان باید، علاوه بر فراگیری کتاب درسی، به تست‌های متعددی در این زمینه پاسخ دهند؛ اما در درس معارف اسلامی، مطالعه کتاب درسی اهمیت بیشتری دارد و به کمک تست نمی‌توان بر این درس مسلط شد.
    ادامه...
  • برای تعطیلات نوروزی برنامه مطالعاتی داشته باشید

    برنامه، نقشه راه است و داشتن یک برنامه مناسب، می‌تواند به شما در مسیر دستیابی به اهدافتان کمک کند. یک برنامه ریزی اصولی، راه رفته یا مسیر طی شده را نشان می‌دهد و ما را برای ادامه مسیر آماده می‌کند.
    انجام این کار، روحیه و انگیزه‌مان را دو چندان می‌کند؛ چرا که شاهد پیشرفت خود خواهیم بود. توصیه می‌کنیم که در ایام نوروز، با توجه به توانایی خود، برنامه مطالعاتی داشته باشید  و در کنار آن، تست هم بزنید.
    با توجه به اینکه بخش عمده منابع آزمون سراسری را مطالعه کرده‌اید، تعطیلات نوروز فرصت مناسبی برای مرور و جمع‌بندی است؛ پس سرعت مطالعه خود و مدت آن را افزایش دهید و از فرصت‌هایتان در این ایام به خوبی استفاده کنید و بعد از مطالعه دروس مورد نظر، ابتدا تمرین‌های تشریحی و سپس تست‌های مربوط به آن مبحث را حل کنید. آخر هر هفته نیز خلاصه درس‌هایی را که در طول هفته مطالعه کرده‌اید، مرور نمایید. ضمناً بهتر است که تست‌زنی‌های دروس اختصاصی را همان روز، و دروس عمومی را حداقل یک تا دو روز بعد از مطالعه انجام دهید.
    یادتان باشد که مهم‌ترین اولویت داوطلبان آزمون سراسری، درس خواندن است؛ بنابراین، تا حد ممکن، در تعطیلات نوروزی (به خصوص با توجه به وضعیت کشور از لحاظ گسترش ویروس کرونا)، از سفر رفتن بپرهیزید و بیشترین زمان خود را به مطالعه و مرور درس‌ها اختصاص دهید.
    در تنظیم برنامه مطالعاتی، توان و شرایط خود را در نظر داشته باشید. اکثر داوطلبان، با این تصورکه قرار است کلیه دروس را مرور کنند، گاهی با ریختن برنامه‌های سنگین و غیر قابل اجرا، به راحتی فرصت مطالعاتی عید را از دست می‌دهند.
    هر چه به انتهای سال تحصیلی نزدیک می‌شوید، دروس عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شوند و رقابت اصلی برای کسب درصدهای عالی در این دروس شروع می‌شود. دروس عمومی، اگر خوب و کارآمد مطالعه شوند، یقیناً جزو دروسی خواهند بود که شما را برای قبولی در رشته مورد علاقه‌تان یاری خواهند کرد.
    به طور کلی اگر دروس را به دو دسته دروس اختصاصی و عمومی تقسیم کنیم، توصیه ما بر این است که برای دروسی مثل: ریاضی، فیزیک و شیمی به تست‌زنی بپردازید، و در صورتی که در هر مبحثی از این دروس دچار مشکل شدید، به خلاصه‌های درسی‌تان مراجعه کنید. برای دروس عمومی و همچنین دروسی مثل زیست‌شناسی، که جنبه مطالعاتی دارند، مرور مباحث را توصیه می‌کنیم. مطمین باشید که تست‌زنی برای دروس اختصاصی، در کنار مطالعه دروس عمومی، یک برنامه ایده‌آل برای آمادگی در آزمون سراسری در ایام نوروز خواهد بود.
    پس بهتر است که در این ایام، به دنبال محیط آرام باشید و در کنار افرادی که با اهداف شما همسو هستند، یک دوره مطالعاتی خوب را سپری کنید. در ارتباط با تغذیه در این ایام نیز، توصیه می‌کنیم که بهتر است از خوردن آجیل در شب و غذای زیاد در وعده ناهار و شام پرهیز کنید و غذاهایی را میل کنید که سبک هستند و هضم آسان دارند.
    در نهایت نیز توجه داشته باشید که قرار نیست در تعطیلات نوروزی، کل مباحث تمام درس‌ها را مطالعه کنید، بلکه در این ایام، بنا دارید که یک مجموعه از مباحث خاص را مرور کنید و نقاط قوت خود را به منظور آمادگی در آزمون سراسری تقویت نمایید.

    شاد و سربلند باشید 

    ادامه...
  • امتحانات ترم اول، فرصتی جدی برای آزمایش خود

    دی ماه سال گذشته هیچ فکر نمی‌کردیم که یک سال دیگر باید امتحانات ترم یک را در فضای مجازی پشت سر بگذاریم. اصلاً آن روزها تصور نمی‌کردیم که زمانی امتحانات پایان ترم را در خانه می‌دهیم؛ در شرایطی که هیچ مراقبی حضور مستقیم ندارد و کتاب و جزوه در اختیارمان است؛ امری که برخی از مسؤولان آموزشی، والدین و حتی تعدادی از دانش‌آموزان را دربارۀ روایی آزمون، مردد ساخته است.
    شاید تعدادی از دانش‌آموزان نیز این شرایط را فرصت مناسبی برای استفاده از کتاب و جزوه یا پرسش از دوستان و همکلاسی‌ها در هنگام امتحان بدانند، اما واقعیت جز این نیست که دانش‌آموزان، به ویژه دانش‌آموزانی که داوطلب آزمون سراسری هستند، باید در آزمون‌های غیر حضوری نیز همان آمادگی آزمون‌های حضوری را داشته باشند. در اینجا دلایلی در اهمیت آزمون‌های غیر حضوری ترم اول آورده‌ایم؛ با امید به اینکه تمامی دانش‌آموزان، این امتحانات را با جدیت بگذرانند.  
    امتحانات نهایی حضوری است 
    به احتمال قریب به یقین، امتحانات نهایی آخر سال حضوری است. سال گذشته نیز این امتحانات حضوری برگزار شد و در حال حاضر نیز امتحانات دی ماه برای دانش‌آموزانی که تجدید شده‌اند یا به دنبال ترمیم نمرات نهایی خود هستند، به صورت حضوری برگزار می‌شود؛
    بنابراین، دانش‌آموزان باید خود را برای این امتحانات آماده کنند و مشخص است که نمی‌توان در طی چند روز، کل کتاب درسی را برای یک امتحان تشریحی مطالعه و نمرۀ عالی نیز کسب کرد. توجه داشته باشید که نمرۀ کتبی نهایی، با ۳۰ درصد تاثیر مثبت در آزمون سراسری، اهمیت بسزایی دارد و هر دانش‌آموز باید تلاش کند که با کسب نمرۀ ۲۰ که دور از دسترس نیز نیست، از این تاثیر مثبت برخوردار شود.
    نیمی از کتاب‌های سال دوازدهم را اکنون ببندید
    این روزها بهترین فرصت برای آن است که نیمی از کتاب‌های سال دوازدهم را با دقت بخوانید و به قول معروف آن را برای آزمون سراسری ببندید. برخی از داوطلبان بهانه می‌آورند که کنکوری خواندن با تشریحی خواندن، متفاوت است و ما با خواندن دروس به صورت تشریحی، وقتمان را تلف می‌کنیم؛
    اما واقعیت این است که داوطلب تا به صورت تشریحی مطالب درسی را فرانگیرد، نمی‌تواند به سؤال‌های تستی پاسخ دهد. هر ساله رتبه‌های برتر آزمون سراسری به این مساله اذعان دارند که مطالب درسی را برای آمادگی در آزمون سراسری، تحلیلی و تشریحی خوانده‌اند، و از شیوه‌های تستی که مؤسسه‌های کنکوری ارایه می‌دهند، بهره‌ای نبرده‌اند؛ چون به خاطر سپردن ده‌ها فرمول و شیوه تستی، بدون اینکه درک درستی از مفاهیم علمی و درسی داشته باشی، غیر ممکن است، و تازه اگر هم داوطلب بتواند دروس را حفظ کند، نمی‌تواند در جلسۀ آزمون سراسری، که زمان کم است و تا حدودی استرس وجود دارد، آنها را به خاطر بیاورد و بداند که هر فرمول برای کدام تست کاربرد دارد؛ پس بهتر است که از بهانه‌گیری دست بردارید و از فرصت امتحانات ترم اول به خوبی برای مطالعۀ عمیق درس‌ها بهره بگیرید؛ نه اینکه به فکر پاس کردن آنها یا تقلب باشید.
    مواظب خودباوری کاذب باشید 
    دانش‌آموزی که در این دوران به یاری تقلب، نمرۀ خوبی کسب می‌کند، ناخودآگاه تصور می‌کند که به مباحث مورد نظر تسلط دارد و به فکر رفع ضعف‌های خود نمی‌افتد. دقت داشته باشید که یکی از اهداف آزمون‌های ترم اول، دانستن نقاط قوت و ضعف هر دانش‌آموز است تا با تاکید بر نقاط قوت و رفع نقاط ضعف، برای امتحانات آخر سال آماده گردد؛ اما دانش‌آموزی که تقلب می‌کند، با دروغ گفتن به خود، والدینش و کادر آموزشی، فرصت یافتن نقاط ضعف را از خود می‌گیرد و با همین نقاط ضعف، سر جلسۀ آزمون سراسری، که امکان تقلب در آن وجود ندارد، حاضر می‌شود.
    در ضعف‌هایتان نمی‌توانید از کسی کمک بگیرید
    هدف از مدرسه رفتن و این همه وقتی که می‌گذارید و هزینه‌ای که صرف می‌کنید، کسب مهارت‌های مختلف علمی و اخلاقی است. این مهارت‌ها  کمک می‌کند تا بعد از اتمام تحصیلات دبیرستانی، با به کارگیری آنها، ادامه تحصیل موفق‌تر، شغل بهتر و، در کل، زندگی موفق‌تری داشته باشید. امتحانات به شما می‌گوید که کدام یک از مهارت‌های علمی را ندارید یا در کدام یک خبره نیستید. حال، معلم و مسؤولان مدرسه می‌توانند شما را یاری دهند و راهنمایی کنند تا ضعف‌های خود را در موارد مختلف درسی برطرف سازید.
    حال، وقتی فردی تقلب می‌کند، در واقع به خود زیان می‌رساند؛ زیرا آیندۀ معلم با خواندن و نخواندن دانش‌آموز دست خوش تغییر نمی‌شود و مسیر زندگی‌اش تغییر نمی‌کند؛ اما فردی که تقلب کرده است، فرصت آزمایش جدی را از خود گرفته است. بدون شک، دانش‌آموزی که از یک درس نمرۀ عالی کسب کرده است، نمی‌تواند به دبیرش بگوید که من به مبحثی که سؤال‌های آن را در امتحان به درستی پاسخ داده‌ام، مسلط نیستم و نیاز به کمک و راهنمایی شما دارم!
    ادامه...
  • موانع اصلی یادگیری و راهکارهای ویژه برای برطرف کردن آنها(بخش ۱ از ۴)

    در تعریف یادگیری گفته شده است که یادگیری، عبارت است از تغییرات نسبتاً دایمی در رفتار، که بر اثر تجربه و تمرین حاصل می‌شود. اهمیت و ارزش یادگیری در نزد آدمی هنگامی نمایان می‌شود که ما را از تمام آنچه آموخته‌ایم، محروم سازند؛ در این صورت، اگرچه از نظر فیزیولوژیکی فردی بالغ و طبیعی خواهیم بود، اما از نظر مسایل روانی به دوره کودکی باز خواهیم گشت و در نتیجه از ادامه زندگی باز خواهیم ماند.
    هر یک از ما به نحوی در فرایند یادگیری با مشکل مواجه هستیم. ممکن است که این مشکل به طور عمده و قابل ملاحظه‌ای پدید نیاید؛ در آن صورت، با اصلاح روش‌ها و از میان بردن مشکلات یادگیری، خود را به حد مطلوب می‌رسانیم. وجود مشکل اساسی در فرایند یادگیری، امری است که به دلایل مختلف بروز می‌کند. در این چند مقاله می‌کوشیم تا شما را با برخی از آنها آشنا سازیم.
    نداشتن هدف و انگیزه کافی برای یادگیری
    هدف، ایجاد انگیزه می‌کند. وقتی هدف، متناسب با علاقه‌ها، توانایی‌ها و امکانات اجرایی یادگیرنده باشد، در او علاقه برای یادگیری به وجود می‌آورد. در بسیاری از مواقع، نداشتن هدفی مشخص، روشن، قابل دسترس و متناسب با یادگیرنده و امکانات اجرایی او، باعث می‌شود که یادگیری به خوبی  انجام نشود.
    یادگیری به انگیزه نیاز دارد، و انگیزه، میل و رغبت برای رسیدن به یک هدف معین است. هرچه انگیزه برای یاد گرفتن بیشتر باشد، فرد در راه رسیدن به آن هدف، کوشش و فعالیت بیشتری می‌کند؛ مثلاً نوجوان‌هایی را می‌شناسیم که در درس ریاضی ضعیف هستند و اطلاعات بسیار کمی درباره آن درس دارند؛ در حالی که در فعالیتی مانند فوتبال، وضع دیگری دارند و با علاقه و دقتی خاص، برنامه‌های فوتبال را دنبال می‌کنند و اطلاعات دقیق و وسیع آنها در این زمینه، تعجب‌آور است.
    تفاوت میان معلومات درسی، مانند ریاضی، و فعالیتی مانند فوتبال، در ذهن این نوجوانان در این است که فوتبال، مورد علاقه و توجه آنهاست، حال آنکه درس مورد نظر، چنین علاقه‌ای را در آنها ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین، هنگامی که انگیزه برای یاد گرفتن وجود داشته باشد، فرد در راه فراگیری آن کوشش می‌کند و در غیر این صورت، معمولاً درصدد یاد گرفتن برنمی‌آید و در این زمینه اقدامی نمی‌کند.
    عدم توجه و دقت کافی به منظور آموختن
    طبق مطالعات صورت گرفته در مراکز آموزشی، یکی از مسایلی که بسیاری از مربیان مطرح می‌کنند بی‌توجهی یا بی‌دقتی دانش‌آموزان نسبت به مطالب آموختنی است. کارشناسان تعلیم و تربیت، بی‌توجهی یا بی‌دقتی را مهم‌ترین علت یاد نگرفتن این افراد می‌دانند. برای اینکه شخص چیزی را به خوبی فهمیده و یاد بگیرد، باید ابتدا به آن توجه کند. به طور کلی، هرچه بیشتر به چیزی توجه کنیم، بهتر آن را درک می‌کنیم.
    اشخاصی که دارای توانایی‌های حسی (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و بساوایی) سالمی هستند و می‌توانند آنها را به درستی به کار برند، اغلب به خاطر ندیدن یا نشنیدن چیزهایی که در محیط آنهاست، فرصت‌هایی را که برای یادگیری آنها فراهم شده است، از دست می‌دهند.
    علت اساسی بروز این امر، در عدم توجه کافی به آن چیزی است که می‌خواهیم آ‌ن را یاد بگیریم. برای حل این مشکل باید بدانیم که چگونه یادگیرندگان به چیزی توجه می‌کنند، و از آن مهم‌تر اینکه چرا به چیزی توجه نمی‌کنند.
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور برنامه‌ریزی کنید(بخش ۵ از ۵)

    داوطلبان عزیز! باید توجه داشته باشید که یک برنامه خوب، برنامه‌ای است که در آن، مطالعه دروس به صورت موازی انجام گیرد. برخی از افراد از شیوه مطالعه تک درس استفاده می‌کنند؛ مثلاً یک هفته برای مطالعه درس فیزیک، هفته دیگر برای درس شیمی، و …؛ اما لازم است بدانید که به کارگیری این شیوه، موجب خستگی ذهنی و کاهشبازده یادگیری در آنها می‌شود. توصیه می‌گردد که به جای استفاده از روش تک درس، از شیوه موازی استفاده کنید؛ به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب ومطالعه کنید؛ به این صورت، خواهید توانست از بروز خستگی ذهنی خود جلوگیری کنید. هر چقدر تنوعدر زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد، به همان اندازه از بروز خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد.
    به برنامه‌های زیر با تنوع های متفاوت توجه کنید:
     مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل دو روز اول فیزیک، دو روز دوم شیمی، دو روز سوم ادبیات، مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل صبح: فیزیک،ظهر: شیمی، عصر: ادبیات. توجه کنید که برنامه دوم، از لحاظ تنوع، مناسب‌تر از برنامه اول است؛چون در یک روز، سه درس مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ در حالی که در روش اول، که هر دو روز یکدرس مطالعه می‌شود، احتمال بیشتری دارد که ذهنتان خسته شود؛ البته، همان­گونه که در بالا اشاره کردیم، از آنجایی که خصایص فردی شما و عاداتی که در مطالعه دارید، نقش مهمی در برنامه‌ریزی دارد، خودتان باید به این نتیجه برسید که با چه شیوه‌ای از چیدمان دروس در برنامه‌ریزی راحت‌تر هستید و سپس آن شیوه را به کار بندید.
     احتمالاً بعد از مطالعه این مطالب، این سؤال برای شما پیش می‌آید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی چگونه است. باید توجه داشته باشید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اندک تفاوت‌هایی با سایر برنامه‌ریزی‌های تحصیلی، مثلاً آمادگی برای کنکور، دارد؛ به این صورتکه در برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اهداف شما با اهداف مدرسه در هم می‌آمیزد و شما برای برنامه‌ریزی درسی خود تاحدی از برنامه‌ریزی مدرسه تبعیت می‌کنید؛ با این حال، شما در کنار اهداف برنامه‌ریزی شده، که مدارس برای شما تعیین می‌کند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، باید اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه‌ریزی را نیز رعایت کنید.
     در برنامه‌ریزی، حتماً تناسب میان دروس و تنوع آنها را رعایت کنید؛ چون در این زمینه،تناسب و تنوع، مساله مهمی است؛ به طور مثال، انتخاب درس های فیزیک، شیمی، ریاضی در یک مدت زمان مشترک، کارآیی خوبی نخواهد داشت؛ زیرا شیوه مطالعه این دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت، و گذشته از این، همه آنها باانواع فرمول‌ها سر و کار دارند و این موضوع، تداخل مطالب را پیش خواهد آورد؛ بنابراین، بهتراست که از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی، ادبیات، فیزیک؛ یا اگر از شیوه دیگری برای خواندن دروس با یکدیگراستفاده می‌کنید، که بهتر نیز هست، از این ترکیب استفاده کنید: شیمی و ادبیات، فیزیک و بینش، ریاضی و زیست‌شناسی. باز هم تاکید می‌کنیم که برنامه‌ریزی و دروسی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید، باید بر اساس توانایی‌ها و خصایص شما باشد.
     گنجاندن زمان استراحت را در برنامه‌ریزی خود فراموش نکنید. در مطالعه، باید، علاوه بر استراحتی که هرچهل و پنج دقیقه یک بار و به مدت یک ربع برای خودتان در نظر می‌گیرید، هر چند ساعت یک بار، مدت زمان طولانی‌تری را برای استراحت (مثلاً نیم ساعت تا چهل و پنجدقیقه) در نظر بگیرید و استراحت طولانی‌تری را برای پایان هر مقطع زمانی (مثلاً یک هفته یا یک ماه) و شروع مقطع بعدی نیز در نظرداشته باشید؛ به عنوان مثال، دانش‌آموزی برای یک هفته خود، مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است؛ به طوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات می‌پردازد و در فاصله هر چهل و پنج دقیقه مطالعه، یک ربع استراحت می‌کند و هر سه نوبت چهل و پنج دقیقه‌ای، یک استراحت چهل و پنج دقیقه‌ای برای خود دارد، و در پایان هفته (بعداز ظهر جمعه)، به طور کامل به استراحت می‌پردازد تا هفته بعد را، که برای مطالعهفیزیک وزیست‌شناسی در نظر گرفته است، با انرژی بیشتری شروع کند.
    به یک مثال توجه کنید: در برنامه‌ریزی تحصیلی بر مبنای یافته‌های روان‌شناسی،یک اصل در نظر گرفته می‌شود؛ با این محتوا که بعد از مدتی  درحدود چهل و پنج دقیقه پس از شروع مطالعه، منحنی یادگیری بسیار پایین می‌آید؛ به طوری که فرد، یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت؛ مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این دست، فرد باید برنامه‌ریزی تحصیلی خود را طوری انجام دهد که هر چهل و پنج دقیقه یک بار،استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی، شروع به یادگیری نماید.
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور برنامه‌ریزی کنید(بخش ۴ از ۵)

    یکی از مشکلات مهم در برنامه‌ریزی، که بسیاری از داوطلبان از آن شکایت می‌کنند، این است که برنامه تدوین شده پس از مدتی دیگر عملاً اجرا نمی‌شود و داوطلب با احساس سرخوردگی و این حس که از برنامه عقب مانده است، دوباره با حالت بی نظم و گسسته شروع به مطالعه می‌کند و به این ترتیب نمی‌تواند از زمان باقی مانده، بهترین استفاده را ببرد.
    زمانی که برنامه ما در یک روز به خاطر بروز حوادث یا انجام کارهای پیش‌بینی نشده، اجرا نشود، به ناچار برای همیشه روی کاغذ باقی می‌ماند. مهم‌ترین عواملی که باعث اجرا نشدن برنامه درسی از سوی دانش‌آموزان می‌شود، این است که آنان برنامه‌های خود را به صورت ساعتی یا روزانه تنظیم می‌کنند و واحد زمانی برنامه‌ریزی را ساعت به ساعت یا روز به روز در نظر می‌گیرند. این گونه برنامه‌ها، اشتباهاتی دارند؛ چرا که در زندگی روزانه ما، اتفاقات غیر منتظره زیادی به وجود می‌آیند که باعث می‌شوند ما نتوانیم در یک روز خاص یا در یک ساعت مشخص، درس مورد نظرمان را مطالعه کنیم؛ به همین خاطر و برای جلوگیری از به هم ریختن بیش از حد برنامه و به منظور اینکه نقش شما در برنامه‌ریزی، همچنان حفظ شود و شما بتوانید دروسی را که به خاطر بروز اتفاقات خاص موفق به مطالعه آن نشدید، به بهترین شکلی در برنامه هفتگی خود دوباره لحاظ کنید، باید از یک برنامه هفتگی استفاده کنید.
    برنامه یک هفته‌ای، مناسب‌ترین و بهترین برنامه در این زمینه است؛ زیرا انعطاف این برنامه باعث می‌شود تا اگر شما به خاطر پیش آمدن اتفاقاتی مانند بیماری و … نتوانید درس بخوانید، در مدت باقی مانده، در یک هفته درس‌های مطالعه نشده را به ترتیب اهمیت در برنامه قرار دهید و به خاطر وقتی که از دست می‌دهید، درس‌های کمتر مهم را حذف کنید. به این ترتیب می‌توانیم ضعف‌ها و قوت‌های روزهای قبل را جبران کنیم؛ به طور مثال، شما در برنامه‌ریزی خود، سه ساعت از بعد از ظهر روز سه شنبه را برای مطالعه درس زیست‌شناسی گذاشته و به خاطر پیش آمدن مشکلی نتوانسته‌اید در این ساعت مطالعه کنید. اگر احساس کردید که می‌توانید با مطالعه بیشتر این درس در هفته آینده، کسری این هفته را جبران کنید، نیازی به تغییر در برنامه این هفته نیست، اما اگر حتماً این مبحث زیست‌شناسی باید در هفته جاری مطالعه شود، پس شما باید یکی از درس‌های کم اهمیت‌تر را از سه روز هفته جاری برداشته و به جای آن، مبحث مورد نظر زیست‌شناسی را مطالعه کنید.
    از مزایای داشتن برنامه هفتگی این است که هنگامی که ساعات مطالعه دروسی مختلف را در طول هفته جمع‌آوری می‌کنید، تازه متوجه می‌شوید که آیا درسی را بیش از اندازه لازم مطالعه کرده‌اید یا نه، و در مقابل، زمانی که کار خود را به صورت روزانه بررسی می‌کنید، متوجه یکجانبه‌گری‌ها و اشکالات کلی کارتان نمی‌شوید؛ اما وقتی عملکرد خود را در طول هفته بررسی می‌کنید، تا حدود زیادی تعادل و عدم تعادل کارهایتان برایتان مشخص می‌شود. شما در برنامه‌ریزی می‌توانید هر درسی را به طور متعادل و به اندازه اهمیت همان درس مطالعه نمایید و با توجه به نقاط قوت و ضعفتان در آن درس و اهمیتی که در کنکور دارد، ساعت مطالعه آن درس را تنظیم کنید.
    از آنجایی که کتاب‌های دوره دبیرستان، تنها منبع اصلی طراحی و استخراج تست‌های کنکور هستند، بدین ترتیب در برنامه‌ریزی درسی خود، حتماً به تغییرات کتاب‌های درسی، که تقریباً هر ساله در آموزش و پرورش صورت می‌گیرد و بخشی از کتب درسی حذف یا بخشی دیگر به آنها اضافه می‌شود، نیز توجه داشته باشید و زمان دقیقی را برای هر یک از اهداف کوتاه مدت خودتعیین کنید؛ مثلاً تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمامخواهید رساند؛ به عنوان مثال، با توجه به نقاط قوت و ضعف خود، باید بدانید که: شما در درس شیمی چقدر توانمند هستید؟ این درس چقدر در زیر گروه آزمایشی انتخابی شما مهم است؟ چند ساعت در هفته باید به مطالعه این درس اختصاص دهید؟ با این برنامه‌ریزی، چند ماه بعد می‌توانید این درس را به طور کامل خوانده و سپس آن را مرور کنید؟ و …
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور برنامه‌ریزی کنید(بخش ۳ از ۵)

    حالا که از اهمیت برنامه‌ریزی در تمام مراحل زندگی‌تان آگاه شدید، اگر تا الان بدون برنامه خاصی برای کنکور درس می خواندید یا برنامه‌ریزی کرده‌اید و احساس می‌کنید که برنامه شما، ضعف‌هایی دارد، به ادامه مطلب با دقت توجه کنید و در گام اول بدانید که برای موفقیت در کنکور هم باید اهداف دقیق وروشنی داشته باشید. این مساله در برنامه‌ریزی تحصیلی، حایز اهمیت فراوان‌تری است. برای خود روشن کنید که اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت شما کدام‌هاهستند؛ مثلاً:
    الف- هدف بلند مدت: قبولی در رشته پزشکی، دندان‌پزشکی، مهندسی کامپیوتر، حقوق و …در سال آینده.
    ب‌-   هدف میان مدت: مطالعه تمام دروس و مرور آنها تا پایان اردیبهشت ماه سال آینده.
    ت‌-   هدف کوتاه مدت:مطالعه فلان دروس در این ماه یا در این هفته.
    وقتی به عنوان اولین قدم برای کنکور، اهداف خودتان را مشخص کردید، باید در ادامه راه به این نکته توجه داشته باشید که در برنامه‌ریزی، اصلی‌ترین نقش بر عهده داوطلب است.
    شما داوطلب گرامی باید به این نکته توجه داشته باشید که هیچ کس نمی‌تواند به خوبی و با دقت، مثل خودتان شما را بشناسد و برای شما برنامه‌ریزی کند. متاسفانه بیشتر داوطلبان، وقتی تصمیم می‌گیرند که با برنامه درس بخوانند، به مشاوران نا‌آزموده و ناآگاه مراجعه کرده و از آنان می‌خواهند تا برای موفقیت در کنکور، برنامه‌ای را برای آنان تدوین کنند. در اینجا اولین قدم اشتباه یک داوطلب کنکور برداشته می‌شود؛ زیرا شما داوطلبان به این نکته توجه ندارید که اولاً هیچ کس به اندازه خودتان دلسوز و نگران سرنوشت شما نیست، و اگر مشاور ناآگاهی این کار را برایتان انجام داد، بیشتر به فکر منفعت و کسب درآمد خود است.
    خیلی از مشاوران کم اطلاع، برای تمام افراد از قبل یک نسخه برنامه آماده شده در دست دارند که شبیه به هم است و به هر نفر، یک برگه از این نسخه‌ها را می‌دهند؛ اما این کار صحیح نیست؛ زیرا افراد تفاوت‌های زیادی با هم دارند؛ مثلاً داوطلبی در درس ریاضی قوی است، و در مقایسه با داوطلب دیگر در همین درس باید وقت کمتری را برای فراگیری این درس بگذارد؛ درحالی که همین داوطلب برای مطالعه درس زیست‌شناسی، به زمان بیشتری لازم دارد؛ پس، دادن یک برنامه برای همه داوطلبان، اصلاً با اصول یک برنامه‌ریزی صحیح مطابقت نمی‌کند. ثانیاً هیچ کس به اندازه شما از جزییات کارتان آگاه نیست و ویژگی‌های شما را هیچ فرد دیگری مثل خودتان نمی‌شناسد؛ پس این شما‌ هستید که می‌توانید به خوبی و با دقت، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید.
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور برنامه‌ریزی کنید(بخش ۲ از ۵)

    یکی از مهمترین کارها و مهارت هایی که در هدف گذاری و رسیدن به آن نقش کلیدی دارد، برنامه ریزی است، شاید تا به حال به صورت جدی برنامه ریزی نکرده باشید، یا حتی به آن اهمیت نداده باشید، اگر این طور است، لازم است بدانید که یکی از مهارت هایی که برای رسیدن به هر هدفی نیاز دارید، مهارت برنامه ریزی است.

    توانایی برنامه ریزی و اجرای آن تا رسیدن به هدف، باید در رأس همه ی توانایی های ما قرار بگیرد و دانستن فواید برنامه ریزی و نتایجی که از آن حاصل می شود، می تواند به این امر کمک کند، لازم است بدانیم که برنامه ریزی جزو لاینفک هدف گذاری است.

    ۱- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، از اتلاف وقتتان جلوگیری می‌کند و به شما جهت می‌دهد. برنامه‌ریزی، این فرصت را در اختیارتان قرار می‌دهد که بدانید به کجا قرار است بروید و چطور باید به آنجا بروید؛ زیرا در غیر این صورت، وقت خود را صرفاً برای انجام کارهایی بیهوده تلف خواهید کرد.
    ۲- برنامه زندگی، مراحل رسیدن به اهدافتان را به شما نشان خواهد داد. چنانچه تاکنون اهدافتان برای شما غیرممکن و دست نیافتنی شده است، شاید به این دلیل بوده است که شما در زندگی روزمره‌تان، هیچ طرح و برنامه‌ای را برای رسیدن به آنها پیش‌بینی نکرده‌اید.
    ۳- اگر زندگی‌تان را به شانس و اقبال واگذار کنید یا اجازه بدهید که دیگران زندگی‌تان را کنترل کنند، بی‌تردید ناامید و دلسرد خواهید شد. یک زندگی برنامه‌ریزی شده، کنترل زندگی را در دستان شما قرار می‌دهد.
    ۴- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما آرامش می‌دهد و باعث می‌شود تا هر کاری که می‌کنید، طبق برآورد قبلی شما از وقت و توانایی‌تان باشد. با بی‌برنامگی، دچار گیجی و سردرگمی خواهید شد و وقتتان را ازدست خواهید داد؛ بدون اینکه کار مفیدی در راستای هدف خود انجام داده باشید.
    ۵- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما هدف می‌بخشد. وقتی تصمیم می‌گیرید که از روی برنامه زندگی کنید، یعنی قصد دارید که هدفمند زندگی کنید و دیگر، مثل گذشته، زندگی کردنتان، بی‌هدف نیست.
    ۶- شور و اشتیاق، حاصل یک زندگی برنامه‌ریزی شده است. وقتی هدفی پیشِ روی خود داشته باشید، با شور و اشتیاق بیشتر زندگی می‌کنید.
    ۷- یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما قدرت می‌دهد. برنامه‌ریزی و هدفمند بودن در زندگی، سبب می‌شود به همان شیوه‌ای که دوست دارید، زندگی کنید؛ با حداقل نیاز به دیگران!
    ۸- زمانی که فرد اقدام به تهیه یک برنامهتحصیلی برای خود می‌کند، توجه بیشتری به اهداف برنامه‌اش مبذول می‌دارد، و انجام این کار کمکمی‌کند تا شناخت بیشتری از اهداف خود پیدا کند و آنها را دسته‌بندی کند و اهدافطولانی مدت و کوتاه مدت خویش را تشخیص دهد و هیچ یک را فدای دیگری نکند.
    ۹- استفاده از یک برنامه‌ریزی استاندارد، همراه بااصول صحیح، به فرد کمک خواهد کرد تا انرژی و توان خود را بیهوده به هدر ندهد.در این نوع برنامه‌ریزی­ها، عمدتاً روش­های مفیدی مورد استفاده قرار می‌گیرندکه موجب خواهند شد تا فرد بیشترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آنجلوگیری کند.
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور برنامه‌ریزی کنید(بخش ۱ از ۵)

    بیشتر ما در اکثر اهداف و کارهایی که در نظر داریم به آنها برسیم یا انجام دهیم، اهل برنامه‌ریزی هستیم. ممکن است که این برنامه‌ریزی، برای رفتن به جایی یا رسیدن به یک هدف ویژه باشد. اگر تا به حال برای هر یک از این مسایل برنامه‌ریزی کرده باشید، می‌دانید که چه کارهای زیادی را باید انجام دهید، چه مراحلی را باید برای رسیدن به نتیجه دلخواه طی کرده و چه ریزه کاری‌هایی را باید رعایت کنید.
    در تعریف برنامه‌ریزی باید گفت: برنامه‌ریزی، ایجاد یک طرح منظم و منسجم برای انجام امور در زمان تعیین شده و مشخص است. همگان از اهمیت برنامه‌ریزی برای رویدادها و اتفاقات مهم زندگی مطلعند، اما با این­همه، برخی از این برنامه‌ریزی‌ها، منجر به شکست می‌شود؛ به همین دلیل، گفته می‌شود که مردم اغلب برنامه‌ریزی نمی‌کنند که شکست بخورند، بلکه در برنامه‌ریزی کردن شکست می‌خورند! کنکور نیز یکی از بزرگترین و مهم‌ترین اتفاقات زندگی هر فردی است؛ زیرا بیشتر افراد از این طریق، مسیر و آینده زندگی، به خصوص شغل خود را انتخاب می‌کنند. به خاطر اهمیت کنکور، در این سسله از مقاله ها سعی می‌کنیم تا شما را با اهمیت برنامه‌ریزی برای آمادگی و مطالعه منابع کنکور و نحوه این برنامه‌ریزی آشنا کنیم.
    در هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، عملاً سه راه پیشِ روی شماست: یا خودتان سبب روی دادن اتفاقات زندگی شوید، یا کناری بایستید و روی دادن آن اتفاقات را نظاره‌گر باشید، و یا از نحوه اتفاق افتادن آنها گیج و مبهوت بمانید. اگر می‌خواهید که هماهنگ و مطابق با امیال و اهداف خود زندگی کنید، باید در شمار آن گروه از افرادی باشید که خود، سبب پیش آمدن رویدادها و چگونه روی دادن آن اتفاقات می‌شوند؛
    بنابراین، حتماً برنامه‌ریزی کنید و این برنامه‌ریزی را سنجیده و درست انجام دهید و به آنچه در برنامه‌ریزی مدّ نظرتان بوده است، جامه عمل بپوشانید. قبل از اینکه درباره نحوه برنامه‌ریزی برای کنکور، مطالبی بگوییم، باید درباره اهمیت برنامه‌ریزی مطالبی را عنوان کنیم که در بخش بعدی در این رابطه بیشتر صحبت خواهیم کرد.
    ادامه...
  • در دوره آمادگی برای آزمون سراسری: تلفن همراهتان را همراهی نکنید!

    «فرزند کدامیک از شما، والدین محترم، تلفن همراه ندارد؟»
    این سؤال، اولین حرفی بود که مدیر مدرسه، بعد از سلام و احوال پرسی معمول، در جلسه شورای اولیا و مربیان گفت . ناخودآگاه نگاهی به اطرافم کردم و همان طور که تصور می‌کردم، حتی یکی از والدین دستش را بلند نکرده بود و تمام دانش‌آموزان سال چهارم این مدرسه، تلفن همراه داشتند.
    بار دیگر مدیر پرسید: گوشی فرزند چه کسی پیشرفته نیست و به شبکه‌های ارتباط جمعی متصل نمی‌شود؟
    این بار تعداد معدودی از والدین دستشان را بلند کردند، و البته عده‌ای نیز از کیفیت گوشی فرزندشان اطلاعی نداشتند!
    آقای مدیر نفسی عمیق کشید و سپس گفت: آیا می‌دانید همان موقع که شما در خواب ناز هستید و انتظار دارید که فرزندتان هم پشت در بسته اتاقش خواب باشد، بین ساعت دو تا سه بامداد، با گوشی موبایلش در «تلگرام» ، «تانگو»، «وایبر»، «واتس آپ»، و …. سرگرم گفت وگو است؟! آیا می‌دانید زمانی که شما فکر می‌کنید فرزندتان مشغول مطالعه درس یا تست زدن است، وقت او صرف بازی‌های کامپیوتری موجود در موبایل می‌شود یا در شبکه‌های اجتماعی سر به سر دوستان و همسن و سال‌هایش می‌گذارد؟!

    هیچ وقت فکر کرده‌اید که چرا باید فرزند دانش‌آموز شما یک گوشی پیشرفته داشته باشد؟ وسیله‌ای که شما هیچ کنترلی روی آن ندارید؟ شاید عده‌ای از شما عزیزان معتقدید در دنیایی که به سمت خانواده جهانی حرکت می‌کنیم‌، نمی‌شود جوانانمان را از تکنولوژی پیشرفته محروم کنیم؛ حتی اگر نظر این گروه از والدین را هم بپذیریم، که البته من چندان این حرف را قبول ندارم، باید بپذیرید که امسال سالی نیست که فرزند شما روزی چند ساعت از وقت خود را صرفت استفاده از تلفن همراه و امکانات جانبی آن کند. امسال دقایق هم برای فرزند شما سرنوشت‌ساز است. کنکور، رقابتی سنگین و تنگاتنگ بین داوطلبان خوب و درس‌خوان است، و اگر فرزند شما مدیریت زمان صحیح و دقیقی نداشته باشد، در این مسابقه، جزو نفرات برتر و موفق نخواهد بود.

    راستش را بخواهید، ادامه حرف آقای مدیر را چندان گوش ندادم و ذهن من مشغول فرزند خودم شده بود. به این فکر می‌کردم که او را در خانه هیچ وقت بدون گوشی نمی‌بینم و تلفن همراه جزء لاینفکی از زندگی اوست! به این فکر می‌کردم که همیشه موقع درس خواندن و تمرین حل کردن، گوشی‌اش کنارش هست و هر چند دقیقه یک بار نگاهی به آن می‌اندازد و مشغول خواندن یک پیام می‌شود و گاهی بیش از نیم ساعت مشغول پیام دادن و پیام گرفتن از دوستانش است.
    در همین افکار بودم که صدای آقای مدیر، بار دیگر مرا به خود آورد که می‌گفت: برای همین معتقدم که باید گوشی‌های پیشرفته فرزندانتان را از آنها بگیرید. اگر مسیر رفت و آمد آنها به خانه طولانی است یا فرزندتان در کتابخانه مطالعه می‌کند و می‌خواهید از او با خبر باشید، یک گوشی ساده هم می‌تواند نیاز شما را برآورده کند، و تازه همین گوشی ساده را هم نباید مدام در اختیار فرزندتان قرار دهید؛ برای مثال، چه ضرورتی دارد که فرزندتان با گوشی به رختخواب برود یا در خانه همیشه یک دستش گرفتار گوشی باشد؟ رتبه‌های خوب آزمون سراسری،  همه می‌گویند که استفاده‌شان از گوشی همراه محدود بوده و جز  زمان محدودی از روز ـ مثلاً روزی نیم ساعت ـ باقی مواقع گوشی‌شان را خاموش ‌کرده‌ و اجازه نمی‌داده‌اند که ذهنشان معطوف به مسایل جنبی ناشی از استفاده از موبایل شود.
    به خانه که بازگشتم، با خودم تصمیم گرفتم که از فرزند بخواهم تا  در نحوه استفاده اش از موبایل تجدید نظر کند؛ اما متاسفانه او در مقابل پیشنهادم در مورد خاموش کردن موبایل و محدود کردن زمان استفاده از آن، جبهه‌گیری کرد و گفت که خودش می‌تواند مدیریت زمان داشته باشد و آن قدر بزرگ شده است که بداند کی و چقدر از موبایلش استفاده کند! با شناختی که از فرزندم داشتم، می‌دانستم که او نمی‌تواند به وسوسه گفت و گوهای تلفنی با دوستانش پیروز شود؛ اما ترجیح دادم که سکوت کنم و فرصتی دیگر به او بدهم تا خودش متوجه اشتباهش شود .
    یک ماه گذشت و او همچنان به جای مطالعه دقیق و عمیق درس‌هایش، یک چشمش به کتاب درسی بود و با چشم دیگر، موبایلش را «چک» می‌کرد! جالب اینجا بود که وی دلیل  عدم موفقیت خود را در آزمون‌های آزمایشی و امتحانات مدرسه، استرس می‌دانست و اصلاً قبول نمی‌کرد که تمرکز نداشتن روی کتاب درسی، علت کسب درصد‌ها و نمرات پایین اوست.
    اوایل آذر ماه بود که تصمیم گرفتم جدی‌تر و قاطعانه‌تر با او برخورد کنم؛ برای همین از او خواستم که موبایلش را خاموش کند و تحویل من دهد، و در پاسخ به اعتراض‌هایش که چرا به او اعتماد ندارم و برخورد تحکمی، اشتباه و به دور از شیوه های جدید تربیتی است و اینکه وی از تلفن همراه برای پرسیدن اشکال‌های درسی از دوستانش استفاده می‌کند، از او خواستم که آذر ماه را مطابق خواست من عمل کند و اگر از نتیجه این یک ماه راضی نبود، از ماه بعد، من طبق میل وی رفتار می‌کنم.
    چند روز اول از بی موبایلی، کلافه بود و کمی هم لجاجت می‌کرد و به نوعی می‌خواست ثابت کند که نبود موبایل باعث بهتر شدن وضعیت درسی او نمی‌شود؛ اما کم کم به خود آمد و وقتی را که صرف گپ زدن با دوستان و بازی های موجود در گوشی‌اش می‌کرد، به درس خواندن و تست زدن اختصاص داد. هفته اول، تفاوت چندانی در نمراتش ایجاد نشد؛ حتی یکی دوباری هم به طعنه گفت که اگر مشکل از گوشی بود چرا در حال حاضر نمراتش بهتر نمی‌شود؛ اما از هفته دوم، هر دوی ما شاهد تغییر قابل توجهی در وضعیت درسی او بودیم. همین تغییر مثبت و تشویق من و اولیای مدرسه، عاملی  شد که فرزندم با علاقه بیشتری سراغ کتاب‌هایش برود و در نهایت در پایان یک ماه، وقتی با گوشی موبایلش سراغش رفتم، خودش پیشنهاد داد که برای ماه بعد هم، گوشی‌اش به امانت پیش من بماند، و بعد نفسی عمیق کشید و زیر لب گفت: حیف شد! کاش از تابستان این کار را کرده بودم!
    این روزها پسر من در رشته‌ای که از سال اول دوره متوسطه آرزویش را داشت تحصیل می‌کند و خوشبختانه با اینکه کنکور را پشت سر گذاشته و محدودیتی ندارد، چندان به گوشی‌اش وابسته نیست و در واقع عادت بد یک چشم به گوشی داشتن و چشم دیگر مشغول کارهای دیگر بودن را کنار گذاشته است و هنوز می‌گوید که ای کاش سال آخر، زودتر گوشی‌اش را کنار می‌گذاشت و تابستان و دو ماه پاییز را از دست نمی‌داد تا رتبه‌ای بهتر کسب می‌کرد و می‌توانست رشته مورد علاقه‌اش را در دانشگاهی که ایده آلش بود، تحصیل می‌کرد!
    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در کنکور ۱۴۰۰(بخش ۳ از ۳)

    در زمان مطالعه برای دستیابی به حداکثر میزان بازدهی، حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:
    ۱-     با مدّ نظر قرار دادن هدف خویش از مطالعه و درس خواندن، اشتیاق خود را به خواندن و مطالعه، بیشتر کنید. به خاطر داشته باشید که داشتن هدف به انسان انگیزه می‌دهد. حالا که در مسیر کنکور قدم گذاشته‌اید حتماً اهداف خاصی دارید؛ پس در زمان شروع مطالعه یا هر زمان که احساس خستگی کردید، صرفاً به اهدافتان فکر کنید.
    ۲-     به هنگام مطالعه یا حضور در کلاس، از افکار ناامیدکننده، کسل کننده و غیرمنطقى بپرهیزید و همواره امید، قدرت و توانایى را در ذهن خود حفظ کنید.
    ۳-    همیشه براى مطالعه یا یادگیری در کلاس، کاغذ و قلمى داشته باشید و نت‏بردارى کنید یا خلاصه‏اى از مطالب را یادداشت کنید تا در فضاى روانى درس و مطالعه قرار داشته باشید؛ نه اینکه فقط به دنبال افکار و ذهنیات خود باشید.
    ۴-    زمان و مکان مطالعه، باید از نظر فیزیکى و روانى، از شرایط مناسبی برخوردار باشد و هرگونه عاملى (نظیر سر و صدا، سرما و گرما، نور کم یا خیلى شدید و …) را که مى‏تواند باعث حواس‏پرتى شود، از محیط مطالعه خود حذف کنید.
    ۵-    به مقدار کافی بخوابید؛ زیرا در هنگام خواب است که اطلاعات جدید پردازش و اندوزش می‌شوند. بدن هر انسان در شبانه روز، به شش تا هشت ساعت خواب احتیاج دارد؛ بنابراین، با توجه به عادات و ساختار بدنی خود، حتماً خواب مناسبی داشته باشید و سعی کنید که برنامه خواب خود را از ساعت یازده شب تا پنج صبح قرار دهید؛ زیرا بدن در این زمان به کمترین بازدهی ممکن می‌رسد؛ البته بسیاری از داوطلبان هم هستند که به شب بیداری عادت دارند و احساس می‌کنند که در این زمان نیز یادگیری خوبی دارند؛ اما اگر محیط منزل شما برای مطالعه مناسب است، سعی کنید که در طول روز مطالعه کنید؛ در ضمن، چرت کوتاه بعد از ظهر هم می‌تواند باعث تمدید نیروی شما و یادگیری بهتر شود؛ البته به شرطی که ساعت خوابتان از بیست دقیقه تا نیم ساعت بیشتر نشود. به خاطر داشته باشید تا نیم ساعت پس از بیدار شدن از خواب، نیز مطالعه نکنید.
    ۶-     اگر مشکلات شخصى، اجتماعى، خانوادگى و … باعث عدم تمرکز حواستان مى‏شود، بدانید که زندگى فردى هیچ‏کس دیگر نیز خالى از مشکل نبوده و ذهن هیچ فردى هم خالى محض نیست؛ از طرف دیگر، بدانید که با فکر کردن و مشغولیت ذهنى درباره چنین مشکلاتى، هیچ دردى نیز دوا نخواهد شد؛ پس به خود تلقین کنید که هنگام درس یا مطالعه، ذهن خود را از آن مسایل برهانید و به هنگام مزاحمت آن افکار، به خود قول بدهید که در این باره خواهید اندیشید و زمانى را براى انجام این کار در شبانه‏روز اختصاص دهید، و در نهایت، در صورت امکان، موضوع را با یکی از افراد خانواده‌تان در میان بگذارید. وقتی شخص دیگری از بیرون به مشکل شما نگاه کند و برای شما ابعاد مختلف آن را شرح دهد، تازه متوجه می‌شوید که موضوع، آن‌گونه که شما هم فکر می‌کردید نیست یا اینکه راه حل‌های مختلفی دارد.
    ۷-    خود را به مکان خاصی برای مطالعه کردن محدود نکنید و سعی کنید که با تمرین کردن در همه مکان‌ها، حتی مکان‌های شلوغ، همواره مطالعه کنید. بهترین مکان برای مطالعه، محیط خانه است؛ زیرا همیشه در دسترس است.
    ۸-    برای جلوگیری از حواس‏پرتى، مکانی را انتخاب کنید که حتی کمترین محرک مزاحم را برای شما نداشته باشد. سعی کنید از آنچه که می‌خوانید، یک تصویر ذهنی برای خود بسازید، بین آموخته‌های خود ارتباط برقرار کنید، و هرگاه چیز تازه‌ای را می‌آموزید، آن را با آموخته‌های پیشین خود مرتبط نمایید. با انجام این کار، شما اطلاعات تازه را چنان دسته‌بندی خواهید کرد که به سادگی می‌توانید آنها را بازیابی کنید.
    ۹-    در صورتى که تعدد کارها و فعالیت‏هاى غیردرسى، باعث عدم تمرکز مى‏شود، آنها را به حداقل ممکن برسانید و مهم‏ترین وظیفه و کار خود را مطالعه و درس‏ خواندن و ارتقاء سطح علمى خود بدانید.
    ۱۰- از مواد حاوى گلوکز (خرما، عسل و شیرینى‏جات طبیعى)، مواد داراى کلسیم و فسفر و ویتامین‏هاى D، C، B و A مانند لبنیات، روغن ماهى، پرتقال، گوجه فرنگى، سبوس گندم، سبزیجات تازه، هویج و جگر، به مقدار کافی استفاده کنید. می‌توانید در صورت دسترسی نداشتن به بعضی از این مواد غذایی، از قرص‌های ویتامین موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید. اینکه با تغذیه به توان مغزی خود برسید، بسیار مهم است؛ زیرا مغز در فرایند یادگیری، انرژی بسیاری مصرف می‌کند و این ویتامین‌ها و سایر مواد غذایی، برای مغز بسیار مهم است.
    ۱۱- ورزش کردن و داشتن تحرک جسمانی، در  فراگیری بهتر و ایجاد انگیزه بیشتر، به شما کمک می‌کند. سعی کنید که در طول زمان آمادگی برای کنکور، روزانه حد اقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
    ۱۲- با پیش ‏مطالعه وارد کلاس شوید و پرسش‏هایى را که درباره درس به ذهنتان مى‏رسد، از معلمتان بپرسید و نگذارید که سؤال مطرح شده، ذهنتان را به خود مشغول کند. با به کارگیری این روش ساده، مى‏توانید فرایند تدریجى و محتواى درسى کلاس را پى‏گیرى کنید و خود را در فضاى درسى یا مطالعه قرار دهید.
    ۱۳- هنگام مطالعه یک فصل یا یک کتاب، اول به کل آن نظر بیندازید و سپس به مطالعه جزییات و زیر عنوان‌های آن بپردازید؛ نه آنکه از همان آغاز فصل، پاراگراف به پاراگراف و بدون یک نگاه کلی به تمام فصل یا کتاب، مطالعه را شروع کنید.
    ۱۴- با سازمان‌دهى مطالب مى‏توان به راحتى آنها را یاد گرفت، حفظ کرد و سپس به یاد آورد. براى یادگیرى و حفظ موضوع و مطلبى، که داراى زیر مجموعه و زیرشاخه‏هاى متعدد و متکثر است، آن را در سلسله مراتبى منطقى قرار دهید و از کل به جزء و از بالا به پایین، به زیرشاخه‏هاى جزیى‏تر تقسیم کرده و به خاطر بسپارید.
    ۱۵- اگر در حفظ و یادگیری برخی از دروس مشکل دارید، می‌توانید از طریق تصویرسازی ذهنی، حفظ کردن آنها به شکل رمزهای مخصوص به خود، ترکیب حرف اول برخی از مطالب مرتبط به هم و مواردی از این قبیل، آنها را راحت‌تر به خاطر بسپارید.

    به خاطر داشته باشید که سبک مطالعه شما تاثیر بسیار زیادی در میزان یادگیری و ماندگاری مطالب در ذهن شما می‌گذارد؛ پس سعی کنید که به دلیل نگرانی از تمام نشدن دروس در موقع مقرر در برنامه‌ریزی یا موضوعاتی از این قبیل، با عجله و به صورت شتاب‌زده عمل نکنید.

    اگر هر یک از ارکان یادگیری را، که در بالا به آن اشاره شد، حذف کنید یا به قدر کافی روی آن وقت نگذارید، مطمین باشید که نمی‌توانید نتیجه‌ای را که انتظار دارید، از تلاش و زحمت خود بگیرید؛ پس با حوصله، امید و تلاش فراوان، قدم در راه بگذارید و ایمان داشته باشید که موفق می‌شوید. 

    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در کنکور ۱۴۰۰(بخش ۲ از ۳)

    دانش‌آموزان کنکوری! سعی کنید که قبل از حضور در کلاس، درسی را که قرار است داده شود، روزنامه وار بخوانید تا پیش زمینه ذهنتان آماده دریافت آن درس بوده و در هنگام توضیح مبحث، آمادگی پرسیدن اشکالات و فهمیدن کامل درس را داشته باشد.
    دقت کنید از آنجایی که بخشی از وقت خود را در مدرسه می‌گذرانید، باید حداکثر استفاده را از مدرسه، کلاس­ها، معلمان و دانش‌آموزان زرنگ کلاس داشته باشید و به خوبی و با دقت، به درس و صحبت‌های معلم، که باعث بهتر جا افتادن مطلب می‌شود، گوش کرده و فعالانه نکات مهم و اشکالات خود را یادداشت کنید و در آخر کلاس نیز، تمام اشکالاتی را که در ذهنتان است، بپرسید. تا اینجا ۶۰ درصد یادگیری انجام شده است و ۴۰ درصد بقیه مانده است که البته در روند یادگیری، بسیار مهم است. دروس آن روز را همان روز بخوانید و برخی از تمرین­های کلیدی را انجام دهید تا درس و کاربرد آن در ذهنتان کاملاً جا بیفتد و به بهترین وجه در حافظه‌تان حک شود. دوره دروس و تکمیل تمرین­های حل نشده را به روزی که فردای آن روز، این دروس را در برنامه روزانه درسی‌تان دارید، موکول کنید. حل تست‌ها و تمرین‌های بیشتر را نیز به روزهای تعطیل و جمعه بسپارید؛ البته در مورد درس‌هایی مانند: ریاضی و فیزیک، این نکته که شما درس را سر کلاس خوب گوش دهید و بفهمید هم مهم است؛ یعنی فکر نکنید که اگر درس را سر کلاس نفهمیدید، بعداً خودتان آن درس را می‌خوانید و یاد می‌گیرید.
    اگر قصد یادگیری کامل و پایدار مطالب یک کتاب را دارید، آن را در سه مرحله بخوانید؛
    در مرحله اول، به صورت سریع، کلی و روزنامه وار به مطالب کتاب نگاهی بیندازید و از خود سؤال کنید؛
    در مرحله دوم، به صورت عمیق و دقیق، مطالب را خوانده و ضمن مطالعه، نکات مهم آن را در آورده و آنها را به صورت طرح شبکه‌ای، از کل به جزء سازمان‌دهی کرده و در کاغذی یادداشت کنید؛ چرا که با سازمان‌دهی اطلاعات، مطالب کتاب در مغز شما به صورت منظم درجای خود قرار می‌گیرند و بازیابی آنها خیلی راحت انجام می‌شود؛
    در مرحله‌ سوم، کتاب را مرور کرده و مباحث آن را از خود بپرسید یا پس از پایان مطالعه کتاب با دوستتان درباره‌ مباحث آن مباحثه کنید. پس از نیم ساعت تا چهل و پنج دقیقه مطالعه، پنج تا ده دقیقه استراحت کنید و به خود پاداشی (مانند خوردن خوراکی مورد علاقه) بدهید تا به مطالعه علاقه پیدا کنید.
    پس از خواندن کتاب، آن را به کناری نگذارید؛ چرا که پس از یک روز ۷۰ درصد مطالب فراموش می‌شوند. به منظور جلوگیری از فراموشی و صرفه‌جویی در وقت و زمان، مطالب کتاب را به ترتیب زمانی زیر مرور کنید: مرور اول: یک روز پس از مطالعه، مرور دوم: ده روز پس از مرور اول، مرور سوم: یک ماه پس از مرور دوم، مرور چهارم: سه ماه پس از مرور سوم، و مرور پنجم، که معمولاً برای کنکوری‌ها باید در خرداد ماه انجام گیرد و به مرور و جمع‌بندی نهایی معروف است؛
    البته این نحوه تقسیم‌بندی، غیر قابل تغییر نیست و شما می‌توانید با توجه به سختی یا آسانی یک درس، مقدار مطلبی که در هر مطالعه می‌خوانید و قدرت حافظه و یادگیری خود، مدت زمان مرورها را تغییر دهید. حتماً به خاطر داشته باشید همان‌گونه که شروع خواندن یک درس جدید اهمیت خاصی دارد، مرورهای آن نیز مهم است و شما در این مرحله باید زیر مطالب مهم را خط کشیده و برای خود خلاصه‌برداری کرده باشید تا مطالب مهم و اساسی را در وقت کمتر، به صورت بهتری یاد بگیرید. بیشتر دانش‌آموزان و داوطلبان فکر می‌کنند که خلاصه کردن، کار وقت گیری است و باعث می‌شود که در زمان آمادگی برای کنکور، بخشی از وقت و انرژی آنها در زمان مطالعه گرفته شود؛ اما باید بدانید که همین خلاصه‌ها در مرورهای بعدی می‌تواند به روند بهتر مطالعه شما کمک زیادی کند. حتماً به این نکته توجه داشته باشید که کار خط کشیدن زیر مطالب مهم و نیز خلاصه‌برداری را خودتان انجام دهید؛ نه اینکه قسمت‌های مهم را از روی خلاصه‌نویسی دوستانتان بخوانید؛ زیرا ممکن است نکات مهمی که برای شما سخت و برای دوستانتان آسان بوده است از قلم افتاده باشد. این موضوع باعث شود تا شما عملاً بخشی از مطالب را نخوانید یا پس از مطالعه اصلی، آن را فراموش کنید.
    روش «پس ختام»: نام این روش متشکل از حروف اول شش مرحله آن است: پیش‏خوانى، سؤال کردن، خواندن، تفکر، از حفظ گفتن و مرور کردن. فرض کنید مى‏خواهید بخشى از یک کتاب را به خاطر بسپارید و سپس آن بخش را بازیابى کنید. ابتدا باید با پیش‏خوانى، برداشت کلى خود را از موضوعات مهم انجام دهید. این نوع پیش‏خوانى سبب مى‏شود که مطالب مهم فصل را سازمان‌دهى کنید. در مرحله دوم، باید درباره هر بخشى پرسش‏هایى را طرح کنید. در مرحله سوم، باید هر بخش را با هدف پاسخ دادن به پرسش‏هاى طرح شده بخوانید. در مرحله چهارم، باید هنگام خواندن، ساختن پرسش و ایجاد ارتباط بین دانسته‏هاى خود، درباره مطلب بیندیشید و به مطالب خوانده شده معنا دهید؛ سپس در مرحله پنجم و ششم، یعنى مراحل از حفظ گفتن و مرور کردن، باید بکوشید که واقعیت‏هاى اصلى مطالب خوانده شده را به یاد آورید و به پرسش‏هایى که خود طرح کرده ‏اید، پاسخ دهید.
    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در کنکور ۱۴۰۰(بخش ۱ از ۳)

    همه داوطلبان کنکور سراسری به خوبی می دانند که بعد از یک برنامه‌ریزی خوب و اصولی برای موفقیت در کنکور، قدم مهم بعدی، شیوه مطالعه درست و اصولی برای کسب آمادگی در آزمون سراسری است؛ در واقع، یک شروع درست و اصولی در مطالعه به شما کمک می‌کند تا از تلاش خود بهترین نتیجه را بگیرید. گاه بسیاری از دانش‌آموزان را می‌بینیم که بارها و بارها کتابی را می‌خوانند و پس از صرف وقت زیاد، بدون اینکه اطلاعات قابل ملاحظه‌ای از آن کتاب را درک کرده باشند، خسته و دلزده، کتاب را به کناری می‌گذارند و ادعا می‌کنند که مطالب آن، حجیم و سنگین است و مغز ما توانایی درک آنها را ندارد.
    همچنین با دانش‌آموزانی مواجه می‌شویم که مطالب درسی را خوب می‌خوانند و به خاطر می‌سپارند، ولی در جلسه‌ امتحان دچار فراموشی شده و هرچه فکر می‌کنند، نمی‌توانند مطالب فراگرفته شده را به خاطر بیاورند. این دانش‌آموزان، هم وقت و هم انرژی خود را به هدر می‌دهند؛ زیرا مطالعه کردن نیز، مانند بسیاری از فعالیت‌های زندگی، دارای فنون و مهارت‌هایی است که به کارگیری آنها باعث می‌شود تا با تلاش کمتر، بهره‌ای بیشتر از کارمان ببریم و بیهوده انرژی‌مان را هدر ندهیم.
    یکی از بزرگترین دغدغه‌های ذهنی داوطلبان این است که به چه روشی برای کنکور درس بخوانند. اهمیت این موضوع زمانی روشن می‌شود که شما بدانید اگر برنامه‌ریزی خوبی داشته باشید، اما شیوه مطالعه اصولی را در پیش نگیرید، به هیچ وجه نمی‌توانید نتیجه دلخواهی را در آزمون سراسری کسب کنید. شیوه مطالعه برای آمادگی در آزمون سراسری، از چند سال پیش، بیشتر از گذشته برای داوطلبان اهمیت پیدا کرده است؛ زیرا به علت مهم بودن معدل و تاثیر آن در کنکور، باید در طول تحصیل، بسیار خوب و عمیق درس بخوانید و با معدل عالی دیپلم بگیرید؛
    از طرف دیگر، سازمان سنجش هم با مفهومی کردن سؤالات در چند سال اخیر، داوطلبان کنکور را به خواندن دقیق کتب درسی و عدم استفاده از روش‌های کوتاه و تستی، هدایت کرده است؛ به گونه‌ای که بعد از بررسی سؤالات چند سال گذشته کنکور و مقایسه و تحلیل روند سؤالات، به این نتیجه می‌رسیم که سؤالات به سمت مفهومی و دقیق شدن پیش می‌روند؛ یعنی کاملاً از کلیشه‌ای بودن خارج شده‌اند؛ از طرف دیگر، سؤال‌ها طوری طراحی می‌شوند تا فقط کسانی که مطلب را به طور کامل فهمیده و یاد گرفته‌اند، بتوانند از بین گزینه‌ها، درست‌ترین گزینه را انتخاب کنند؛
    در واقع، سؤالات طوری طراحی شده‌اند که داوطلبان باهوش‌تر، پرتلاش‌تر و ماهرتر انتخاب شوند؛ چون برخی از دبیرستان­ها و مخصوصاً کلاس­های کنکور، دانش‌آموزان را به سوی سطحی خواندن و حفظ کردن مطالب سوق می‌دهند و دانش‌آموزان، به جای اینکه دروس را به صورت تشریحی و دقیق‌تر بیاموزند و نقاط ضعف خود را مرتفع کنند، روش تستی خواندن و نحوه تست زدن را می‌آموزند؛ در این میان، سازمان سنجش، برای مقابله با این نظام غلط و غیر اصولی، سیاست مفهومی ­تر کردن سؤال‌ها و تاثیر معدل و سوابق تحصیلی را در پیش گرفته است تا داوطلبان برای فراگیری دقیق و عمیق درس‌ها، ارزش به مراتب بیشتری قایل شوند. همان­گونه که متوجه شدید، شیوه صحیح و اصولی درس خواندن، تا حد بسیار زیادی در موفقیت شما تاثیر خواهد گذاشت؛
    در این چند مقاله تلاش می‌کنیم تا مهم‌ترین راهکارها را درباره مطالعه هدفمند و درست به شما ارایه دهیم. پس با ما همراه باشید.
    ادامه...
  • کنکوری های ۱۴۰۰: از همین حالا مدیریت زمان را جدی بگیرید

    با شروع سال تحصیلی جدید هم اکنون وقت آن است که همه داوطلبان آزمون سراسری سال آینده به یک برنامه‌ریزی در مورد مرور سرفصل دروس بپردازند و تا پایان سال با مطالعه دقیق و عمیق تمام دروس خود به طور کامل، بر منابع سؤالات آزمون سراسری در گروه یا گروه‌های آزمایشی که داوطلب شرکت در آن هستند تسلط نسبی بیابند و در ایام عید نوروز و پس از آن به تکرار و بازخوانی دروس و رفع اشکالات درسی و همین‌طور تست‌زنی در شرایط استاندارد و همسان با آزمون اصلی، که همان جلسه آزمون سراسری است، بپردازند.
    با توجه به این نکته، مناسب دیدیم که در این مجال، نکاتی را که داوطلبان آزمون سراسری باید در این ایام در نظر داشته باشند و بدان‌ها عمل کنند، یادآوری کنیم:
    ۱- زمان به سرعت می‌گذرد و لازم است که داوطلبان آزمون سراسری، نخستین و مهم‌ترین اصل در آمادگی درسی برای یک حضور موفق در این آزمون را بر «مدیریت زمان» و استفاده حداکثری از اوقات خود در هر شبانه‌روز بگذارند. در موسم آمادگی درسی برای کنکور، هیچ اصلی مهم‌تر، سرنوشت‌سازتر و بنیادی‌تر از «مدیریت زمان» نیست، و البته منظور ما از مدیریت زمان، صرفاً تاکید  داوطلبان بر کمیّت ساعات و اوقاتی که آن را به مطالعه یا تست‌زنی اختصاص می‌دهند نیست؛ بلکه در این موقعیت، همراهی کیفیت با کمیت مطالعه و یادگیری، موردنظر ماست.
    ۲- تنوع چینش دروس در برنامه درسی روزانه برای مطالعه، نباید آن قدر کم و یکنواخت باشد که حوصله داوطلب از این یکنواختی سر برود، و نباید آن قدر متنوع و زیاد باشد که عملاً تمرکز ذهنی داوطلب را روی دروس مطالعه شده مخدوش و کم اثر یا بی‌اثر نماید. توصیه می‌شود که داوطلبان، تعداد دروس متناسبی را در برنامه درسی خود بگنجانند و برای انجام این کار، یعنی چینش صحیح دروس در این برنامه، ضمن مشورت با دبیران و مشاوران آموزشی خود، از دیگر افراد موفق در این زمینه، مانند پذیرفته‌شدگان آزمون سراسری سال‌های گذشته و … نیز کمک بخواهند و از تجربیات آنها در این مورد و موارد مشابه دیگر بهره ببرند.
    ۳- بهتر است که مطالعه دروس، به صورت مفهوم محور و محتوا محور باشد. در توضیح این نکته فعلاً وارد جزییات نمی‌شویم و تنها می‌افزاییم چندان مهم نیست که داوطلب چه شیوه‌ای را برای مطالعه دروس به منظور حضور موفقیت‌آمیز خود در آزمون سراسری در پیش بگیرد؛ زیرا نحوه مطالعه افراد با یکدیگر، بنا به توان، روحیه و سلیقه هر فرد، می‌تواند کاملاً متفاوت باشد؛ اما مهم این است که داوطلب بتواند پس از یک یا دو یا چند دوره مطالعه کامل دروس و آشنایی با تست‌های مربوط به هر درس و کار با آن تست‌ها، مطمین باشد که در مواجه شدن با سؤالات آزمون اصلی (سراسری) می‌تواند از پس پاسخگویی به سؤالات هر درس، که در این آزمون از آنها طرح پرسش شده است، برآید؛ به بیان دیگر، داوطلب موفق کسی است که بتواند پس از پشت‌سر گذاشتن یک دوره حداقل نه ماهه (از آغاز سال تحصیلی تا زمان برگزاری آزمون سراسری) که به منظور آمادگی در کنکور طی کرده است، به سؤالاتی که در این آزمون مطرح می‌شود، در حد قابل قبولی پاسخ صحیح دهد، و در مسیر این پاسخگویی در جلسه آزمون سراسری، نحوه طرح سؤال از مفاهیم دروس و محتوای آن به هر ترتیبی که هست، برایش مهم نباشد.
    ۴- از دیگر نکات قابل توجه که باید داوطلبان کنکور آن را مدّنظر داشته باشند، طبقه‌بندی دروس از لحاظ مطالعه آنهاست. در توضیح این نکته می‌افزاییم باید به دروسی که در هر گروه آزمایشی دارای ضرایب بیشتر و تاثیر سرنوشت‌سازتری هستند توجه ویژه کرده و نسبت به مطالعه آنها و رفع اشکالات مربوط به آن دروس اهتمام کافی ورزید؛ به عنوان مثال، در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، درس‌هایی مثل ریاضیات و فیزیک، حرف اول تاثیرگذاری در قبولی را در اکثر رشته‌های قابل توجه متعلق به این گروه می‌زنند، و در گروه آزمایشی علوم تجربی نیز درس‌هایی مانند زیست‌شناسی و شیمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در پذیرفته شدن داوطلبان این گروه در بیشتر رشته‌های پرمتقاضی گروه یاد شده دارند؛ همچنان که در گروه آزمایشی علوم انسانی نیز درس‌های دیگری مانند زبان و ادبیات فارسی، عربی و … از نقش برجسته و تاثیرگذاری در زمینه قبولی داوطلبان در اکثر رشته‌های شاخص این گروه برخوردار هستند؛ پس لازم است که در ساعات اختصاص داده شده به هر درس و رفع اشکال دروس، به این مورد ویژه نیز توجه خاصی را مبذول کرد.
    ۵- نکته مهم دیگری که با آوردن آن، این «یادداشت» را به پایان می‌رسانیم، تمرکز حواس بر دروس آزمونی و دوری از اندیشیدن درباره رشته و دانشگاه محل قبولی در این ایام است؛ به عبارت دیگر، «تنها» کار مفید برای هر داوطلب در این روزها، پرداختن صرف به مطالعه دروس و «کسب آمادگی کامل و همه جانبه برای حضور موفق در کنکور» است؛ به دیگر سخن، باید در این ایام این نکته را باور داشت و به آن توجه کرد که: آزمون سراسری، بسیار زودتر از آنچه فکر می‌کنیم،آ فرا می‌رسد!
    ادامه...
  • از همین حالا برای کنکور ۱۴۰۰ برنامه‌ریزی کنید!

    اکثر داوطلبان آزمون سراسری، هر ساله با گذشت چند روز از سال تحصیلی و شروع مهر‌ماه، در اندیشه تهیه و تدوین یک برنامه درسی منسجم برای آمادگی هر چه بیشتر به منظور شرکت مفید و اثربخش در آزمون موردنظر خود به سر می‌برند، و در این میان، عده‌ای که روی این مساله درنگ بیشتری کرده و با دوراندیشی به آینده کار می‌نگرند، با مشورتی که با مشاوران آموزشی و دبیران با تجربه آموزش و پرورش یا کسانی که در آزمون‌های سال‌های گذشته موفق بوده‌اند به عمل می‌آورند، قدری زودتر از دیگران، اقدام به تدوین برنامه آموزشی می‌کنند و بدین‌ترتیب از همین حالا، که حدود یک ماه تا آغاز سال تحصیلی مانده است، مطالعات درسی روزانه خود را در قالب برنامه‌های عملیاتی آغاز می‌کنند، و حتی فراتر از آن، فعالیت‌های شخصی و زندگی روزانه خویش را نیز با آن برنامه‌ها تنظیم کرده و همسان می‌نمایند.
    در مورد برنامه‌ریزی درسی داوطلبان آزمون‌ها، با شما بارها سخن گفته‌ایم و پس از این نیز صحبت خواهیم کرد؛ اما نکته قابل تامل در این مجال، که شایسته است مدّ نظر داوطلبان آزمون‌های مختلف قرار گیرد، آن است که این برنامه‌ها لازم است اولاً بر مبنای صحیح علمی و تجربیات آموزشی افراد موفقی که پیش از این از گردونه آزمون‌ها عبور کرده‌ و در رشته مطلوب خود در یکی از مقاطع تحصیلی مشغول به تحصیل شده‌اند تنظیم شود، و ثانیاً به دور از هرگونه آرمان‌گرایی صرف باشد.

    در مورد تاکید اول، سخن خاصی نمی‌توانیم بگوییم جز آنکه به داوطلبان بگوییم علاوه بر آنکه برنامه تنظیمی آنها برای مطالعات درسی باید کاملاً علمی بوده و بر مبنای اصول صحیح و تجربیات سایر افراد موفق باشد، لازم است که در آن برنامه، روحیات شخصی هر داوطلب، که از فردی به فرد دیگر کاملاً متغیّر و متفاوت است، نیز ملاحظه شده و براساس آن، برنامه درسی داوطلب مورد نظر چیده شود؛ به دیگر سخن، می‌خواهیم بگوییم علی‌رغم مشترکات یک برنامه درسی، که برای داوطلبان یک آزمون قابل توصیه است، شایسته است که درصدی تغییر در اجرای این برنامه را نیز بر مبنای ملاحظات شخصی و روحیات فردی در نظر گرفت تا قابلیت اجرایی بالایی برای افراد مختلف داشته باشد؛ برای مثال، نمی‌توان ساعات بیشتری را در برنامه درسی روزانه یا هفتگی به مطالعه درسی اختصاص داد که داوطلبی در آن درس قوی بوده و با یک بار مطالعه عمیق می‌تواند بر مطالب آن درس تسلط پیدا کند، و همین نسخه را نیز برای داوطلب دیگری که در درس موردنظر ضعیف است تجویز کرد؛ بلکه در مثال پیشگفته، راه صحیح و منطقی این است که ساعات بیشتری را به درسی که در آن ضعیف هستیم در برنامه‌مان اختصاص دهیم و ساعات کمتری را برای درسی که در آن قوی هستیم منظور نماییم.

     نکته پایانی در این مجال آنکه برای تهیه و تدوین یک برنامه‌ درسی منسجم، داوطلبان باید طاقت و توان روحی و جسمی خود را در نظر بگیرند و بر اساس آن، و همین‌طور شناختی که از «خود» دارند، به انجام این امر مهم اقدام نمایند؛ مثلاً اگر کسی می‌تواند به صورت یکنواخت روزی ۱۰ تا ۱۲ ساعت مطالعات درسی داشته باشد و این کار تداخل و تزاحمی با سایر امور زندگی روزانه او ندارد، حتماً شایسته است که به انجام این کار و برنامه‌ریزی صحیح برای عملیاتی ساختن آن اقدام نماید، و فرد دیگری که از طاقت و توان پایین‌تری برخوردار است نیز لازم است که ساعات متناسب با طاقت و توان خود را برای مطالعات درسی در نظر بگیرد و …
    آنچه در سطور بالا گفته شد مختصری از بسیار بود و اگر پس از این، مجال و فرصتی دوباره فراهم آمد، باز هم با شما در این زمینه سخن خواهیم گفت. حاصل سخن آنکه برنامه‌ریزی درسی همانند نقشه احداث یک ساختمان به شمار می‌آید که اگر بر مبنای اصول مهندسی و به صورت هدفمند طراحی و پایه‌ریزی شود، ساختمان را از هر گونه آسیب ناشی از حوادث طبیعی مانند زلزله و سیل و … مصون و خالی از گزند نگه خواهد داشت و در غیر این صورت، بنایی که بر آن ساخته شود، جز داشتن ظاهر زیبا، از هرگونه استحکامی عاری خواهد بود و با کمترین لرزشی فرو خواهد ریخت؛ پس داوطلبان عزیز! اگر تاکنون و با فاصله سی و چند روزه­ای که تا سال تحصیلی جدید داریم، هیچ‌گونه اقدامی برای تهیه و تدوین یک برنامه منسجم درسی به منظور آمادگی بیشتر خود در آزمون موردنظرتان نکرده‌اید، انجام این کار را به مثابه کلیدی برای موفقیت که در دستان شماست، جدی بگیرید؛ زیرا امروز وقت کوشش، تلاش و جدیت در انجام این کار است و فردا بسیار دیر است.
    ادامه...
  • تحلیل آزمون، مهم‌تر از خود آزمون(بخش ۳ از ۳)

    به سطح علمی سؤال‌ها دقت کنید
    ممکن است که سؤالات آزمون استاندارد نبوده و بیش از اندازه سخت طرح شده باشند؛ پس اگر آزمونی را بد دادید، همه تقصیرها را گردن خودتان نیندازید. همچنین امکان دارد که سؤال‌های یک آزمون، ساده‌تر از حد استاندارد باشد و شما رتبه و درصد خوبی کسب کنید، و البته این رتبه و درصد هم روایی لازم را نخواهد داشت.
    از اشتباه خود عصبانی نشوید
    اشتباه، بخش لازم یادگیری است. مهم‌ترین کاری که برای یادگیری پس از آزمون می‌توانید انجام دهید، یادگیری از پاسخ‌های اشتباهتان است. قبل از برگزاری آزمون‌های جامع و امتحانات مدرسه، یک بار دیگر به سراغ این سوال‌ها بروید و ببینید که بعد از گذشتن چند هفته یا یک ماه، آیا می‌توانید به این سؤال‌ها صحیح پاسخ دهید.
    اگر باز هم به این پرسش‌ها اشتباه پاسخ دادید، باید بیشتر مطالعه کنید تا بالاخره یادگیری ناقصتان به یادگیری کامل تبدیل شود. توجه داشته باشید که  اشتباهاتتان، چراغ راهنمای شما برای مطالعه‌های بعدی است، و اگر شما تا روز برگزاری آزمون سراسری، آزمون‌های آزمایشی را خوب تحلیل کنید و تصمیم‌های درستی برای رفع اشتباهات و ضعف‌های خود بگیرید، می‌توانید به درصدهای بالایی در دروس مختلف دست پیدا کنید. 

    بعد از بررسی هر سؤال و ذکر کردن علت عدم پاسخگویی به هر سؤال در کنار آن، شما دید دقیق‌تر و کامل‌تری نسبت به وضعیت خود در آزمون مورد نظر خواهید داشت و اگر چهار یا پنج آزمون را به همین صورت بررسی کنید، می‌توانید متوجه شوید که بیشترین دلیل غلط جواب دادن یا عدم پاسخگویی شما چیست؛ آن وقت می‌توانید برنامه‌ریزی درستی برای رفع مشکل یا مشکلات موجود داشته باشید.

    ادامه...
  • تحلیل آزمون، مهم‌تر از خود آزمون(بخش ۲ از ۳)

    علت غلط زدن یا پاسخ ندادن به هر سؤال را بنویسید
    اگر تستی را غلط زده‌اید، بررسی کنید و علت آن را بیابید؛ آیا دلیل غلط زدن تست این بوده است که مبحثی که از آن مبحث تست طرح شده است، بلد نبوده‌اید؟ آیا به نکتۀ کلیدی سؤال دقت نکرده بودید و در واقع علت غلط زدن شما، بی‌دقتی در خواندن سؤال یا گزینه‌ها بوده است؟ آیا در محاسبات مشکل داشته‌اید؟ بعد از یافتن دلیل، آن را در کنار سؤال یادداشت کنید و حتماً در دفترچه یادداشت خود، برای رفع اشتباه یا مشکلات موجود، برنامه‌ریزی داشته باشید تا در زمان مناسب، اقدام به رفع مشکل موجود بنمایید. همچنین اگر به سؤالی پاسخ نداده‌اید، علت آن را بررسی کنید؛
    برای مثال، شاید علت آن، سرعت کم شما در پاسخگویی به سؤال‌ها باشد و شما در زمان تعیین شده نتوانسته‌اید به سؤال مورد نظر پاسخ دهید یا امکان دارد که شما به مبحثی که از آن سؤال طرح شده بود، مسلط نبوده‌اید یا در برنامه مطالعاتی خود هنوز آن مبحث را مطالعه نکرده‌اید. همچنین امکان دارد که متوجه مفهوم سؤال نشده باشید و … در هر صورت، بعد از بررسی هر سؤال و ذکر کردن علت عدم پاسخگویی به هر سؤال در کنار آن، شما دید دقیق‌تر و کامل‌تری نسبت به وضعیت خود در آزمون مورد نظر خواهید داشت و اگر چهار یا پنج آزمون را به همین صورت بررسی کنید، می‌توانید متوجه شوید که بیشترین دلیل غلط جواب دادن یا عدم پاسخگویی شما چیست؛ آن وقت می‌توانید برنامه‌ریزی درستی برای رفع مشکل یا مشکلات موجود خود داشته باشید.
    گاهی در جلسه آزمون، شما یک سؤال را با شک و تردید پاسخ داده‌اید. در این مورد، چه درست پاسخ داده باشید و چه غلط، باید روی مبحث مورد نظر، بیشتر وقت بگذارید تا از مرحله شک و تردید به قطعیت و تسلط کامل برسید.
    گاهی نیز شما متوجه می‌شوید که به دلیل عدم آمادگی روحی، نتیجۀ خوبی کسب نکرده‌اید؛ برای مثال، متوجه می‌شوید که شب قبل خوب نخوابیده‌اید و برای همین سر جلسه آزمون تمرکز لازم را نداشته‌اید یا چون صبحانه نخورده‌اید، برای سؤال‌های محاسباتی، ذهنتان به خوبی یاری‌تان نمی‌داده است، و بالاخره اینکه بیش از حد درگیر نتیجۀ آزمون هستید و برای همین دقت لازم را در حین آزمون ندارید. با تحلیل آزمون، شما می‌توانید به این نقاط ضعف خود نیز آگاه شوید و راهکار مناسب را برای رفع آنها بیابید.
    ادامه...
  • تحلیل آزمون، مهم‌تر از خود آزمون(بخش ۱ از ۳)

    بیشتر داوطلبان آزمون سراسری، قبل از کنکور، در آزمون‌های آزمایشی، که از سوی مؤسسات مختلف یا خود مدارس برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند تا برای شرکت در آزمون سراسری آمادگی لازم را کسب کنند؛ اما متاسفانه تعداد قابل توجهی از داوطلبان به تحلیل آزمون بی‌توجه هستند و به همین دلیل، بهرۀ چندانی از آزمون‌های متعددی که می‌دهند، نمی‌برند. آنها آزمون می‌دهند و بعد با توجه به نتیجۀ خوب یا بد آزمون، چند روزی را با حال خوب یا بد سپری می‌کنند و بعد برای آزمون بعدی آماده می‌شوند، و در نهایت، با اینکه آزمون‌های آزمایشی زیادی داده‌اند، از وضعیت علمی و روحی خود هیچ اطلاعی ندارند و به همین دلیل تصور می‌کنند که برای به دست آوردن یک نتیجۀ خوب در آزمون سراسری، باید شانس داشت؛ چون هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست!
    اما واقعیت این است که وقتی شما دلیل خوب دادن یا بد دادن آزمونتان را ندانید، نمی‌توانید برای آزمون یا آزمون‌های بعد خودتان برنامه‌ریزی داشته باشید، و در نهایت، بهترین کارکرد خود را در آزمون سراسری ارایه دهید؟ بسیاری از اوقات داوطلبان از نتیجه آزمون آزمایشی خود متعجب می‌شوند؛ برای مثال، می‌گویند که وقتی آزمون می‌دادم، فکر می‌کردم به تمام سؤال‌های معارف جواب صحیح داده‌ام و حالا علت کسب این درصد پایین را نمی‌دانم. زمانی که از آنها پرسیده می‌شود که آیا تحلیل آزمون کرده‌اید، یا پاسخ منفی می‌شنوی یا به شما یک تحلیل سرسری ارایه می‌کنند که فایده‌ای ندارد؛ این در حالی است که تمام مشاوران و دبیران مجرب، معتقدند که تحلیل آزمون، بسیار مهم‌تر از شرکت در خود آزمون است.
    اما چگونه تحلیل آزمون کنیم تا بهرۀ لازم را از آن ببریم. در این سلسله از مقالات، به نکات مهمی که در یک تحلیل باید به آن توجه داشت اشاره می‌کنیم.
    همۀ سؤال‌ها را بررسی کنید
    مهم‌ترین کاری که بعد از شرکت در آزمون باید انجام دهید، بررسی دقیق تک به تک سؤال‌هاست؛ یعنی حتی سؤال‌هایی را که به آنها صحیح پاسخ داده‌اید، بررسی کنید تا اگر نکته‌ای دارد که شما هنگام آزمون به آن توجه لازم را نداشته‌اید یا به طور اتفاقی سؤالی را صحیح پاسخ داده‌اید، متوجه شوید، و اگر نکته‌ای مهم و کلیدی در  سؤال مورد نظر است، در دفترچه یادداشتی که به همین منظور تهیه کرده‌اید، بنویسید؛
    در ضمن، گاهی در پاسخنامه‌تان شما به راه حلی برخورد می‌کنید که ساده‌تر است یا زمان کمتری می‌برد. آشنایی با این راه حل‌ها، در آزمون سراسری بسیار مهم است. این کار را برای سؤال‌هایی که پاسخ نداده یا به آنها پاسخ اشتباه داده‌اید نیز انجام دهید.
    از سوی دیگر، وقتی شما تمام سؤال‌ها را بررسی می‌کنید، با نقاط قوت خود نیز آشنایی بیشتر و دقیق‌تری پیدا می‌کنید و می‌توانید روی آنها سرمایه گذاری ویژه‌ای کنید.
    ادامه...
  • اسفندماه یک کنکوری چگونه باید باشد؟

    سریع آمد؛ سریع‌تر از آنکه تصورش را می‌کردیم. ماه‌ها یکی پس از دیگری بسرعت طی شدند و به اسفند ماه، آخرین ماه سال، رسیدیم؛ ماهی پر از شتاب، پر از حس­های تازه، پر از نو شدن و نو کردن و پر از شور و اشتیاق.
    در این میان، داوطلبان کنکور، چندان بهره‌ای از این همه شور و اشتیاق نمی‌برند. بسیاری از آنان از خرید نوروزی چشم پوشی می‌کنند، در پاکسازی خانه نقشی  ندارند و در کل ترجیح می‌دهند که وقتشان را صرف مطالعه دروس و آمادگی برای آزمون سراسری پیشِ رو کنند؛ البته گاه در این دوران، داوطلبان شیوه‌ها و برنامه‌هایی را  پیش می‌گیرند که چندان علمی و مفید نیست و حتی می تواند تاثیر منفی داشته باشد. در زیر به برخی از این شیوه ­ها و راه­کارهایی برای بهره برداری هر چه بهتر از ماه اسفند اشاره می­شود.
    حالا زود است
    برخی از داوطلبان آزمون سراسری تصور می­کنند که  اسفند ماه باید استراحت کنند تا بتوانند در تعطیلات نوروز با تمام قوا درس بخوانند. آنها می­گویند که اگر در اسفندماه مرتب درس بخوانند، برای تعطیلات نوروز خسته خواهند بود و نمی‌توانند از دوران طلایی تعطیلات، بخوبی بهره ببرند! در واقع این دسته از عزیزان، یک ماه را فدای این دو هفته می‌کنند و تصور می‌کنند که این دو هفته، تمام مشکلات و ضعف‌های آنها را پوشش خواهد داد؛ پس ضرورتی ندارد که این روزها خود را خسته کنند و تحت فشار قرار دهند.
    باید به این دوستان گفت، همان طور که بارها گفته‌ایم، کنکور، یک مسابقه است و شما باید در یک رقابت علمی شرکت کنید که مابقی داوطلبان هم شرایطی مشابه شما دارند، و هر کس که از شرایط موجود بهترین استفاده را ببرد، نتیجه بهتری کسب خواهد کرد؛ پس اگر شما از روزهای موجود بخوبی بهره نبرید، عده‌ای دیگر از شما سبقت خواهند گرفت؛ افرادی که در ایام تعطیلات نیز درس خواهند خواند و هیچ روزی را به بطالت نمی‌گذرانند؛ از سوی دیگر، این به دور از منطق است که ما یک ماه را فدای این دو هفته بکنیم؛ بخصوص که از آینده خبر نداریم و نمی‌دانیم که آیا در تعطیلات نوروز آمادگی جسمی و روحی لازم را برای مطالعه جدی و تمام وقت خواهیم داشت یا نه، و آیا مشکلی برای ما یا یکی از نزدیکانمان اتفاق نخواهد افتاد یا خیر، و ده‌ها احتمال دیگر که از هم اکنون نمی‌توان آن را پیش بینی کرد.
    اسفند باید کتاب‌ها را ببندم
    در مقابل کسانی که تصور می­کنند اسفند زمان درس خواندن و مطالعۀ جدی نیست، عده‌ای از داوطلبان برنامه‌شان را بر این گذاشته‌اند که تا پایان اسفند ماه، کتاب‌های سال چهارم را به طور کامل بخوانند و حتی برخی پا را فراتر از این گذاشته و برنامه‌ریزی‌شان بر این اساس است که دروس پایه و سال چهارم را تا پایان اسفند به صورت کامل بخوانند و به قول معروف پیش  و پایه را ببندند و بعد از تعطیلات نوروز، فقط به تست زدن و مرور دروس بپردازند؛ زیرا متاسفانه تمام شدن کتاب‌ها تا اسفند ماه، یک اصل و افتخار برای تعدادی از مدارس غیرانتفاعی شده است؛ مدارسی که کیفیت را فدای کمیّت می‌‌کنند؛ چون کتابی که برای یک سال تحصیلی تالیف شده است، سریع‌تر درس داده می‌شود تا در موعد مورد نظر به پایان برسد؛ البته تعدادی از این مدارس، سال تحصیلی خود را از تابستان آغاز می‌کنند؛ اما همان مدارس نیز خوب می‌دانند که کیفیت تابستان مثل سال تحصیلی اصلی نیست و بسیاری از دانش‌آموزان با همان دقت و تامل سال تحصیلی در تابستان مطالعه نمی‌کنند؛ از سوی دیگر، حتی بسیاری از داوطلبان تک رقمی آزمون‌های سراسری معتقدند که بهتر است بخشی از درس‌ها را برای بعد از تعطیلات نوروزی گذاشت تا بتوان با علاقه و اشتیاق بیشتری سر کلاس درس حاضر شد و به مطالعه پرداخت و از تکراری بودن مطالب نیز خسته نشد.
    برای مثال، سید شایان پور میر بابایی، رتبه ۱ کشوری گروه آزمایشی علوم تجربی آزمون سراسری ۹۳، در این باره می‌گوید: «تعطیلات نوروز کتاب‌های پایه و ترم اول سال چهارم را مرور کردم و بعضی از درس‌هایی را که هنوز نخوانده بودم، پیش خوانی کردم؛ چون من بعضی از درس‌ها را تا عید تمام نکردم و برای بعد از تعطیلات نوروزی گذاشتم؛ زیرا فکر کردم که اگر همه درس‌ها را بخوانم، شاید بعد از عید انگیزه لازم را برای مطالعه نداشته باشم و افت کنم.»
    از سوی دیگر، داوطلبی که تصمیم می‌گیرد درس‌هایش را تا عید تمام کند، این کار در نحوه درس خواندنش تاثیر می‌گذارد. او تصمیم دارد که تا عید حتماً یک دور کتاب‌هایش را بخواند و ناخودآگاه به این موضوع توجه نخواهد کرد که آیا همه مباحث را آموخته است یا خیر، و آیا روی نکته‌هایی که سخت‌تر است یا نیاز به دقت و تامل بیشتری دارد، وقت کافی گذاشته است. برای او مهم این است که کتاب را تمام کند، و وقتی که یک بار کتاب را خواند، خیالش راحت می‌شود؛ چون فکر می‌کند که آن کتاب را مطالعه کرده و بسته است؛ اما دانش‌آموزی که به کمیت مطالعه کار ندارد و امکان دارد که یک مبحث را ۱۵ بار بخواند (هر چند که هنوز کتاب درسی‌اش را به طور کامل یک بار نخوانده است)، از یک سو آرامش خاطر دارد؛ چون آنچه را که خوانده است، دقیق مطالعه کرده است، و از سوی دیگر در توهم  بسته شدن کتاب درسی نیست و می‌داند که هنوز مطالبی مانده است که باید آنها را با دقت مطالعه کند.
    البته نباید در مطالعه کردن وسواس به خرج داد و باید با مدیریت زمان و برنامه‌ریزی پیش رفت؛ اما به تجربه می‌بینیم که سؤال‌های آزمون سراسری، تفهیمی است و برای پاسخگویی به آنها نیاز است که درس‌ها را به طور عمیق و دقیق مطالعه کرد؛ پس نباید روی چند دور خواندن درس‌ها یا اینکه تا کی کتاب‌های درسی را باید به پایان رساند، تاکید داشت؛ مهم این است که درس را  چگونه می‌خوانیم؛ آیا همزمان با مطالعه درس‌ها وقتی را به تست زدن و یاد گرفتن نکته‌های تستی اختصاص می‌دهیم؟ آیا به داشتن سرعت در تست زنی فکر می‌کنیم؟ آیا زمانی را به مرور مطالب فراگرفته شده و دوره درس‌ها اختصاص می‌دهیم یا می‌خواهیم که هر جور شده است، یک دور کتاب‌ها را تمام کنیم و بعد از عید آنها را دوره کنیم؟ در واقع، برنامه‌ریزی، زود تمام کردن درس‌ها نیست؛ بلکه بموقع و صحیح انجام دادن کار است.
    بیشتر داوطلبان برتر کشوری نیز نمی‌توانند به درستی تعیین کنند که هر کتاب را چند دور خوانده‌اند؛ زیرا بعضی از مباحث را چند بار دوره کرده‌ و برای بعضی از مباحث نیز نیاز به دوره چندانی نداشته‌اند؛ یعنی برای تعداد دوره کردن دروس، ارزشی قایل نبوده‌اند، و مهم‌ترین نکته برایشان، نهادینه شدن مباحث در ذهنشان بوده است؛ چیزی که به آرامش و منطق در مطالعه کردن نیاز دارد.
    خوب است بدانید که، بر خلاف تصور بسیاری از داوطلبان، در بین رتبه‌های برتر کنکور، کسی شیوه‌ای عجیب و غریب نداشته است و اکثر این افراد اصلاً کارهای عجیب و بدون برنامه‌ریزی ندارند و یک روند منطقی و مستمر در مطالعه داشته‌اند؛ اما در بین کسانی که رتبه پایین‌تری به دست می‌آورند، بی‌برنامگی و بلاتکلیفی بسیاری دیده می‌شود. آنها به خود، اولیای مدرسه و کتاب‌های درسی‌شان اعتماد ندارند و مدام به فکر یافتن شیوه‌ای خاص هستند تا پیشرفتی ناگهانی و غیر مترقبه داشته باشند، و همین امر نیز باعث می‌شود که عملکردی پایین‌تر از توانایی‌های خود داشته باشند.
    ادامه...
  • زیست‌شناسی؛ درسی مهم و اثرگذار در کنکور(بخش ۳ از ۳)

    پ- تست زنی
    یکی دیگر از کارهای مهمی که برای نتیجه‌گیری بهتر در درس زیست‌شناسی حتماً باید انجام دهید، تست‌زنی است. تست‌زنی هم، مانند مرور، مراحل مختلفی دارد. شما باید پس از مطالعه هر درس و در پایان ساعات مطالعه روزانه، تست‌زنی موضوعی کنید تا خود و نحوه مطالعه‌تان را محک بزنید. بعد از این تست‌زنی می‌توانید در پایان مرور هفتگی یا ماهانه نیز مبادرت به تست‌زنی نمایید. در خرداد و روزهای مانده به آزمون سراسری نیز باید تست‌زنی سرعتی داشته باشید. در هر کدام از این تست‌زنی‌ها هم حتماً باید اشکالات خود را به خوبی و به صورت تشریحی بررسی کنید. حتمآً بعد از بررسی سوالات، نکته‌های هر تست را در حاشیه درس مورد نظر یا در دفتر نکته‌برداری خود یادداشت نمایید.
    حتماً در تست زدن به این نکته توجه داشته باشید که تست‌ها را با دقت تمام مطالعه کنید؛ زیرا یکی از راهکارهای موفقیت در تست‌زنی این درس، آن است که به نکات توجه زیادی داشته باشید. این موضوع آن قدر اهمیت دارد که تک تک کلمه‌ها در این درس می‌توانند یک نکته تستی باشند. کنار تست‌های نکته دار و مهم علامت بزنید؛ تا اگر دوباره خواستید آن کتاب یا سؤالات آن را مرور کنید، وقت خود را روی تست‌های ساده و راحت تلف نکنید و بیشتر روی تست‌های مهم و نکته‌دار کار کنید. بعد از تست زدن، پاسخنامه تشریحی آن را حتماً مطالعه کنید تا به اشکالات خود به خوبی پی ببرید. هنگام تست زدن، درصدتان را حساب کنید و سعی کنید که هر بار این درصدها بهتر از بار قبل باشد.
    در حل تست زیست‌شناسی، دقت روی درک و فهم متن سؤالات، اهمیت بیشتری دارد. برای بهتر شدن مهارتتان در این زمینه، چندین تست طراحی کنید. انجام این کار، یک روش خیلی عالی است که در ابتدای کار شاید کمی مشکل به نظر برسد، ولی به تدریج به این موضوع عادت می‌کنید. انجام این کار برای سریع و خوب زدن تست، خیلی مؤثر است؛ زیرا در طراحی تست، شما دنبال گزینه‌های غلط می گردید که این موضوع باعث می‌شود تا گزینه‌های غلط برایتان ملموس تر شود و در جلسه آزمون آنها را راحت‌تر تشخیص بدهید. تست‌هایی که طراحی می‌کنید، ترجیحاً به صورت ترکیبی و خیلی مفهومی باشند تا همخوانی بیشتری با تست‌های آزمون سراسری داشته باشند؛ مثلاً وقتی سؤالی را از یکی از فصل‌های سال دهم طرح می‌کنید، گزینه‌هایش را از فصل‌های دیگر سال دهم، یازدهم و دوازدهم هم بیاورید.

    در این درس برای تست‌زنی، بررسی تست‌های آزمون‌های سراسری سال‌های قبل، بسیار مهم است. بارها دیده شده است که سؤالات سالهای قبلی، با مجموعه‌ای از تغییرات جزیی در گزینهها یا صورت سؤال، به صورت پرسش جدیدی در آزمون اخیر، مطرح میشوند. تقریباً نیمی از پرسش‌ها در این درس در سال‌های قبل به نحوی (مثلاً به صورت پرسش‌های مشابه) آمده است که این امر خود اهمیت مرور و بررسی تست‌های سال‌های اخیر آزمون‌های سراسری را در درس زیست‌شناسی نشان می‌دهد؛ پس بهترین منبع برای آمادگی بیشتر در آزمونهای سراسری، نمونه سؤالات آزمون‌های سراسری سال‌های قبل است که باید آنها را حل و بررسی کنید. 

    ادامه...
  • زیست‌شناسی؛ درسی مهم و اثرگذار در کنکور(بخش ۲ از ۳)

    ب- مرور
    هر چقدر هم که شما درس زیست‌شناسی را با دقت خوانده باشید، این درس، درسی نیست که با یک بار خواندن بتوانید در آن درصد بالایی را کسب کنید؛ بنابراین، مرورهای متوالی و مفهومی خواندن این درس، باید در اولویت برنامه‌ها قرار داده شود.
    اگر مرور مجدد این درس را در برنامه درسی خود منظور نکرده باشید، نمی‌توانید نتیجه خوبی را در آزمون سراسری کسب کنید؛ چون مطالب این درس فرّار است و ممکن است که تا زمان برگزاری این آزمون، بخش قابل ملاحظه‌ای از آن مطالب را فراموش کنید.

    مرور درس زیست‌شناسی، شامل چند مرحله است. همان‌گونه که در بالا اشاره شد، در برنامه هفتگی خود سعی کنید برای اینکه مطالب قبلی در ذهنتان بهتر تثبیت شود، حتماً وقتی را به مرور کردن آنها اختصاص دهید؛ علاوه بر این، در هنگام مطالعه فصل‌های جدید، مطالب فصل قبل را نیز مرور نمایید تا آنها را فراموش نکنید؛ به علاوه در پایان هر ماه، مروری از چند فصل نیز داشته باشید. در خرداد ماه هم، که زمان مرور کلی و تست‌زنی است، حتماً زمان مناسبی را به مرور درس زیست‌شناسی اختصاص دهید.

    یکی از کارهایی که انجام آن برای مرور کردن و تثبیت بهتر مطالب در ذهن، بسیار مؤثر است، استفاده از حاشیه‌نویسی در این درس است. همچنین می‌توانید مطالب خوانده شده را خلاصه‌نویسی کنید. در خلاصه‌نویسی برای مرور می‌توانید مطالب مهم را به‌صورت نکات جداگانه درون دفتر یا فیش‌هایی بنویسید؛ اما بهترین روش برای خلاصه‌برداری در این درس، نوشتن مطالب مهم به ‌صورت نمودارهای درختی، شبکه‌ای، جدول‌ها، شکل و … است؛ یعنی مطالبی را که یاد گرفته‌اید، به شکلی که ذهنتان آن را خلق می‌کند، بازنویسی کنید.
    ادامه...
  • زیست‌شناسی؛ درسی مهم و اثرگذار در کنکور(بخش ۱ از ۳)

    زیستشناسی با بالاترین ضریب به عنوان اصلیترین درس گروه آزمایشی علوم تجربی برای داوطلبان این گروه، به خصوص آنهایی که متقاضی رشتههای پرطرفدار هستند، اهمیت ویژهای دارد. اگر داوطلبی در درس زیست‌شناسی، ده درصد از شما عقب بیفتد و در هر کدام از درس‌های اختصاصی‌های دیگر، پنج تا شش درصد جلو باشد، به طور کلی از شما عقب می‌افتد.
    شواهد نشان می‌دهد که فقط درصد کمی از دانش‌آموزان، تست‌های زیست‌شناسی را بالای پنجاه درصد می‌زنند. علت این موضوع در کم مطالعه کردن این درس نیست، بلکه یکی از مشکلات بزرگی که داوطلبان دارند، چگونه مطالعه کردن درس زیست‌شناسی است. در این مقاله سعی می‌کنیم تا شما را با نحوه صحیح مطالعه و تست‌زنی بهتر در این درس آشنا کنیم.
    مانند همه دروس کنکور، برای نتیجه‌گیری بهتر در درس زیست‌شناسی نیز رعایت سه مرحله مطالعه اولیه، مرور و تست‌زنی، بسیار مهم است.
    الف- مطالعه اولیه
     قبل از هر چیز باید به خاطر داشته باشید که مهم‌ترین منبع مطالعه زیست‌شناسی برای کنکور، کتاب درسی است. اگر زیست‌شناسی را یک درس صرفاً حفظ شدنی (مثل حفظ کردن یک شماره تلفن یا شعر) می‌پندارید، باید نگرشتان را درباره این درس عوض کنید؛ پس به حفظ کردن طوطی‌وار مطالب زیست‌شناسی نپردازید. باید روشی را برای مطالعه به‌ کار ببرید که در یادگیری عمیق و مفهومی زیست‌شناسی، مؤثر باشد.
    با توجه به تغییرات کتاب‌های زیست‌شناسی، در مقایسه با سال‌های گذشته، دیگر نمی‌توان به کتاب زیست‌شناسی پایه خاصی اهمیت بیشتری داد؛ چرا که اولاً مطالب کتاب‌های زیست‌شناسی، بسیار به هم پیوسته است و برای یادگیری مطالب، لازم است که تمام کتاب‌های زیست‌شناسی را به دقت مطالعه کرد، و دوم اینکه، بر خلاف سال‌های گذشته، دیگر سهم پایه خاصی در پرسش‌های آزمون سراسری، بیشتر از پایه دیگر نیست و می‌توان گفت که تقریباً تعداد پرسش‌های برابری از هر سه پایه مطرح می‌شود؛ پس بدون توجه به بودجه‌بندی سؤالات برای فصل‌های مختلف، کتاب‌های هر سه پایه را به ‌صورت موازی (همراه‌ با هم) مطالعه کنید و اهمیت یکسانی برای تمام فصول هر سه پایه قایل شوید. تاکید ما بر این موضوع، به آن خاطر است که طبق آمار سال‌های گذشته، نمی‌توان هیچ فصلی از دروس زیست‌شناسی را فاقد اهمیت یا کم‌اهمیت‌تر از بقیه دانست.
    شیوه پیشنهادی ما برای مطالعه زیست‌شناسی، این است که ابتدا مطلب را به ‌صورت اجمالی و گذرا (پاراگراف اول و آخر، تیترها، شکل‌ها و….) بخوانید تا ایده‌ کلی آن را به‌دست بیاورید. در مرحله بعد باید در مدت زمانی که در برنامه‌ریزی خود برای این درس در نظر گرفته‌اید، به طور دقیق و خط به خط، نکات آن را مطالعه کنید. توجه به اَشکال و قیدها، ارتباط بین فصول و کتب مختلف، و جمع‌بندی نکات جانوران از کتب مختلف دبیرستان، بسیار مهم است. در این مرحله، زیر نکات مهم و کلیدی را خط بکشید و نکات مهم را حاشیه‌نویسی کنید. پس از انجام این کار، تمام فصول دروس زیست‌شناسی سه پایه را با توجه به ارتباط موضوعی آنها تحت عنوان‌های جدید دسته‌بندی کنید. انجام این کار باعث می شود تا در مرورهای بعدی، در مدت زمان کمتر، مطالب مرتبط بیشتری را به خاطر بسپرید و به سرعت آن را فرا بگیرید. پس از مطالعه دقیق، حتماً از متن کتاب سؤال و تست طرح کنید. به خاطر داشته باشید که مقایسه‌ای خواندن و شباهت‌ها و تفاوت‌ها را جدول‌بندی کردن، در آزمون‌های سراسری سال‌های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است؛ پس پرداختن به این کار را هم در شیوه مطالعه خود در این درس، مورد توجه قرار دهید.
    پیشنهاد ما این است که مطالعه زیست‌شناسی را در برنامه درسی روزانه خود بگنجانید؛ البته این موضوع به میزان اطلاعات و آمادگی شما در این درس بستگی دارد. به هر حال سعی کنید که در هر نوبت مطالعه این درس، حتماً موارد زیر را رعایت کنید:
    ۱- در هر روز، حتماً بخشی از زمان مطالعه را به زیست‌شناسی اختصاص بدهید ( حداقل دو ساعت)؛
    ۲- هر ساعت از مطالعه‌ زیست‌شناسی را تنها به یک عنوان اختصاص بدهید؛
    ۳- هر ساعت از مطالعه‌ مختص یک عنوان را به چند بخش تقسیم کنید: قسمت اول را به مرور مطالب ساعت مطالعه‌ قبل اختصاص دهید. در قسمت دوم، مطالب مربوط به عنوان همین ساعت مطالعه را بخوانید. چند دقیقه استراحت کنید، و در قسمت آخر، تست‌های مربوط به همین بخش را پاسخ دهید.
    در هنگام مطالعه این درس، حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:
    ۱-    زیست‌شناسی، یک درس حفظ کردنی نیست، بلکه درسی کاملاً مفهومی است که استفاده از ابزار هوش در پاسخگویی به سؤالات و درک مفاهیم آن، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. استفاده از ابزار هوش، به خصوص برای دانش‌آموز در حل تست‌های این درس، کارآیی بسیار بالایی دارد. تسلّط کامل بر مطالب این درس، نیازمند آموزش خوب، تکرار مداوم و تست زدن فراوان است تا بتواند شخص را با چالش‌هایی که طراح سؤال برای او گذاشته است آشنا کند و از آن به خوبی عبور دهد.
    ۲-    می‌دانید که در زیست‌شناسی، قوانین ثابت و قاطعی، مثل درس ریاضی وجود ندارد؛ اما موارد استثنایی فراوان هستند؛ پس کلماتی مثل «برخی»، «بعضی»، «بسیاری»، «اغلب»، «گاهی» و … را در کتاب‌های درسی مشخص کنید و مفاهیم برآمده از آنها را به خاطر بسپارید.
    ۳-    تصاویر در زیست‌شناسی، به فهم بهتر مطالب درسی کمک زیادی می‌کنند و هر ساله به طور مستقیم، از خودِ تصویر، یا به طور غیر مستقیم از مفاهیم آنها، سؤال طرح می‌شود؛ پس زیر‌نویس آنها و نامگذاری بخش‌های مختلف شکل‌ها را به دقت مطالعه کنید.
    ۴-    به همان اندازه که مطالب مطرح شده در بخش‌های “بیشتر بدانید” ارزشی در طرح سؤال ندارند، مطالعه و درک مفاهیم بخش‌های “فعالیت” و ” آزمون” در کتب درسی، خیلی مهم هستند و در چند سال گذشته، سؤالاتی از آ‌نها مطرح شده است.
    ۵-    اسامی جانداران مختلف (مثل گیاهان، جانوران، قارچ‌ها، آغازیان و باکتری‌ها) را یاد بگیرید و خصوصیات ویژه‌ آنها را در کنارشان یادداشت کنید. در این موارد باید کمی زحمت بکشید و از کتاب‌های سه سال  زیست‌شناسی، تمام مطالبی را که در مورد آن جاندار نوشته شده است، پیدا کنید.
    ۶-     نام دانشمندان مختلف و نتیجه‌ پژوهش‌های آنها را یاد بگیرید. همچنین موارد کشف شده از سوی آنها یا جاندار مورد مطالعه‌ آنها را به درستی یاد بگیرید.
    ۷-    برخی از مفاهیم و مطالب در زیست‌شناسی، به قدری اهمیت دارند که طرح سؤال از آنها، همه ساله تکرار می‌شود؛ پس در یادگیری مواردی مثل: دودمانه‌ها، چرخه‌ زندگی قارچ‌ها، هورمون‌های گیاهی، انواع مختلف حواس جانوران، آزمایش‌های دی هیبریدی یا مقایسه‌ ویژگی‌های پروکاریوت­ها با یوکاریوت­ها و نیز بازدانگان با نهاندانگان یا انواع بافت‌های گیاهی و جانوری، چرخه‌ ضربان قلب و … دقت داشته باشید.
    ۸-     با توجه به گسترده بودن مسایل ژنتیک، مطالعه این موضوع، نیاز به دقت قابل توجهی در درک ابتدایی مسایل مطرح شده و مفاهیم آن دارد.
    ۹-     فعالیت‌ها و آزمایش‌های کتاب مهم هستند؛ پس به راحتی از آنها صرف نظر نکنید؛ بلکه این موضوعات را دقیقاً مطالعه کنید.
    ادامه...
  • با خلاصه نویسی، راه یادگیری را هموار کنید(بخش ۳ از ۳)

    ممکن است که در ابتدا، شما در به کار گیری هر یک از این روش‌های خلاصه‌نویسی، با مشکل مواجه شوید، اما اگر بخواهید و اراده کنید که مطالعه خوبی برای کنکور داشته باشید، حتماً می‌توانید به تدریج، مطالب را به بهترین شکل ممکن خلاصه برداری کنید.

    حتماً به خاطر داشته باشید که یک مطلب، بسته به اهمیت و تستی بودن آن، می‌تواند به همه اشکال یا یک شکل، خلاصه‌نویسی شود. در خلاصه‌نویسی، نکات زیر را باید رعایت کنید تا در وقت خود صرفه‌جویی کرده و از زحمت خودتان هم بهترین نتیجه را بگیرید:

    ۱٫ یکی از راه‌های کارا کردن یادداشت‌ها به هنگام ثبت کلمات مهم، به کار نگرفتن کلمات اضافی است. در خلاصه‌نویسی، هر قدر اطلاعاتی با کلمات کمتر و عبارت‌های کوتاه‌تر نقل شود، کارآیی آن بالاتر است؛ بنابراین، هنگامی که اطلاعات نسبتاً زیادی را در چند کلمه خلاصه می‌کنیم، یادداشت‌های ما دارای کارایی خوبی هستند. در یادداشت‌ها باید هدفتان این باشد که حتی‌الامکان مطالب مختلف را، که برگرفته از درس معلم، کتاب و جزوه هستند، در جمله‌های کوتاه و مفید بگنجانید. انجام این کار سبب می‌شود که توجه شما صرفاً به اطلاعات مهم متمرکز شود. باید از این گونه جمله‌ها، یعنی از جمله‌هایی که کلی‌ترین و محوری‌ترین اطلاعات را در بر دارند، یادداشت بردارید، و به جمله‌هایی که از لحاظ اهمیت ساختاری، ضعیف و حاوی اطلاعات جزیی‌ترند، توجه چندانی نکنید.

    ۲٫ در خلاصه‌نویسی، ابتدا باید کلیات موضوع مورد توجه قرار گیرد و موضوعات به صورت نمودار درختی رسم شود و سپس به جزییات پرداخته شود. همچنین در خلاصه‌نویسی، باید دقت کرد که معمولاً ایده و نکته‌ اصلی در دو جمله‌ اول پاراگراف بیان شود و بقیه‌ پاراگراف، شامل توضیحات این مطلب باشد؛ اما این موضوع بدان معنی نیست که بقیه‌ متن، مهم نیست؛ بلکه در ادامه‌ متن باید به کلمات کلیدی مانند: «نخستین»، «مهم‌ترین عامل»، «بیشترین تاثیر»، «نکته‌ اساسی»، «در نتیجه» و ایجابی بودن یا نبودن افعال نیز توجه کرد.

    ۳٫ یکی از کارهایی که می‌توانید در خلاصه‌نویسی انجام دهید، این است که طرز ارتباط موضوعات اصلی و فرعی را به کمک نمودار درختی نمایش دهید تا به درک بهتر مطالب کمک کند.

    ۴٫ در هنگام مطالعه‌ مباحث درسی، ابتدا به کشیدن خط در زیر مطالب اصلی، مهم و با اهمیت بپردازید و سپس خلاصه‌نویسی کنید؛ زیرا انجام دو فعالیت مجزا (یادگیری و خلاصه‌نویسی در یک زمان واحد) باعث ایجاد اخلال و عدم تمرکز در انجام هر دو عمل می‌شود.

    ۵٫ خلاصه‌نویسی شما، چنانچه شامل خلاصه‌ مباحث درسی، نکات مهم در کتاب درسی و جزوات یا تست‌های غلط و «نزده»‌ شما در آزمون‌ها و مجموعه‌های تست ‌باشد، دارای ارزش درسی بالایی خواهد بود، و الزاماً نباید فقط از داخل کتاب یا جزوه‌ شما جمع‌آوری شود.

    ۶٫ اگر هنگام مطالعه‌ مطالب خلاصه‌نویسی شده، که حاوی خطوط اصلی و پیامدهای مهم است، به کم اهمیتی مطالبی پی ببریم که در زمان خلاصه‌نویسی، مهم جلوه کرده‌اند یا به علت گذشت زمان و مرور مطلب، اهمیت اولیه را ندارند، این نکات را باید حذف کنیم.

    ۷٫ در خلاصه‌نویسی، به انتخاب سبک مناسب با متن خلاصه شده، رعایت یکنواختی افعال از لحاظ زمان، حجم مطالب و عدم تصرف در پیام‌ها و محتوای متن اصلی، توجه کنید. در درس‌های فرمولی و قاعده‌دار، مانند درس‌های شاخه‌ ریاضیات، فیزیک، شیمی، منطق، گرامر انگلیسی، قواعد عربی، دستور زبان فارسی و آیین نگارش، اقتصاد، آرایه‌های ادبی و …، خلاصه این درس‌ها از طریق یادداشت فرمول‌ها و قواعد، رسم نمودارهای لازم و طبقه‌بندی دقیق اجزای هر مبحث فراهم می‌آید و لازم است که برای تسلط و یادآوری در مرور مباحث خلاصه‌نویسی شده، برای هر مورد مثالی آورده شود.

    ۸٫ چون اغلب قواعد، گاهی با موارد استثنایی و تبصره‌ها نقض می‌شود، این نکات خلاف قاعده نیز باید یادداشت و آموخته شود؛ در واقع، اهمیت استثناها از قواعد خیلی بیشتر است و عموماً، سؤالات مهم و اساسی کنکور از میان همین مطالب استخراج می‌شود. در درس‌های هم‌گروه ریاضیات، توجه به این نکته ضروری است که توانایی حل مسایل، با توانایی تست‌زنی خیلی تفاوت دارد، و مورد دوم، در مقایسه با مورد پیشین، بسیار دشوارتر و مستلزم تمرین و تکرار فراوان‌تر است.

    ۹٫ در خلاصه‌نویسی درس‌های تشریحی و حفظ ‌کردنی، از قبیل معارف اسلامی، تاریخ، جغرافیا، تاریخ ادبیات، جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی، روان‌شناسی، فلسفه، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، ادبیات، شیمی (بخش‌های تعریفی و تشریحی) و …، باید کل هر فصل یا گفتار را بخوانید و مطالب اساسی و مهم را به شکلی برجسته مشخص سازید و آن‌گاه نکات مشخص شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.

    ۱۰٫ خط کشیدن زیر جمله‌ها و یادداشت‌برداری، در مقایسه با خواندن تنها، و خلاصه‌نویسی، در مقایسه با خط‌کشی، مؤثرتر است؛ پس باید به هنر خلاصه‌نویسی مجهز بود تا از زمان و نیز از امکانات، بیشترین استفاده را کرد.

    ۱۱٫ برخی از داوطلبان گمان می‌کنند که خلاصه‌نویسی، باعث هدر رفتن وقت مطالعاتی آنها می‌شود و نسبت به وقتی که برای آن صرف می‌کنند سود کمتری دارد؛ در حالی که این موضوع برعکس است. از مزایای خلاصه‌نویسی، بهره‌گیری از یادداشت‌های خلاصه شده در مدت زمان کوتاه و صرفه‌جویی در زمان، تسهیل در برخورداری از محتویات مهم کتب و جزوات در حجم کم، ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای مطالعه، کمک به در خاطر سپردن مطالب و از یاد نرفتن آنها و کمک به تمرکز فکر هنگام خواندن کتاب و جزوه است.

    ۱۲٫ تاریخ یادداشت‌‌برداری‌تان را در گوشه برگه یادداشت نمایید تا در زمان‌‌های خاص مرور کردن، سر درگم نشوید.

    ۱۳٫ به خاطر داشته باشید که در برنامه‌ریزی خود، زمان‌هایی را باید به مرور کردن اختصاص دهید و در این زمان‌های مرور کردن، به جای مطالعه دوباره کتاب یا جزوه، خلاصه‌هایی را که برداشته‌اید، مطالعه کنید.

    ۱۴٫ در هر بار مرور خلاصه‌ها، نسبت به مرورهای قبل، می‌توانید بخشی از خلاصه‌ها را که به طور کامل یاد گرفته‌اید، حذف کنید تا در وقتتان صرفه‌جویی شود.

    ادامه...
  • با خلاصه نویسی، راه یادگیری را هموار کنید(بخش ۲ از ۳)

    روش‌های مختلف خلاصه کردن

    برای اینکه خلاصه‌‌نویسی کنید، تنها یک ابزار مجزا لازم دارید، و آن هم دفترچه یادداشت است. برای یک خلاصه‌نویسی خوب، شما باید تمام خلاصه‌های یک درس را در یک دفترچه یادداشت کنید و از خلاصه‌‌نویسی در برگه‌های پراکنده و بدون صحافی خودداری نمایید؛ زیرا با گذر زمان، حجم یادداشت‌ها افزایش خواهد یافت و ترتیب آنها به هم خواهد خورد و یافتن و مرتب کردن آنها زمان و انرژی زیادی می‌طلبد و کاری خسته کننده خواهد بود. خلاصه‌نویسی، شامل فنون مختلف یادداشت‌برداری، حاشیه‌نویسی، خط کشی زیر جملات، دسته‌‌بندی و علامت‌گذاری می‌شود که، بسته به شرایط و نوع مطالعه، می‌تواند مختلف بوده و حتی برای یک
    درس، موارد متعددی را شامل شود.

    ۱- علامت گذاری
    بهترین فن مطالعه، درگیر شدن با مطلب یا به اصطلاح، مطالعه فعال است. علامت‌گذاری، سریع‌ترین روش برای انجام یک مطالعه فعال است، و البته نکات مهم را نیز مشخص می‌کند. زمانی که مطلبی را مطالعه می‌کنید، در جایی که برایتان سؤال باقی می‌ماند و مطلب را کامل متوجه نمی‌‌شوید، از علامت سؤال (؟) استفاده کنید و کنار آن مطلب علامت بزنید، و هر جا احساس نمودید که مطالب، سؤال‌خیز بوده و در آن به نکته مهمی اشاره شده است علامت تعجب (!)، و جایی که به یک کلمه یا عبارت کلیدی برخوردید دور آن را خط بکشید، و پاراگراف‌های مهم را با علامت ضربدر (×) مشخص کنید. به طور کلی، هنگام مطالعه، استفاده از علامت‌ گذاری، سرآغاز خوبی برای مطالعه دقیق و فعال است. دقت داشته باشید که در استفاده از علامت‌ها و انتخاب جملاتی که خط کشی می‌‌شوند، زیاده‌‌روی نکنید؛ چرا که در مطالعه‌ های آتی حوصله‌‌تان سر می‌رود.

    ۲- خط کشیدن زیر مطالب مهم
    یکی از شیوه‌هایی که در خلاصه‌نویسی به کار می‌رود، خط کشیدن زیر مطالب مهم است. معمولاً این روش در میان بیشتر دانش‌آموزان و داوطلبان، از محبوبیت خاصی برخوردار است؛ زیرا هم راحت‌تر از یادداشت برداری است و هم داوطلب احساس می‌کند که مطالب مهم را بدون کمترین تغییری خلاصه کرده است. برای خط کشیدن زیر مطالب مهم، بهتر است که از خودکارها، مدادها یا ماژیک‌های رنگی استفاده کنید؛ مثلاً مطلب بسیار مهم را با یک رنگ، مطالب کمتر مهم را با رنگ دیگر، و یا مطالب هر فصل یا موضوع را با رنگی خاص خط بکشید. انجام این کار باعث می‌شود تا هم مطالب، بیشتر در ذهن شما باقی بماند و هم در کارتان تنوع بیشتری داشته باشید و زود خسته نشوید.

    در خلاصه‌نویسی به روش خط کشیدن زیر مطالب، باید توجه داشته باشید با وسواس اینکه ممکن است مطلبی از قلم بیفتد، زیر همه مطالب را خط نکشید؛ زیرا در غیر این صورت، حاصل کار، صفحه‌ای پر از خط در زیر جملات می‌شود و موجب یادگیری بیشتر شما هم نمی‌شود. اگر شما در هر صفحه، زیر مطالب زیادی را خط بکشید، احتمال کاهش یادگیری وجود دارد و نشانه‌ این است که این شیوه را جانشین توجه واقعی به مطلب و برگرداندن مطلب به زبان خود کرده‌اید. چیزی که در این عمل باید مدّ نظر قرار دهید و زیر آن را خط بکشید، اطلاعات مهم، مانند نتیجه‌گیری‌های کلی، تعریف‌های اساسی و جمله‌های اصلی، که وظیفه‌ آنها توضیح و تشریح نکات است، جملات کلیدی، نکات تستی و … است؛ بدون اینکه به اندیشه‌ اصلی مطلب خدشه‌ای وارد آید.

    ۳- حاشیه‌نویسی
    یکی از کارهای مهمی که در خلاصه‌نویسی می‌توانید انجام دهید این است که حاشیه‌نویسی کنید. حاشیه‌نویسی، با هدف انتقال مجموعه‌ای از مطالب مهم و خلاصه شده از متنی است که شما مطالعه کرده‌اید. در حاشیه‌نویسی، می‌توانید کلیدی‌ ترین جمله هر پاراگراف را استخراج کرده و آن را به زبان خودتان در حاشیه کتاب یا جزوه یادداشت کنید. برای انجام این کار، در پایان هر پاراگراف از خودتان بپرسید که این پاراگراف قصد داشت چه مطلبی را به من بیاموزد و آن را در یک جمله و با زبان خودتان، نه به صورت کتابی، بیان کرده و یادداشت نمایید؛ به علاوه، می‌توانید سؤال، انتقاد یا هر مطلب دیگری را، که مربوط به همان موضوع باشد و در جای دیگری خوانده‌اید، حاشیه‌نویسی کنید. این فرآیند به تمرکز فکر، دقت، حفظ و یادگیری بهتر شما کمک می‌کند.

    ۴- دسته‌بندی
    یکی دیگر از روش‌های مهم خلاصه‌‌نویسی، دسته‌بندی است. استفاده از این روش، برای مباحثی مانند تاریخ ادبیات یا احادیث درس دین ‌و زندگی، که شامل دسته‌‌ها و طبقه‌‌بندی‌‌های مختلف هستند، بسیار مفید است. روش کار نیز به این صورت است که مطالب مختلفی را که بتوان در یک دسته قرار داد، یک جا می‌نویسیم و آنها را دسته‌‌بندی می‌کنیم؛ به عنوان مثال، در این روش می‌شود که شاعران را بر حسب قرن، یا احادیث را بر اساس اشخاص، دسته‌‌بندی نمود.

    ۵- یادداشت‌‌برداری
    اصلی‌‌ترین نوع خلاصه ‌نویسی، یادداشت‌‌برداری است که می‌تواند کمک بسیار مؤثری به یادگیری طولانی مدت و همین طور صرفه‌جویی در وقت شما نماید. یادداشت‌برداری، عبارت است از برداشت کلیدی‌‌ترین مفاهیم هر مطلب و ثبت آن در دفترچه‌ای جداگانه به شیوه‌ای خاص که در مرورهای آتی کارایی داشته باشد. هر برگه یادداشت‌‌برداری شده، باید دارای دو ویژگی مهم باشد:اول اینکه باید خلاصه و کلیدی باشد؛یعنی آنچه را که یادداشت می‌کنید، باید حجمی بسیار کمتر از آنچه که در متن اصلی موجود است، داشته باشد. دومین ویژگی یادداشت‌‌برداری، تداعی‌گر بودن یادداشت‌‌هاست؛ یعنی باید بتواند همه آنچه را که پاراگراف و متن قصد انتقال آن را داشته است، به شما انتقال داده و یادآوری ‌نماید؛به بیان ساده، یادداشت‌‌ها باید مفید، اما مختصر باشند.

    ادامه...
  • با خلاصه نویسی، راه یادگیری را هموار کنید(بخش ۱ از ۳)

    یکی از کارهای بسیار مهمی که شما داوطلبان عزیز در طی دوره مطالعه و آمادگی برای کنکور باید انجام دهید این است که از روش خلاصه‌برداری مطالب در زمان مطالعه بهره ببرید.

    همان‌طور که همه شما می‌دانید، خلاصه‌برداری، تاثیر بسیار زیادی بر میزان پیشرفت و یادگیری شما می‌گذارد و راه یادگیری‌تان را هموار می‌کند. با اینکه بیشتر داوطلبان از اهمیت خلاصه‌برداری مطلع هستند، اما روش‌های خلاصه‌برداری و شیوه‌های صحیح آن را نمی‌دانند. به همین دلیل در این چند مقاله تصمیم داریم تا شما را با خلاصه‌نویسی، اهمیت آن و شیوه‌های صحیح انجام این کار، بیشتر آشنا کنیم.

    دانش‌آموزانی که در هنگام مطالعه تنها به خواندن مطلب می‌پردازند، نسبت به دانش‌آموزانی که در هنگام مطالعه، خلاصه‌برداری می‌کنند، دارای بازده‌ کمتری هستند. علت بروز این موضوع آن است که دانش‌آموز به مرور، علاقه‌ خود را نسبت به مطالبی که می‌خواند از دست می‌دهد و نمی‌تواند به آن توجه کند؛ در نتیجه، مطالب به صورت فعالانه، در ذهن او پردازش نمی‌شود؛ به طور مثال، شما ناگهان متوجه می‌شوید که در صفحه‌ ۴۵ کتاب هستید، بی‌آنکه بدانید در همان پنج صفحه‌ گذشته، چه خوانده‌اید؛ انگار فقط صفحات را ورق زده‌اید؛ پس اگر هنگام مطالعه، خلاصه‌نویسی کنید حاصل کار مفیدتر از زمانی است که صرفاً مطالب را می‌خوانید؛ زیرا در زمان خلاصه‌نویسی، مغز شما، حالت فعال‌تری دارد و سبب می‌شود که توجه تان به مطالب بیشتر شود و احتمال آنکه مطالب را طوری پردازش کنید که معنای مشخصی برایتان داشته باشد، افزایش یابد.

    برای شما داوطلبان عزیز کنکوری، و حتی دانش‌آموزانی که مشغول درس خواندن هستید، خلاصه‌‌نویسی به چهار دلیل پیشنهاد می‌شود:

    اول اینکه خلاصه‌نویسی هنگام مطالعه، در عمیق‌تر کردن یادگیری و دقیق خوانی، مؤثر است.

    دوم آنکه انجام این کار، حجم و زمان مرور را کمتر کرده و امکان مرورهای چندین باره را به شکلی سریع فراهم می‌‌کند.

    سوم آنکه اگر خلاصه‌نویسی به شیوه‌ای صحیح انجام گیرد، به هنگام مرور، کارایی بهتر و مؤثرتری از مطلب اصلی خواهید داشت،

    و چهارم آنکه خلاصه‌نویسی، این امکان را فراهم می‌کند تا تمام مطالب و مباحث مرتبط با یک موضوع را، که در کتاب درسی، جزوه، کتاب کمک آموزشی و هر منبع دیگری پراکنده است، در یک جا جمع ‌آوری کرده و از پراکنده خوانی جلوگیری نمایید و در وقت خود صرفه‌جویی ‌کنید.

    ادامه...
  • آزمون آزمایشی و تکنیک های طلایی آزمون دادن

    اولین کار اینه که قبل آزمون مشخص کنی از هر درس می‌خوای چند تا تست رو جواب بدی! مثلاً با خودت بگی «من قراره از ۱۵ تا سوال به ۷ تا سوال جواب بدم، پس می‌تونم از ۸ تا سوال بگذرم!»… این باعث می‌شه که سر جلسه‌ی آزمون استرس نگیری یا سوال‌ها رو بر اساس حدس و گمان جواب ندی!

    پس خودت و توانایی‌هات رو خیلی خوب بشناس? و توی هر آزمون آزمایشی، این کار رو تمرین کن تا به یه تخمین درست برسی.البته فراموش نکن که رسیدن به تسلط تو اینکار به زمان زیادی نیاز داره و نباید انتظار معجزه و پیشرفت یک شبه یا به عبارت بهتر یک آزمونه رو داشته باشی…

    دومین کار اینه که بتونی سوال‌های وقت‌گیر رو شناسایی کنی و کنارش یه علامت مخصوص بذاری. سوال وقت‌گیر یعنی سوالی که بلدی اما یا باید یه کم روش فکر کنی یا این‌که راه‌حلش طولانیه و باید براش زمان بذاری. این سوال‌ها رو با علامت ستاره مشخص کن که دوباره بتونی بهش برگردی!?

    سومین کار تشخیص دادن سوال‌هاییه که نباید جواب بدی. چرا؟ چون بلد نیستی?، اون مبحث رو نخوندی یا خوندی و هیچ‌چی یادت نمیاد! خلاصه این‌که یه علامت ضربدر کنار این سوال‌ها بذار و رهاش کن بره رییس!

    چهارمین کار هم اینه که به هر درس توی زمان‌بندی خودش جواب بدی! ?مثلا اگه ۲۰ تا سوال داریم و ۲۵ دقیقه وقت و شما قراره به ۱۲ تا سوال جواب بدی، اول با تکنیک علامت‌گذاری دوازده سوال خودت رو شناسایی کن و جواب بده، بعد توی زمان باقی‌مونده برگرد به سوال‌های ستاره‌دار و درست وقتی ۲۵ دقیقه‌ت تموم شد برو سراغ درس بعد و به هیچ‌وجه زمانت رو از دست نده!

    این ۴ تا تکنیک رو توی آزمون‌های آزمایشی‌ت اجرا کن و بیا از تغییر و تحولات آزمون دادنت برامون بگو دلمون شاد بشه! یادت نره‌ها، منتظریم!

     

    منبع:خیلی سبز

    ادامه...
  • چگونه خواندن، مهم‌تر از خواندن(بخش ۱ از ۶)

    وقتی حرف کنکور به میان می­آید، یک پای ثابت و اصل مهم این آزمون، دروس امتحانی و چگونه مطالعه کردن آنهاست. هر ساله، داوطلبان زیادی از ماه‌ها قبل از کنکور شروع به مطالعه می‌کنند، اما در نهایت، پس از اعلام نتایج و اسامی پذیرفته‌شدگان، افراد بسیاری از نتیجه خود راضی نیستند.

    وقتی با دقت پای صحبت این گروه از داوطلبان می نشینید، سخن بسیاری از این داوطلبان، آن است که نحوه مطالعه آنها یکی از ضعف‌های اساسی‌شان بوده است. درباره مطالعه کنکور، هر ساله، مشاوران توصیه‌ها و بحث‌های زیادی می‌کنند که می‌تواند هر یک از شما عزیزان را بخوبی برای آمادگی بهتر در برگزاری این آزمون کمک نماید. در این سلسله از مقالات قصد داریم تا شما را با تعدادی از این راهکارها و شیوه‌ها آشنا کنیم. از جمله موضوعاتی که به شما برای یادگیری و مطالعه بهتر در این زمینه کمک می‌کند، عبارتد از:

    ۱٫ توجه به هدف نهایی، نه دشواری مسیر
    در زندگی، داشتن هدف، بهترین عامل و موتور محرک برای انجام کارهاست. در کنکور هم همین­طور است؛ اگر شما هدف خاصی از شرکت در کنکور نداشته باشید، یادگیری هم برای شما دشوار و سخت خواهد بود؛ پس برای نتیجه­ گیری بهتر، چند دقیقه قبل از شروع مطالعه به اهدافی که بعد از کنکور می‌خواهید به آنها برسید، فکر کنید و خودتان را در دانشگاه یا رشته مورد علاقه‌تان تصور کرده و امیدوار و پر انرژی مطالعه را شروع کنید.
    برای شروع هر کار باید این نکته را بپذیرید که دشواری‌هایی در مسیر وجود دارد و  برای پیمودن آن تلاش هم لازم است. پذیرش دشواری مسیر و رنج راهی که در پیش دارید، شما را برای مقابله با این دشواری‌ها و پیشرفت آماده می‌کند. نپذیرفتن اینکه هر مسیری با دشواری روبروست، بویژه در آغاز راه، شما را افسرده و ناراحت می کند. اگر باید روزی بیست صفحه مطالعه کنید، فکر خود را به رنج روزی بیست صفحه مطالعه متمرکز نکنید، بلکه به لذت‌های نهایی که از این تلاش نصیبتان می‌شود، معطوف کنید.
    آنچه شما را به تلاش پی‌گیر و مستمر وا می‌دارد، میل به جذب لذت‌هاست. کسانی از کوه بالا می‌روند و قله را فتح می‌کنند که لذت رسیدن به قله را در ذهن می‌پرورانند. این افراد در طول مسیر، هرگز به دشواری راه نمی‌اندیشند، بلکه خود را در آن بالا مجسم می‌کنند و به این فکر می‌کنند که از آن بالا همه چیز زیباست. همین شوق ذهنی باعث می‌شود که آنها براحتی، دشواری مسیر را بپذیرند و پیش بروند؛ حال آنکه اگر آنان تمام ذهنشان را معطوف به دشواری مسیر می‌کردند و مدام به این فکر می‌کردند که چقدر تا پایان راه باقی است، این رنج که در ذهنشان مجسم می‌شد، بسرعت آنها را خسته می‌کرد. در ذهن خود موفقیت های نهایی را مجسم کنید؛ همچون ورزشکاری که به شوق لذتِ داشتن بدنی ورزیده و جسمی آماده در پایان کار، رنج زود بیدار شدن و سختی تمرینات را متحمل می‌شود، و یادتان باشد همیشه این توجه به لذت‌هاست که در انسان‌ها تمرکز و علاقه ایجاد می‌کند.
    ۲٫ قوانین مطالعه را بدانید
    این اصل مهم و کلیدی را همواره به خاطر داشته باشید که شناخت قانون هر چیزی، شما را به آن علاقه‌مند می‌کند. اگر خیلی‌ها از تماشای تنیس لذت نمی‌برند به خاطر آن است که از قانون شمارش امتیازها در آن آگاهی ندارند. قانون ورزش‌ها، قانون بازی‌ها، قانون برقراری یک ارتباط مؤثر، مقررات اجتماعی و قانون کتاب را کشف کنید. قبل از شروع مطالعه کشف کنید: محوری که مطالب کتاب حول آن دور می‌زند، چیست؟ این کتاب بر چه موضوعی تاکید می کند؟ چه سبک و ساختاری دارد؟ چگونه می‌خواهد به من یاد بدهد؟

    یکی از موارد بسیار مهمی که شما معمولاً نادیده می‌گیرید، قانون و روش مطالعه است. در خواندن هر کتاب و مطالعه نیز برای آنکه تمرکز عالی پیدا کنید، روش و قانونی وجود دارد که برای یک مطالعه متمرکز باید به آن توجه کرد. اگر شما ندانید قانون بازی والیبال چیست، نمی‌توانید آن را بازی کنید. در مورد مطالعه هم همین‌طور است؛ ابتدا باید روش مطالعه را فرا بگیرید

    ادامه...
  • کنکوری‌ها، مدرسه و کنار آمدن با مشکلات ریز و درشت(بخش ۳ از ۳)

    با لحظات سخت کلاس و مدرسه چه کنیم؟ 
    حتماً شما نیز می‌پذیرید که نمی‌شود تمامی لحظات حضور در محیط مدرسه و کلاس درس، شیرین و دوست داشتنی باشد؛ زیرا ده‌ها دانش‌آموز، با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های مختلف، در یک کلاس درس می‌نشینند و روحیات و نحوۀ تدریس دبیران نیز با یکدیگر متفاوت است؛ از سوی دیگر، قوانین و مقررات مدرسه، گاه به مذاق عده‌ای خوش نمی‌آید؛ از همین رو، هر دانش‌آموزی گاه و بی‌گاه در محیط مدرسه با چالش‌هایی روبرو می‌شود؛ چیزی که در آینده در محیط دانشگاه و کار نیز شاهد آن خواهد بود.
    اما اگر می‌خواهید این روزها با فشار روحی کمتری روبرو شوید، لازم است که بتوانید خشم خود را کنترل کنید. خوب است بدانید که همۀ احساسات منفی آدمی ـ دیر یا زود ـ به خشم، که احساس منفی نهایی است، می‌انجامد. تمام ترس‌ها، تردیدها، حسرت‌ها و رنجش‌ها، سرانجام به خشم تبدیل می‌شوند؛ پس چنین عصبانیتی از درون هدایت می‌شود و شما را از لحاظ جسمی و عاطفی بیمار می‌کند و در ظاهر هم روابطتان را با دیگران بر هم می‌زند.
    یکی از بدترین جنبه‌های خشم این است که هرچه بیشتر عصبانیتتان را بروز دهید، مثل آتش مهارنشدنی، این عصبانیت شعله‌ورتر می‌گردد، و در نهایت بیشتر صدمه می‌بینید و طولی نمی‌کشد که خشم در شما به صورت عادت در می‌آید و با جزیی‌ترین حادثه‌ای عصبانی می‌شوید و احساس می‌کنید که خشم و ابراز آن، برای شما به شیوۀ طبیعی اندیشیدن و احساس کردن تبدیل شده است.
    پادزهر این حس منفی، بسیار ساده و اثربخش است. فقط لازم است هر وقت که به هر علتی عصبانی یا غمگین هستید، چند بار به خود بگویید: «من مسؤولم! من مسؤولم! من مسؤولم!» به این ترتیب می‌توانید احساس منفی را بی‌درنگ در وجود خود از بین ببرید.
    بنا بر قانون جایگزینی، ذهن هر بار فقط می‌تواند یک اندیشه را در خود نگه دارد. ذهن قادر است حس مثبت مسؤولیت‌پذیری شخصی یا احساس منفی خشم و غم را در خود حفظ کند؛ اما نگه داشتن هر دو آنها در آنِ واحد، امکان‌پذیر نیست، و در این میان، حق انتخاب با شماست که کدام را بخواهید.
    توجه داشته باشید که تنها چیزی در عالم می‌توانید بر آن تسلط داشته باشید، محتوای ضمیر خودآگاهتان است. اگر ترجیح می‌دهید  به جای داشتن هر نوع اندیشۀ منفی، که موجب اندوهتان می‌گردد، تفکر مثبت «من مسؤولم !» را در ذهنتان نگه دارید، به انسانی مثبت اندیش، خوش بین و کاملاً مسلط تبدیل می‌شوید.

    برای مثال، دانش‌آموزی که در ابتدای این متن خاطره‌ای از او ذکر شد، اگر به جای احساس ناکامی و خشم نسبت به دبیر قانون‌مند، می‌پذیرفت که وی مسؤول پذیرش قوانین کلاس و آمادگی برای یک حضور موفق در آزمون سراسری است، ناراحت و عصبانی نمی‌شد و به جای درک این حس نامطلوب، خرسند می‌شد که نکات منفی و بازدارندۀ خود را شناخته است و زمان لازم را برای برطرف کردن آنها دارد.   

    ادامه...
  • کنکوری‌ها، مدرسه و کنار آمدن با مشکلات ریز و درشت(بخش ۲ از ۳)

    نقش مدرسه در موفقیت یک داوطلب
    هر چند که استعداد و توانمندی یک داوطلب، نقش اصلی را در موفقیت وی در آزمون سراسری دارد، اما نمی‌توان نقش مدرسه و کلاس درس را در موفقیت یک داوطلب منکر شد؛ زیرا داوطلب در مدرسه می‌تواند با همراهی دانش‌آموزان توانمند کلاس، در یک جوّ رقابتی مثبت قرار گیرد تا با انگیزۀ بیشتری درس بخواند. همچنین برنامه‌ریزی دبیران و و نظارت مداوم آنها هم در جای خود، بسیار مهم است و از کوتاهی‌های گاه و بی‌گاه داوطلبان می‌کاهد.
    وقتی یک دانش‌آموز در خانه درس می‌خواند، خود را موظّف نمی‌بیند که در زمانی معین، مباحث درسی را بخواند؛ و از سوی دیگر، از آزمون‌های تشریحی و تستی دبیران بی‌بهره می‌ماند و نمی‌تواند خود را به طور مداوم بسنجد و از اشتباهات و ضعف‌های احتمالی‌اش باخبر شود. شاید بگویید که با شرکت در آزمون‌های آزمایشی، این مشکل رفع خواهد شد، اما به تجربه دیده‌ایم که حتی این آزمون‌ها هم، در صورتی که از سوی دبیران ارزیابی شود، ارزش و اعتبار خوبی پیدا می‌کند؛ چون دانش‌آموز، خود را موظف می‌بیند که نسبت به این آزمون‌ها متعهدانه درس بخواند، و در صورتی که سؤالی را متوجه نشود یا در نکته‌ای ضعف داشته باشد، از دبیران خود راهنمایی بخواهد؛ حتی برای آمادگی همین آزمون‌های آزمایشی، کادر مدرسه، به ویژه دبیران، بهتر می‌توانند داوطلبان را راهنمایی کنند.
    دقت و سرعت، دو امر مهم دیگر است که در آزمون سراسری نقش حیاتی دارد و در مدارس راحت‌تر می‌توان به این دو مهم دست یافت. همان طور که در خاطره‌ای که ذکر کردیم، دیدید، دبیران با تجربه تلاش می‌کنند که دانش‌آموزان را برای کسب سرعت و دقت لازم آماده سازند. در بدو امر، شاید انجام این کار به مذاق برخی از دانش‌آموزان نیز خوش نیاید، اما در انتها همین افراد خواهند دید که این تذکرها و حتی فشارها، لازمۀ کسب آمادگی برای یک حضور موفق در امتحانات نهایی و آزمون سراسری است.
    ادامه...
  • کنکوری‌ها، مدرسه و کنار آمدن با مشکلات ریز و درشت(بخش ۱ از ۳)

    «‌۱۵ دقیقه زمان دارید. شروع کنید!» جمله‌اش که به پایان رسید، برگه سؤال‌ها را با دستانی لرزان برداشتم و شروع به خواندن کردم؛ اما چه خواندنی، که بیشتر نگران پایان وقت بودم تا پاسخ دادن به سؤال‌های تستی! هر جمله را که می‌خواندم، یادم می‌افتاد که این دبیر سخت‌گیر،‌ راس ساعت پاسخنامه را خواهد گرفت و حاضر نیست حتی چند ثانیه به ما بیشتر وقت بدهد و من باید به ۲۰ سؤال دشوار،‌ که حتی خواندنش هم برایم سخت است، در ۱۵ دقیقه پاسخ دهم، و همین موضوع، عاملی می‌شد که تمرکزم کمتر شود. بالاخره با بدبختی فکرم را متمرکز کردم و سؤال‌های تستی را خواندم، اما هنوز به بیشتر از پنج یا شش سؤال پاسخ نداده بودم که دبیرمان با صدای بلند گفت: «وقت تمام شد. پاسخنامه‌ها بالا !»
    باورم نمی‌شد؛ یعنی زمان آن قدر زود گذشت؟!! داشتم به سرعت خانه‌های پاسخنامه را پر می‌کردم که دست معلم برگه را از دستم کشید و با عصبانیت گفت: «مگر نگفتم پاسخنامه را بالا بگیر؟!» با درماندگی گفتم: «اما من هنوز جواب‌ها را وارد نکرده‌ام !» با بی‌تفاوتی گفت: «این دیگر مشکل توست؛ می‌خواستی حواست به زمان باشد؛ مگر سر کنکور به شما وقت بیشتر می‌دهند که من بدهم!» در حالی که از ناراحتی، دست‌هایم می‌لرزید، گفتم: «این منصفانه نیست؛ من خیلی درس خوانده بودم. شما اصلاً وضعیت ما را درک نمی‌کنید»؛ اما متاسفانه این حرف‌ها هیچ تاثیری روی معلم ما نداشت. وی نه اعتنایی به اعتراض‌های من می‌کرد و نه  اشک‌های من تاثیری روی او داشت. اصلاً انگار او را از سنگ ساخته بودند. آن قدر از بی‌تفاوتی‌اش عصبانی شدم که بدون اجازه از کلاس بیرون رفتم؛ در حالی که صدایش به گوشم می‌آمد که می‌گفت: «بدون اجازه کجا می‌روی؟! اگر از درِ کلاس بیرون رفتی، دیگر اجازه وارد شدن به کلاس را به تو نمی‌دهم.»  
    آنچه آمد، بخشی از خاطرات یک دانش‌آموز سال دوازدهم است؛ دانش‌آموزی که از کادر مدرسه، اعم از دبیران، مدیر و ناظم، برای بدخلقی‌ها، بی‌تفاوتی‌ها، درک نکردن‌ها، نا‌حقی‌ها و … خشمگین بود و نمی‌توانست بر خشم و ناراحتی خود غلبه کند. او معتقد بود که در فضای مدرسه، هیچ کس درکش نمی‌کند و شرایط وی را در نظر نمی‌گیرند و توجه ندارند که امسال چقدر برای او سرنوشت ساز است و وی برای بهترین بازدهی، باید آرامش لازم را داشته باشد. می‌پرسید که آیا بهتر نیست که به جای رفتن به مدرسه و تحمل برخوردهای غیرمنطقی،  در خانه درس بخواند و وقتش را در مدرسه تلف نکند؟
    این سؤالی است که هر ساله از دانش‌آموزان می‌شنوم که: «آیا حضور در مدرسه، برای یک کنکوری خوب است یا اینکه بیشتر وقتش تلف می‌شود، و آیا بهتر نیست که در خانه درس خواند و در صورت نیاز، از معلم خصوصی بهره برد؟»
    برای گرفتن جواب این سوال در قسمت های بعدی همراه ما باشید.
    ادامه...
  • مطالعه گروهی: سودمند یا بی‌فایده؟(بخش ۳ از ۳)

    با توجه به محاسن و معایبی که در دو بخش قبلی این مقاله به طور کامل به آنها اشاره کردیم، باز هم، بسیاری از داوطلبان کنکور سراسری، مطالعه جمعی را می‌پسندند. اگر شما نیز جزو این دسته از عزیزان هستید، حتماً برای مطالعه بهتر و بازدهی بیشتر با دقت هرچه تمامتر به این نکات توجه کنید:
    ۱-    مدیر گروه انتخاب کنید
    یکی از کارهای مهمی که در مطالعه گروهی باید انجام دهید این است که شخصی را به عنوان رهبر و مدیر گروه انتخاب کنید؛ حتی اگر مطالعه شما دو نفره باشد. توجه داشته باشید که این شخص از نظر برنامه‌ریزی و مدیریت زمان و دروسی که باید مطالعه شود صاحب اطلاع باشد و همه افراد گروه به برنامه‌ها و صحبت‌های او احترام گذاشته و اگر پیشنهادی نیز دارند با او در میان گذارند. مدیر گروه، علاوه بر توانایی‌های فوق، باید توانمندی هماهنگی و سنجش نظرات اعضای گروه و استفاده از آنها را در صورت تایید بقیه افراد، داشته باشد.
    ۲-   مطالعه گروهی برای رفع اشکال باشد
    حتماً به این نکته توجه داشته باشید که اگر هر یک از افراد گروه بدون مطالعه اولیه و برای شروع مطالعه یک درس یا مبحث در کنار هم گرد آیند، کار به کندی پیش خواهد رفت؛ بنابراین، سعی کنید از زمانی شروع به مطالعه گروهی کنید که مطالعه اولیه انجام شده و قرار بر این باشد تا نکاتی را که در آن اشکال دارید در جلسات مطالعه گروهی رفع کنید؛ در واقع، بهتر است که هر داوطلب، ساعاتی را به مطالعه فردی پرداخته و سپس برای رفع اشکال، کنار دیگر اعضای گروه جمع شود. انجام این کار، چند مزیت دارد: اول اینکه از اتلاف وقت شما جلوگیری می‌کند؛ زیرا ممکن است که شما آن مبحث را بدانید و خود را نیازمند شرکت در آن جلسه خاص ندانید. دوم اینکه ممکن است یکی از افراد برای مطالعه اولیه یک مبحث، نیازمند دو ساعت و فرد دیگری نیازمند نیم ساعت زمان باشد، و این زمان، نباید در جلسه گروهی هدر رود. سوم اینکه مطالعه اولیه به تمرکز و فکر بیشتری نیاز دارد و بهتر است که این مهم به تنهایی انجام گیرد.  
    ۳- تقسیم کار کنید
    بعد از اینکه بین افراد گروه درباره موضوع رفع اشکال‌های جلسه بعد توافق شد، باید به این نکته توجه کنید که کدام یک از افراد گروه، اطلاعات بیشتری درباره آن مبحث دارند و می‌توانند در جلسه بعدی، نقش آموزگار را بازی کنند. فرقی نمی‌کند که تعداد داوطلبان برای تدریس بعدی چند نفر باشد؛ مهم این است که این افراد باید همه آنچه را که می‌دانند، از جمله نکات مهم، نکات ریز کنکوری و تست‌های مهم را برای طرح در جلسه بیاورند.
    ۴-   ذهنتان را گرم کنید
    ذهن ما نیز، مانند جسم ما، برای اینکه ورزیده تر باشد و کارش را بهتر انجام دهد، نیاز به گرم کردن دارد. در پانزده دقیقه اول مطالعه، نیروی ما صرف گرم کردن مغز برای تمرکز روی موضوع مورد نظر می‌شود؛ بنابراین، کارآیی فرد در پانزده دقیقه اول، کمتر است. حتماً تا به حال متوجه شده‌اید که در دقایق اول امتحان، فهم سؤالات و پاسخ دادن به آنها تا اندازه ای مشکل است، اما بعد از چند دقیقه با سهولت بیشتری موفق به پاسخ دادن به سؤالات می‌شوید؛ پس، چه در مطالعه گروهی و چه در مطالعه فردی، حتماً به گرم کردن مغزتان توجه کنید. بهترین راه برای گرم کردن ذهن، مرور مطالب گذشته است. انجام این کار، علاوه بر آماده کردن مغز، باعث می‌شود که بهتر بتوانید بین معلومات جدید و دانسته‌های قبلی خود ارتباط برقرار کنید. برای گرم کردن مغز در مطالعه گروهی، از معلم آن جلسه بخواهید که ابتدا توضیحات مقدماتی و کلی را به بقیه ارایه دهد و سپس وارد مبحث رفع اشکال و تست‌ها شود.
    ۵-   جزوه خودتان را داشته باشید
    حتماً به این نکته توجه کنید که در مطالعه گروهی هم شما نیازمند نوشتن و خلاصه‌برداری هستید. از آنجایی که بهترین خلاصه ها، همیشه خلاصه های خود فرد است، حتماً در هنگام مطالعه گروهی به نوشتن نکات مهم بپردازید و به این بهانه که “الان دارم گوش می‌دهم و بعداً جزوه را از کسی می‌گیرم و رونویسی می‌کنم” از نوشتن طفره نروید. برای اینکه بتوانید از جلسه بیشترین استفاده را ببرید، مباحث را ضبط و آنها را مجدداً گوش کنید.
    ۶-   از گفتن سخنان ناامید کننده بپرهیزید و به هم انگیزه دهید
    ممکن است که در زمان مطالعه گروهی، افراد یا فرد ضعیف‌تر، احساس ناامیدی کرده یا سخنانی بین اعضا رد و بدل شود و افراد ضعیف‌تر، انگیزه و توان خود را برای آزمون از دست بدهند. همه افراد گروه باید به این موضوع توجه داشته باشند که نه تنها چنین بحث‌هایی نباید مطرح شود، بلکه هر زمان که شرایط پیش آمد، تمام اعضا باید به یکدیگر امید و انگیزه داده و همدیگر را برای رسیدن به هدف تشویق کنند. جملاتی مانند “تو می‌توانی”، “می‌دانم موفق می‌شوی” “اینها خیلی آسان هستند” و … می‌تواند تاثیر خوبی بر انگیزه شما و دوستانتان داشته باشد. 
    ۷- مکان خوبی را برای مطالعه درنظر بگیرید
    چه در مطالعه گروهی و چه در مطالعه فردی، مکان مطالعه، به خاطر آرامش داشتن و تمرکز گرفتن، بسیار مهم است. تا آنجا که ممکن است، در مکانی مطالعه کنید که احتمال ایجاد مزاحمت از سوی دیگران در آن مکان  کم باشد. سکوت و دور بودن از عوامل حوس‌پرتی نیز می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد. هرچه را که برای مطالعه نیاز دارید قبلاً آماده کنید و البته چیزهای غیر ضرور نیز را از کنار خود بردارید و موانع حواس پرتی را به حداقل برسانید.

    برای انتخاب مکان مطالعه گروهی، باید نکاتی را درنظر بگیرید: اول اینکه این مکان در جایی قرار گرفته باشد که به منزل همه افراد نزدیک باشد، و دوم اینکه در این مکان، امکان مطالعه و بحث با صدای بلند را داشته باشید. اگر خانه یکی از افراد گروه، مساعد حضور همه افراد بوده و البته شرایط یک مکان مطالعه خوب را داشته باشد، این مکان می‌تواند بهترین جا برای مطالعه گروهی شما باشد.

    ادامه...
  • مطالعه گروهی: سودمند یا بی‌فایده؟(بخش ۲ از ۳)

    در بخش اول این مقاله به مزایای مطالعه گروهی پرداختیم اما بایستی به این مساله هم توجه داشت که مطالعه گروهی و در جمع دوستان، معایبی نیز دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
    ۱- اتلاف وقت
    دوستان و همکلاسی‌ها، بخصوص اگر در مساله‌ای به نام آزمون سراسری با هم مشترک باشند، حرف های غیر درسی زیادی هم برای گفتن به همدیگر در این زمینه دارند. کافی است یکی از بحث هایی مانند اینکه “فلانی با وجود مطالعه زیاد نتوانست رتبه خوبی کسب کند” و … مطرح شود؛ به این ترتیب، موضوع بحث و گفت و گوی یک یا حتی چند ساعته میان همه دوستان به وجود می‌آید. علاوه بر صحبت کردن‌های متعدد، هماهنگ نبودن افراد برای مطالعه، رعایت نکردن وقت شروع یا پایان مطالعه، دیر رسیدن و … باعث می‌شود تا وقت مطالعه تلف شود.
    ۲- ناامیدی و از بین رفتن اعتماد به نفس
    وقتی دو یا چند دوست تصمیم می‌گیرند تا به صورت گروهی برای آزمون سراسری مطالعه کنند، یکی از مشکلاتی که پیش می‌آید این است که در بین آنها فرد یا افرادی در درس یا دروسی ضعیف بوده و کسانی نیز در درس یا دروسی قوی باشند. گرچه هدف از مطالعه گروهی، رفع همین اشکالات و ضعف‌ها در دروس است، اما ممکن است که داوطلبان ضعیف‌تر احساس ناامیدی کرده یا اعتماد به نفس خود را از دست بدهند؛ البته این موضوع تا حد زیادی به خود داوطلبان بستگی دارد. با این همه، توانمندی سایرین می‌تواند هم نتیجه منفی و هم مثبت در سایر اعضای گروه دوستان ایجاد کند.
    ۳- هماهنگی نداشتن در مطالعه
    یکی از مهم‌ترین مشکلات مطالعه جمعی، این است که ایجاد هماهنگی برای مطالعه موضوع خاصی در گروه در یک جلسه یا ساعت معین به سختی انجام می‌شود؛ در واقع، ممکن است که فردی در آن درس، قوی و فرد دیگری در همین درس، ضعیف باشد؛ به این ترتیب، داوطلب قوی علاقه‌مند است تا زودتر به مبحث دیگری پرداخته شود؛ در حالی که داوطلب ضعیف تمایل دارد که آن مبحث را بخوبی فراگیرد.
    ادامه...
  • مطالعه گروهی: سودمند یا بی‌فایده؟(بخش ۱ از ۳)

    مطالعه و آمادگی برای آزمونی مهم و سرنوشت ساز چون کنکور سراسری در میان داوطلبان، شکل‌ها و شیوه های گوناگونی دارد. هر یک از داوطلبان، بنا بر عادات خاص خود و شرایطی که دارند، سبک‌ها و ساعات خاصی را برای مطالعه انتخاب می‌کنند. با اینکه هر فردی، باید با شیوه و ساعات مطالعه خود راحت باشد تا یادگیری بهتر و بازدهی مناسبی برای آزمون سراسری داشته باشد، اما با این حال، هر داوطلبی باید حتماً قبل از برنامه‌ریزی و خواندن برای آزمون سراسری یا حتی در دوره تحصیل، درباره شیوه‌های صحیح مطالعه دقت کرده و آنها را به کار گیرد. برای انجام این کار هم می‌توانید از مشاوران، معلمان، پدر و مادر یا کنکوری‌های برتر کمک بگیرید.

    یکی از روش‌هایی که برخی از داوطلبان آزمون سراسری به منظور آمادگی و مطالعه برای این آزمون انتخاب می‌کنند، مطالعه با دوستان یا همکلاسی‌های خود است. با توجه به اینکه این شیوه مطالعه محاسن و مشکلاتی دارد، در این مقاله سعی داریم تا شما را با بهترین راه‌های مطالعه با دوستان و همکلاسی‌هایتان آشنا کنیم تا اگر جزو این گروه از داوطلبان هستید، بتوانید از وقت و زمان خود، استفاده بهینه و راضی کننده‌ای بکنید. از محاسن این شکل از مطالعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    ۱- ایجاد انگیزه بیشتر برای مطالعه
    معمولاً برای بیشتر افراد، بودن در جمع دوستان، لذت بخش و توام با شادی است. درست است که درس خواندن برای بسیاری از افراد، تکلیف است و نه تفریح، اما وقتی دغدغه ها و مشکلات یا اهداف کاری مانند آمادگی برای آزمون سراسری برای جمعی مشابه باشد، مشکلات راه کمتر دیده شده و انگیزه برای رسیدن به هدف، بیشتر می‌شود. علاوه بر افزایش انگیزه، به خاطر حضور در جمع دوستان، ایجاد فضای رقابتی و مسابقه‌ای به دلیل وجود رقبا و اطلاع از میزان تلاش و کوشش آنها، باعث می‌شود تا داوطلبی که با دوستانش مطالعه می‌کند، رغبت و انگیزه بیشتری برای مطالعه پیدا کند و به این ترتیب، سطح مطالعه بالا می‌رود.
    ۲- یادگیری بهتر
    بیشتر مواقع اتفاق می‌افتد که داوطلبان، هنگام مطالعه با اشکالات درسی مواجه شوند یا اصلاً قادر به یادگیری مبحثی نباشند. این مشکل سبب می‌شود تا وقت مطالعه‌ای که داوطلب برای آن درس در نظر گرفته است، تلف شود؛ از طرف دیگر، داوطلبی که پی در پی با اشکال در دروس خود مواجه شود و نتواند آنها را برطرف کند، دلسرد و ناامید می‌شود. این مشکلات می‌تواند به شیوه‌های مختلفی حل شود؛ مثلاً رفتن به کلاس‌های تقویتی، گرفتن معلم خصوصی و … از جمله این راهکارهاست؛ اما یک راهکار خوب و کم هزینه، این است که مطالعه در بعضی از ساعات در جمع دوستان انجام گیرد؛ پس یادگیری بهتر، یکی از محاسن مطالعه با دوستان است.
    مطالعه گروهی و در جمع دوستان، معایبی نیز دارد که در بخش بعدی این مقاله به طور مفصل درباره آنها صحبت خواهیم کرد.
    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در آزمون سراسری(بخش ۳ از ۳)

    در زمان مطالعه برای دستیابی به حداکثر میزان بازدهی، حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:
    ۱-     با مدّ نظر قرار دادن هدف خویش از مطالعه و درس خواندن، اشتیاق خود را به خواندن و مطالعه، بیشتر کنید. به خاطر داشته باشید که داشتن هدف به انسان انگیزه می‌دهد. حالا که در مسیر کنکور قدم گذاشته‌اید حتماً اهداف خاصی دارید؛ پس در زمان شروع مطالعه یا هر زمان که احساس خستگی کردید، صرفاً به اهدافتان فکر کنید.
    ۲-     به هنگام مطالعه یا حضور در کلاس، از افکار ناامیدکننده، کسل کننده و غیرمنطقى بپرهیزید و همواره امید، قدرت و توانایى را در ذهن خود حفظ کنید.
    ۳-    همیشه براى مطالعه یا یادگیری در کلاس، کاغذ و قلمى داشته باشید و نت‏بردارى کنید یا خلاصه‏اى از مطالب را یادداشت کنید تا در فضاى روانى درس و مطالعه قرار داشته باشید؛ نه اینکه فقط به دنبال افکار و ذهنیات خود باشید.
    ۴-    زمان و مکان مطالعه، باید از نظر فیزیکى و روانى، از شرایط مناسبی برخوردار باشد و هرگونه عاملى (نظیر سر و صدا، سرما و گرما، نور کم یا خیلى شدید و …) را که مى‏تواند باعث حواس‏پرتى شود، از محیط مطالعه خود حذف کنید.
    ۵-    به مقدار کافی بخوابید؛ زیرا در هنگام خواب است که اطلاعات جدید پردازش و اندوزش می‌شوند. بدن هر انسان در شبانه روز، به شش تا هشت ساعت خواب احتیاج دارد؛ بنابراین، با توجه به عادات و ساختار بدنی خود، حتماً خواب مناسبی داشته باشید و سعی کنید که برنامه خواب خود را از ساعت یازده شب تا پنج صبح قرار دهید؛ زیرا بدن در این زمان به کمترین بازدهی ممکن می‌رسد؛ البته بسیاری از داوطلبان هم هستند که به شب بیداری عادت دارند و احساس می‌کنند که در این زمان نیز یادگیری خوبی دارند؛ اما اگر محیط منزل شما برای مطالعه مناسب است، سعی کنید که در طول روز مطالعه کنید؛ در ضمن، چرت کوتاه بعد از ظهر هم می‌تواند باعث تمدید نیروی شما و یادگیری بهتر شود؛ البته به شرطی که ساعت خوابتان از بیست دقیقه تا نیم ساعت بیشتر نشود. به خاطر داشته باشید تا نیم ساعت پس از بیدار شدن از خواب، نیز مطالعه نکنید.
    ۶-     اگر مشکلات شخصى، اجتماعى، خانوادگى و … باعث عدم تمرکز حواستان مى‏شود، بدانید که زندگى فردى هیچ‏کس دیگر نیز خالى از مشکل نبوده و ذهن هیچ فردى هم خالى محض نیست؛ از طرف دیگر، بدانید که با فکر کردن و مشغولیت ذهنى درباره چنین مشکلاتى، هیچ دردى نیز دوا نخواهد شد؛ پس به خود تلقین کنید که هنگام درس یا مطالعه، ذهن خود را از آن مسایل برهانید و به هنگام مزاحمت آن افکار، به خود قول بدهید که در این باره خواهید اندیشید و زمانى را براى انجام این کار در شبانه‏روز اختصاص دهید، و در نهایت، در صورت امکان، موضوع را با یکی از افراد خانواده‌تان در میان بگذارید. وقتی شخص دیگری از بیرون به مشکل شما نگاه کند و برای شما ابعاد مختلف آن را شرح دهد، تازه متوجه می‌شوید که موضوع، آن‌گونه که شما هم فکر می‌کردید نیست یا اینکه راه حل‌های مختلفی دارد.
    ۷-    خود را به مکان خاصی برای مطالعه کردن محدود نکنید و سعی کنید که با تمرین کردن در همه مکان‌ها، حتی مکان‌های شلوغ، همواره مطالعه کنید. بهترین مکان برای مطالعه، محیط خانه است؛ زیرا همیشه در دسترس است.
    ۸-    برای جلوگیری از حواس‏پرتى، مکانی را انتخاب کنید که حتی کمترین محرک مزاحم را برای شما نداشته باشد. سعی کنید از آنچه که می‌خوانید، یک تصویر ذهنی برای خود بسازید، بین آموخته‌های خود ارتباط برقرار کنید، و هرگاه چیز تازه‌ای را می‌آموزید، آن را با آموخته‌های پیشین خود مرتبط نمایید. با انجام این کار، شما اطلاعات تازه را چنان دسته‌بندی خواهید کرد که به سادگی می‌توانید آنها را بازیابی کنید.
    ۹-    در صورتى که تعدد کارها و فعالیت‏هاى غیردرسى، باعث عدم تمرکز مى‏شود، آنها را به حداقل ممکن برسانید و مهم‏ترین وظیفه و کار خود را مطالعه و درس‏ خواندن و ارتقاء سطح علمى خود بدانید.
    ۱۰- از مواد حاوى گلوکز (خرما، عسل و شیرینى‏جات طبیعى)، مواد داراى کلسیم و فسفر و ویتامین‏هاى D، C، B و A مانند لبنیات، روغن ماهى، پرتقال، گوجه فرنگى، سبوس گندم، سبزیجات تازه، هویج و جگر، به مقدار کافی استفاده کنید. می‌توانید در صورت دسترسی نداشتن به بعضی از این مواد غذایی، از قرص‌های ویتامین موجود در داروخانه‌ها استفاده کنید. اینکه با تغذیه به توان مغزی خود برسید، بسیار مهم است؛ زیرا مغز در فرایند یادگیری، انرژی بسیاری مصرف می‌کند و این ویتامین‌ها و سایر مواد غذایی، برای مغز بسیار مهم است.
    ۱۱- ورزش کردن و داشتن تحرک جسمانی، در  فراگیری بهتر و ایجاد انگیزه بیشتر، به شما کمک می‌کند. سعی کنید که در طول زمان آمادگی برای کنکور، روزانه حد اقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
    ۱۲- با پیش‏مطالعه وارد کلاس شوید و پرسش‏هایى را که درباره درس به ذهنتان مى‏رسد، از معلمتان بپرسید و نگذارید که سؤال مطرح شده، ذهنتان را به خود مشغول کند. با به کارگیری این روش ساده، مى‏توانید فرایند تدریجى و محتواى درسى کلاس را پى‏گیرى کنید و خود را در فضاى درسى یا مطالعه قرار دهید.
    ۱۳- هنگام مطالعه یک فصل یا یک کتاب، اول به کل آن نظر بیندازید و سپس به مطالعه جزییات و زیر عنوان‌های آن بپردازید؛ نه آنکه از همان آغاز فصل، پاراگراف به پاراگراف و بدون یک نگاه کلی به تمام فصل یا کتاب، مطالعه را شروع کنید.
    ۱۴- با سازمان‌دهى مطالب مى‏توان به راحتى آنها را یاد گرفت، حفظ کرد و سپس به یاد آورد. براى یادگیرى و حفظ موضوع و مطلبى، که داراى زیر مجموعه و زیرشاخه‏هاى متعدد و متکثر است، آن را در سلسله مراتبى منطقى قرار دهید و از کل به جزء و از بالا به پایین، به زیرشاخه‏هاى جزیى‏تر تقسیم کرده و به خاطر بسپارید.
    ۱۵- اگر در حفظ و یادگیری برخی از دروس مشکل دارید، می‌توانید از طریق تصویرسازی ذهنی، حفظ کردن آنها به شکل رمزهای مخصوص به خود، ترکیب حرف اول برخی از مطالب مرتبط به هم و مواردی از این قبیل، آنها را راحت‌تر به خاطر بسپارید.

    به خاطر داشته باشید که سبک مطالعه شما تاثیر بسیار زیادی در میزان یادگیری و ماندگاری مطالب در ذهن شما می‌گذارد؛ پس سعی کنید که به دلیل نگرانی از تمام نشدن دروس در موقع مقرر در برنامه‌ریزی یا موضوعاتی از این قبیل، با عجله و به صورت شتاب‌زده عمل نکنید.

    اگر هر یک از ارکان یادگیری را، که در بالا به آن اشاره شد، حذف کنید یا به قدر کافی روی آن وقت نگذارید، مطمین باشید که نمی‌توانید نتیجه‌ای را که انتظار دارید، از تلاش و زحمت خود بگیرید؛ پس با حوصله، امید و تلاش فراوان، قدم در راه بگذارید و ایمان داشته باشید که موفق می‌شوید. 

    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در آزمون سراسری(بخش ۲ از ۳)

    دانش‌آموزان کنکوری! سعی کنید که قبل از حضور در کلاس، درسی را که قرار است داده شود، روزنامه وار بخوانید تا پیش زمینه ذهنتان آماده دریافت آن درس بوده و در هنگام توضیح مبحث، آمادگی پرسیدن اشکالات و فهمیدن کامل درس را داشته باشد.
    دقت کنید از آنجایی که بخشی از وقت خود را در مدرسه می‌گذرانید، باید حداکثر استفاده را از مدرسه، کلاس­ها، معلمان و دانش‌آموزان زرنگ کلاس داشته باشید و به خوبی و با دقت، به درس و صحبت‌های معلم، که باعث بهتر جا افتادن مطلب می‌شود، گوش کرده و فعالانه نکات مهم و اشکالات خود را یادداشت کنید و در آخر کلاس نیز، تمام اشکالاتی را که در ذهنتان است، بپرسید. تا اینجا ۶۰ درصد یادگیری انجام شده است و ۴۰ درصد بقیه مانده است که البته در روند یادگیری، بسیار مهم است. دروس آن روز را همان روز بخوانید و برخی از تمرین­های کلیدی را انجام دهید تا درس و کاربرد آن در ذهنتان کاملاً جا بیفتد و به بهترین وجه در حافظه‌تان حک شود. دوره دروس و تکمیل تمرین­های حل نشده را به روزی که فردای آن روز، این دروس را در برنامه روزانه درسی‌تان دارید، موکول کنید. حل تست‌ها و تمرین‌های بیشتر را نیز به روزهای تعطیل و جمعه بسپارید؛ البته در مورد درس‌هایی مانند: ریاضی و فیزیک، این نکته که شما درس را سر کلاس خوب گوش دهید و بفهمید هم مهم است؛ یعنی فکر نکنید که اگر درس را سر کلاس نفهمیدید، بعداً خودتان آن درس را می‌خوانید و یاد می‌گیرید.
    اگر قصد یادگیری کامل و پایدار مطالب یک کتاب را دارید، آن را در سه مرحله بخوانید؛ در مرحله اول، به صورت سریع، کلی و روزنامه وار به مطالب کتاب نگاهی بیندازید و از خود سؤال کنید؛ در مرحله دوم، به صورت عمیق و دقیق، مطالب را خوانده و ضمن مطالعه، نکات مهم آن را در آورده و آنها را به صورت طرح شبکه‌ای، از کل به جزء سازمان‌دهی کرده و در کاغذی یادداشت کنید؛ چرا که با سازمان‌دهی اطلاعات، مطالب کتاب در مغز شما به صورت منظم درجای خود قرار می‌گیرند و بازیابی آنها خیلی راحت انجام می‌شود؛ در مرحله‌ سوم، کتاب را مرور کرده و مباحث آن را از خود بپرسید یا پس از پایان مطالعه کتاب با دوستتان درباره‌ مباحث آن مباحثه کنید. پس از نیم ساعت تا چهل و پنج دقیقه مطالعه، پنج تا ده دقیقه استراحت کنید و به خود پاداشی (مانند خوردن خوراکی مورد علاقه) بدهید تا به مطالعه علاقه پیدا کنید.
    پس از خواندن کتاب، آن را به کناری نگذارید؛ چرا که پس از یک روز ۷۰ درصد مطالب فراموش می‌شوند. به منظور جلوگیری از فراموشی و صرفه‌جویی در وقت و زمان، مطالب کتاب را به ترتیب زمانی زیر مرور کنید: مرور اول: یک روز پس از مطالعه، مرور دوم: ده روز پس از مرور اول، مرور سوم: یک ماه پس از مرور دوم، مرور چهارم: سه ماه پس از مرور سوم، و مرور پنجم، که معمولاً برای کنکوری‌ها باید در خرداد ماه انجام گیرد و به مرور و جمع‌بندی نهایی معروف است؛ البته این نحوه تقسیم‌بندی، غیر قابل تغییر نیست و شما می‌توانید با توجه به سختی یا آسانی یک درس، مقدار مطلبی که در هر مطالعه می‌خوانید و قدرت حافظه و یادگیری خود، مدت زمان مرورها را تغییر دهید. حتماً به خاطر داشته باشید همان‌گونه که شروع خواندن یک درس جدید اهمیت خاصی دارد، مرورهای آن نیز مهم است و شما در این مرحله باید زیر مطالب مهم را خط کشیده و برای خود خلاصه‌برداری کرده باشید تا مطالب مهم و اساسی را در وقت کمتر، به صورت بهتری یاد بگیرید. بیشتر دانش‌آموزان و داوطلبان فکر می‌کنند که خلاصه کردن، کار وقت گیری است و باعث می‌شود که در زمان آمادگی برای کنکور، بخشی از وقت و انرژی آنها در زمان مطالعه گرفته شود؛ اما باید بدانید که همین خلاصه‌ها در مرورهای بعدی می‌تواند به روند بهتر مطالعه شما کمک زیادی کند. حتماً به این نکته توجه داشته باشید که کار خط کشیدن زیر مطالب مهم و نیز خلاصه‌برداری را خودتان انجام دهید؛ نه اینکه قسمت‌های مهم را از روی خلاصه‌نویسی دوستانتان بخوانید؛ زیرا ممکن است نکات مهمی که برای شما سخت و برای دوستانتان آسان بوده است از قلم افتاده باشد. این موضوع باعث شود تا شما عملاً بخشی از مطالب را نخوانید یا پس از مطالعه اصلی، آن را فراموش کنید.
    روش «پس ختام»: نام این روش متشکل از حروف اول شش مرحله آن است: پیش‏خوانى، سؤال کردن، خواندن، تفکر، از حفظ گفتن و مرور کردن. فرض کنید مى‏خواهید بخشى از یک کتاب را به خاطر بسپارید و سپس آن بخش را بازیابى کنید. ابتدا باید با پیش‏خوانى، برداشت کلى خود را از موضوعات مهم انجام دهید. این نوع پیش‏خوانى سبب مى‏شود که مطالب مهم فصل را سازمان‌دهى کنید. در مرحله دوم، باید درباره هر بخشى پرسش‏هایى را طرح کنید. در مرحله سوم، باید هر بخش را با هدف پاسخ دادن به پرسش‏هاى طرح شده بخوانید. در مرحله چهارم، باید هنگام خواندن، ساختن پرسش و ایجاد ارتباط بین دانسته‏هاى خود، درباره مطلب بیندیشید و به مطالب خوانده شده معنا دهید؛ سپس در مرحله پنجم و ششم، یعنى مراحل از حفظ گفتن و مرور کردن، باید بکوشید که واقعیت‏هاى اصلى مطالب خوانده شده را به یاد آورید و به پرسش‏هایى که خود طرح کرده ‏اید، پاسخ دهید.
    ادامه...
  • مطالعه هدفمند؛ رمز و راز موفقیت در آزمون سراسری(بخش ۱ از ۳)

    بعد از یک برنامه‌ریزی خوب و اصولی برای موفقیت در کنکور، قدم مهم بعدی، شیوه مطالعه درست و اصولی برای کسب آمادگی در آزمون سراسری است؛ در واقع، یک شروع درست و اصولی در مطالعه به شما کمک می‌کند تا از تلاش خود بهترین نتیجه را بگیرید. گاه بسیاری از دانش‌آموزان را می‌بینیم که بارها و بارها کتابی را می‌خوانند و پس از صرف وقت زیاد، بدون اینکه اطلاعات قابل ملاحظه‌ای از آن کتاب را درک کرده باشند، خسته و دلزده، کتاب را به کناری می‌گذارند و ادعا می‌کنند که مطالب آن، حجیم و سنگین است و مغز ما توانایی درک آنها را ندارد.
    همچنین با دانش‌آموزانی مواجه می‌شویم که مطالب درسی را خوب می‌خوانند و به خاطر می‌سپارند، ولی در جلسه‌ امتحان دچار فراموشی شده و هرچه فکر می‌کنند، نمی‌توانند مطالب فراگرفته شده را به خاطر بیاورند. این دانش‌آموزان، هم وقت و هم انرژی خود را به هدر می‌دهند؛ زیرا مطالعه کردن نیز، مانند بسیاری از فعالیت‌های زندگی، دارای فنون و مهارت‌هایی است که به کارگیری آنها باعث می‌شود تا با تلاش کمتر، بهره‌ای بیشتر از کارمان ببریم و بیهوده انرژی‌مان را هدر ندهیم.
    یکی از بزرگترین دغدغه‌های ذهنی داوطلبان این است که به چه روشی برای کنکور درس بخوانند. اهمیت این موضوع زمانی روشن می‌شود که شما بدانید اگر برنامه‌ریزی خوبی داشته باشید، اما شیوه مطالعه اصولی را در پیش نگیرید، به هیچ وجه نمی‌توانید نتیجه دلخواهی را در آزمون سراسری کسب کنید. شیوه مطالعه برای آمادگی در آزمون سراسری، از چند سال پیش، بیشتر از گذشته برای داوطلبان اهمیت پیدا کرده است؛ زیرا به علت مهم بودن معدل و تاثیر آن در کنکور، باید در طول تحصیل، بسیار خوب و عمیق درس بخوانید و با معدل عالی دیپلم بگیرید؛
    از طرف دیگر، سازمان سنجش هم با مفهومی کردن سؤالات در چند سال اخیر، داوطلبان کنکور را به خواندن دقیق کتب درسی و عدم استفاده از روش‌های کوتاه و تستی، هدایت کرده است؛ به گونه‌ای که بعد از بررسی سؤالات چند سال گذشته کنکور و مقایسه و تحلیل روند سؤالات، به این نتیجه می‌رسیم که سؤالات به سمت مفهومی و دقیق شدن پیش می‌روند؛ یعنی کاملاً از کلیشه‌ای بودن خارج شده‌اند؛ از طرف دیگر، سؤال‌ها طوری طراحی می‌شوند تا فقط کسانی که مطلب را به طور کامل فهمیده و یاد گرفته‌اند، بتوانند از بین گزینه‌ها، درست‌ترین گزینه را انتخاب کنند؛
    در واقع، سؤالات طوری طراحی شده‌اند که داوطلبان باهوش‌تر، پرتلاش‌تر و ماهرتر انتخاب شوند؛ چون برخی از دبیرستان­ها و مخصوصاً کلاس­های کنکور، دانش‌آموزان را به سوی سطحی خواندن و حفظ کردن مطالب سوق می‌دهند و دانش‌آموزان، به جای اینکه دروس را به صورت تشریحی و دقیق‌تر بیاموزند و نقاط ضعف خود را مرتفع کنند، روش تستی خواندن و نحوه تست زدن را می‌آموزند؛ در این میان، سازمان سنجش، برای مقابله با این نظام غلط و غیر اصولی، سیاست مفهومی ­تر کردن سؤال‌ها و تاثیر معدل و سوابق تحصیلی را در پیش گرفته است تا داوطلبان برای فراگیری دقیق و عمیق درس‌ها، ارزش به مراتب بیشتری قایل شوند. همان­گونه که متوجه شدید، شیوه صحیح و اصولی درس خواندن، تا حد بسیار زیادی در موفقیت شما تاثیر خواهد گذاشت؛
    در این چند مقاله تلاش می‌کنیم تا مهم‌ترین راهکارها را درباره مطالعه هدفمند و درست به شما ارایه دهیم. پس با ما همراه باشید.
    ادامه...
  • یادگیری و دلایل فراموشی(بخش ۲ از ۲)

    علت‌های عمده به یاد نیاوردن:
    ۱ ـ یاد گرفتن ناقص   
    بسیاری از مواقع، ناتوانی در به یاد آوردن، به این خاطر است که موضوع مورد نظر به خوبی یاد گرفته نشده است؛ یعنی اشکال در یاد گرفتن است؛ در واقع، مطالب به یاد آورده نمی‌شوند؛ چون به درستی فراگرفته نشده‌اند.
    ۲ ـ نبودن محرک مناسب
    گاهی اشخاص، مطلب یا موضوعی را که به خوبی یاد گرفته‌اند، به یاد نمی‌آورند؛ زیرا محرک مناسبی برای به یاد آوردن آن مطلب یا موضوع وجود ندارد؛ مثلاً کودکی که ناظر آتش‌سوزی در محل خاصی بوده، ممکن است که در حالت عادی، آن حادثه را به یاد نیاورد، ولی با گذشتن از محل حادثه، که با خود حادثه ارتباط ذهنی و عاطفی پیدا کرده است، آتش‌سوزی را به یاد آورد.
    پس می‌بینیم که یک محرک مناسب (مانند: ماشین آتش‌نشانی، تصویری از آتش‌سوزی و …) در به یاد آوردن، بسیار مؤثر است.
    ۳ ـ سرکوب اطلاعات
    بسیار دیده‌ایم که افراد، مطلب یا موضوعی را که برای آنها با اضطراب و ناراحتی همراه بوده است، به طور موقت به یاد نمی‌آ‌ورند؛ مثلاً کسی که به درس ریاضیات علاقه ندارد، فراموش می‌کند که تکالیف حسابش را انجام دهد؛ یا نوجوانی که در درسی مانند: جبر، نمره نسبتاً کمی گرفته است، نمره‌اش را فراموش می‌کند، و حال آنکه نمرات خوب درس‌های دیگر را کاملاً به یاد می‌آورد.
    بررسی‌ها نشان داده است که بعضی از بچه‌ها در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که والدینشان تاکید بسیار زیادی بر گرفتن نمره «خوب» از سوی آنها دارند و فرزند خود را به خاطر گرفتن نمرات «بد»، به صورت نامناسب و نامطبوع (از دید خود) تنبیه می‌کنند. در این مورد نیز می‌بینیم که کسب نمره «بد» با آن چنان عواقب وخیمی همراه بوده و آن قدر اضطراب به وجود می‌آورد که چنین فردی، بدون اینکه خود بخواهد، به طور ناخودآگاه، نمره «بد» را از ذهن خود دور می‌کند و آن را به یاد نمی‌آورد.
    بسیاری معتقدند که هرگاه تجربه‌ای در ما، احساس شدید اضطراب و گناه، و به طور کلی احساس نامطبوع را به وجود آورد، بدون اینکه خود از این امر آگاهی داشته باشیم، موجب می‌شود که به طور غیر عمد، آن را از ذهن «خودآگاه» خود دور سازیم. به این موضوع، یعنی بیرون راندن خاطره‌ها یا مطالب اضطراب‌آور از ذهن «خودآگاه»، «سرکوب کردن» یا «سرکوبی» می‌گویند.
    ظاهراً در سرکوبی، اطلاعات به طور دایمی نگهداری می‌شوند، ولی به دلایلی که گفتیم، در شرایط و موقعیت‌های خاصی، فرد آنها را به یاد نمی‌آورد.
    ۴ ـ نبودن انگیزه برای به یاد آوردن
    داشتن انگیزه، نه تنها در مورد یاد گرفتن، بلکه در مورد به یاد آوردن مطالب نیز نقش دارد. در زندگی روزمره، ما با موارد زیادی برخورد می‌کنیم که می‌بینیم در حالی که کودک یا نوجوانی مطلبی را به خوبی آموخته است، آن را به موقع  به یاد نمی‌آورد.
    یکی از دلایل بروز این موضوع، آن است که این کودک یا نوجوان، دیگر نیازی به یادآوری آن مطلب نمی‌بیند. این حالت را، به خصوص در شرایطی مانند شرایط پس از امتحان، که شخص کاری را به اتمام رسانده است، زیاد مشاهده می‌کنیم؛ یعنی دانش‌آموز تا زمانی که امتحان نداده است، مطلب را به خوبی به یاد دارد، ولی بعد از اینکه امتحان سپری شد، چون دیگر نیازی به یادآوری آن نمی‌بیند، در صدد مرور کردن آن مطالب برنمی‌آید و لذا مطالب تدریجاً از ذهن وی دور می‌شود و به یاد او نمی‌آید؛ از این رو، می‌بینیم که در شرایطی که هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای یادآوری وجود ندارد، بسیاری از آموختنی‌ها، به علت عدم استفاده، از ذهن ما دور می‌شوند. در چنین وضعیتی، فراموشی در ابتدا به سرعت صورت می‌گیرد، ولی بعداً از سرعت آن کاسته می‌شود.
    ۵ ـ گذشت زمان
    ظاهراً گذشت زمان، عامل دیگری است که باعث می‌شود تا شخص مطالبی را که آموخته است، به یاد نیاورد؛ در واقع، چنین به نظر می‌رسد که قدرت نگهداری مطالبی که فرا گرفته شده است، با گذشت زمان ضعیف می‌شود؛ در این مورد، بر خلاف ضعف یاد گرفتن مطالب، یادگیری به خوبی انجام شده، ولی ظاهراً اثر آن به مرور زمان از بین رفته است.
    برای کم کردن اثر زمان، بر محفوظات و پاک شدن آنها از ذهن، یکی از بهترین روش‌ها مرور کردن است. مرور هفتگی، ماهانه و حتی سالانه یک مطلب، باعث تحکیم آن در حافظه و سهولت در یادآوری آن می‌شود.
    اگر درسی را که می‌خوانید، برای شب امتحان رها نکرده و هر هفته، حتی یک مرور بسیار سطحی (بدون زحمت) از آن داشته باشید، تاثیر شگرف مرور کردن را درخواهید یافت.
    ادامه...
  • یادگیری و دلایل فراموشی(بخش ۱ از ۲)

    * تاثیر مطالب بر یکدیگر:
    بدیهی است مطالبی که در ذهن داریم و مطالبی که بعداً وارد ذهن ما می‌شوند، اثرات مختلفی بر هم دارند، و تاثیر یاد شده ممکن است که در جهت تقویت یا تضعیف ذهن باشد که حالت‌های متفاوتی دارد:
    ۱ ـ تاثیر مثبت آموختنی‌ها بر یکدیگر
    گاهی بین دو مطلب یا دو پدیده، رابطه‌ای برقرار است که یکدیگر را تقویت می‌کنند؛ در این صورت، هم مطلب بعدی به آسانی در ذهن جای می‌گیرد و هم به خاطر رابطه‌ای که بین مطلب قبلی و بعدی وجود دارد، یادآوری هر دو مطلب بهتر صورت می‌گیرد؛ یعنی «تداعی مثبت» انجام می‌شود. کسی که زیست‌شناسی آموخته، در یادگیری بهداشت موفق‌تر است (چون در زیست‌شناسی اطلاعاتی داده می‌شود که در بهداشت از آن استفاده می‌شود؛ مثلاً، در یکی ساخت یک اندام و در دیگری روش حفظ آن آموخته می‌شود).
    تاثیر آموختنی‌ها بر یکدیگر، فقط در مورد مطالب و دانستنی‌های ذهنی نیست، بلکه بین دو مهارت (حرکتی) نیز این تاثیر دیده می‌شود؛ برای مثال، کودکی که مدتی سه چرخه سواری کرده است، راندن دوچرخه را آسان‌تر از کودکی که سه‌چرخه سواری نمی‌داند، یاد می‌گیرد، و آنکه راندن دوچرخه را می‌داند، راندن موتورسیکلت را سریع‌تر از کسی که دوچرخه سواری نمی‌داند، یاد می‌گیرد، و آنکه راندن موتورسیکلت را به خوبی آموخته است، در مقایسه با کسی که به راندن موتورسیکلت تسلط ندارد، با اشکال کمتر و سرعت بیشتر، راندن اتومبیل را می‌آموزد. همچنین کسی که رانندگی اتومبیل را می‌داند، در راندن تراکتور و ماشین خاکبرداری موفق‌تر است.
    ۲ ـ تاثیر منفی آموختنی‌ها بر یکدیگر
    الف ـ منع مؤثر قبلی: گاهی نگهداری یا ضبط ذهنی، تا حدی مانع می‌شود که مطالب بعدی به آسانی در ذهن جای گیرد؛ یعنی مانع یاد گرفتن جدید یا نگهداری مطالب جدید می‌شود. این کیفیت را به یاد نیاوردن بر اثر «منع مؤثر قبلی» یا «بازداری بعدی» می‌نامند.
    ب ـ منع مؤثر بعدی: گاهی مطالب جدیدی که یاد گرفته می‌شود، در به یاد آوردن مطالب قبلی، تولید اشکال می‌کند. این کیفیت را به یاد نیاوردن بر اثر «منع مؤثر بعدی» یا «بازداری گذشته» می‌نامند.
    به طور مثال، یک نفر می‌گوید: وقتی درس فیزیک را آخر شب خوانده و می‌خوابم، روز بعد آن را بهتر به یاد می‌آورم، در حالی که وقتی بعد از فیزیک، درس یا درس‌های دیگری را می‌خوانم، روز بعد درس فیزیک را کمتر به یاد می‌آورم. در این مورد ما با «منع مؤثر بعدی» روبرو هستیم؛ یعنی آنچه بعداً آموخته شده، در به یاد آوردن مطالبی که قبلاً آموخته شده است، تولید اشکال می‌کند. شما هم می‌توانید این موضوع را تجربه کنید.
    * تاثیر تشابه در مطالب:
    شدت تاثیر و مخلوط شدن مطالب با یکدیگر، بستگی به تشابه آنها با همدیگر نیز دارد. هر چه تشابه بیشتری بین مطالب وجود داشته باشد، مطالب، بیشتر بر یکدیگر اثر می‌کنند. اگر دو درسی که پشت سر هم آموزش داده می‌شوند، دور از هم باشند (به طور مثال: شیمی و علوم اجتماعی) متوجه می‌شویم که تداخل بین آنها یا وجود ندارد یا بسیار اندک است.
    این وضع، مخصوصاً برای کودکان تا زمانی پیش می‌آید که آنها وجوه مشترک (شباهت) و تمایز (متفاوت) دو مطلب را به درستی درک نمی‌کنند؛ ولی هنگامی که بتوانند تشابه بین دو موضوع یا مطلب را به خوبی بفهمند، آن‌گاه این تشابه می‌تواند به عنوان عاملی مثبت، بر یادگیری اثر بگذارد. اگر بخواهیم به کودک فارسی زبان، زبان‌های انگلیسی و آلمانی را به صورت همزمان بیاموزیم، این کودک در حرف زدن، تا مدتی لغات هر دو زبان را به طور مخلوط به کار می‌برد؛ اما وقتی همین کودک به سن هشت یا نه سالگی برسد، تشابه واژه‌ها، یادگیری این دو زبان را برای وی آسان‌تر می‌کند.
    بسیار دیده‌ایم که فارسی زبانان نیز در صورت آموزش صحیح، زبان عربی را به علت تشابهات و اشتراکات لغوی آسان‌تر می‌فهمند و آن را راحت‌تر می‌آموزند. بدین ترتیب، می‌توان توصیه عملی برای برنامه‌ریزی به دست داد و آن اینکه باید تا حد امکان، از مطالعه دروس مشابه در مدت زمان محدود، خودداری کرد.

    ادامه...
  • ۲۰ نکته کلیدی در مورد برنامه ریزی برای کنکور ۹۹

    بدون شک حرکت در مسیر موفقیت در آزمون سراسری بدون داشتن یک برنامه ریزی منسجم و اصولی امکان پذیر نیست. لذا در این مقاله به طور اجمالی بیان ۲۰ نکته کلیدی و تعیین کننده در رابطه با برنامه ریزی برای کنکور سراسری سال ۹۹ می پردازیم.

    ۱- وقتی کار زیاد است و زمان کم، برنامه‌ریزی اهمیت دوچندان می‌یابد. این یکی از اصول کلیدی برنامه‌ریزی مؤثر و کاربردی به شمار می رود.

    ۲- امسال دیگر فرصتی برای آزمون و خطا ندارید. بنابراین نباید مسیر را اشتباه بروید،پس با اصول برنامه‌ریزی پیش بروید و فریب برنامه های بی پایه و اساس مشاوران بیسواد و کم تجربه را نخورید.

    ۳- همواره به یاد داشته باشید که شما برای دیگران درس نمی‌خوانید. اگر واقعاً از حاصل کار خودتان راضی هستید و نشانه های پیشرفت را در خودتان میبینیدکافی است.

    ۴- زمان ایده‌آل مطالعه برای دانش‌آموزان ۳۰ تا ۳۵ ساعت در هفته است و برای فارغ‌التحصیلان ۶۰ تا ۹۰ ساعت در هفته؛ اما اگر به این حد نصاب‌ها نرسیدید خیلی هم نگران نباشید؛ زیرا این کار از عهده‌ی همه ساخته نیست.

    ۵- از خودتان فرار نکنید و دفتر برنامه‌ریزی را تحت هیچ شرایطی کنار نگذارید. اگر اراده‌ی کافی برای درس خواندن ندارید به‌تدریج خودتان را اصلاح کنید. پس از مدتی از خودتان راضی خواهید شد.

    ۶- داوطلبی که ۱۰۰ درصد مطالب را با عمق ۸۰ درصد می‌خواند به‌مراتب کم‌تر از داوطلبی نتیجه می‌گیرد که ۸۰ درصد مطالب را با عمق ۱۰۰ درصد می‌خواند؛ پس برای کنکور عمیق‌تر و مفهومی‌تر بخوانید.

    ۷- بعضی‌ها می‌گویند روزی ۱۵ تا ۱۶ ساعت درس بخوانید. این‌ها کسانی هستند که از برنامه‌ریزی واقعی آموزشی اطلاعی ندارند.

    ۸- سعی کنید هر هفته مفیدتر و مؤثرتر از هفته‌ی قبل بخوانید. گاهی اوقات این هدف با بیش‌تر خواندن حاصل می‌شود و گاهی اوقات با عمیق‌تر خواندن و مؤثرتر خواندن؛ اما در هر صورت یک گام به جلو برمی‌دارید.

    ۹- سنگ بزرگ برندارید. حوصله داشته باشید و قدم به قدم پیش بروید. اگر هفته‌ی قبل فقط ۱۵ ساعت مطالعه کرده‌اید یک‌باره تصمیم نگیرید که ساعات مطالعه‌ی خود را به ۷۰ ساعت در هفته برسانید.

    ۱۰- اگر می‌خواهید در ریاضی و فیزیک و زبان و عربی بهتر نتیجه بگیرید باید در ابتدای سال وقت بیش‌تری را صرف این درس‌ها کنید؛ زیرا در یکی دو ماه قبل از آزمون سراسری نمی‌توانید در این درس‌ها جهش یک‌باره داشته باشید.

    ۱۱- زحمت کشیدن و تلاش کردن اصل اساسی است اما این زحمت و تلاش زمانی فایده دارد که در مسیر درست و با برنامه‌ریزی صحیح باشد.

    ۱۲- کنار گذاشتن یک درس در کنکور کار کاملا اشتباهی است، حتی اگر در آن درس خیلی ضعیف باشید.

    ۱۳- بیش از دو روز بعدازظهر خود را صرف کلاس رفتن نکنید. در بقیه‌ی روزها خودتان درس بخوانید.

    ۱۴- دوستانی را انتخاب کنید که اهل زحمت و تلاش باشند و شما را به درس خواندن و زحمت کشیدن تشویق کنند.

    ۱۵- کنکور از نگاهی دیگر زندگی در مقیاسی کوچک‌تر است. آن کسی که بتواند تا پایان راه به تلاش خود ادامه دهد در سایر عرصه‌های زندگی نیز به‌راحتی میدان را رها نخواهد کرد. تا پایان راه را ادامه دهید.

    ۱۶- همواره در تمام طول سال درس‌های اختصاصی را بیش از درس‌های عمومی بخوانید؛ اما در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال به درس‌های عمومی بیش‌تر توجه کنید.

    ۱۷- یک پیشنهاد عملی: اگر می‌خواهید درس بخوانید ولی اراده‌ی کافی برای اجرای تصمیمات خود ندارید برنامه‌ی خود را به مادر یا خواهر یا برادر یا پدر خود بدهید و از آن‌ها بخواهید شما را کنترل کنند. اگر خودتان بخواهید این کار معمولاً نتیجه می‌دهد.

    ۱۸- از اوقات مرده برای مطالعه مواردی نظیر حفظ لغات و تاریخ ادبیات، واژگان عربی و زبان انگلیسی و مباحث حفظی تر دروس اختصاصی و…. استفاده کنید؛

    ۱۹- برخلاف تصور بسیاری از مردم در کنکور بیش از امتحانات مدرسه باید درس‌ها را عمیق‌تر و مفهومی‌تر بخوانید و یاد بگیرید.

    ۲۰- زودرنج نباشید. اگر می‌بینید شرایط ایده‌آل مطالعه در خانه فراهم نمی‌شود کمی هم به خودتان سختی بدهید. کسانی که در شرایط سخت تلاش می‌کنند انسان‌های والاتری می‌شوند.

    ادامه...
  • چگونه برنامه درسی مناسبی را برای خود تنظیم کنیم؟

    چرا برنامه‌ریزی نیاز داریم؟
    می‌گویند روزی دو هیزم شکن در جنگلی مشغول قطع کردن درخت بودند. مرد دانایی از کنار آنها عبور می‌کرد. او متوجه نکته جالبی شد؛ بله، نوک تبر هر دو هیزم شکن کند بود. به همین دلیل با هر ضربه‌ای که آنها بر تنه درختان وارد می‌کردند، مقدار کمی از تنه درختان را می‌توانستند بشکافند. مرد دانا به آن دو رو کرد و گفت: اگر تبرهایتان را تیز کنید، راحت می‌توانید تنه درختان را قطع کنید. یکی از آنها جواب داد: نآـ مگر نمی‌بینی؟! ما باید تا غروب تعدادی زیادی درخت را قطع کنیم؛ بنابراین، وقت این را نداریم که بنشینیم و تبرهایمان را تیز کنیم. مرد دانا چیزی نگفت و از کنار آنها  عبور کرد. چند لحظه بعد، هیزم شکنی که ساکت بود دست از کار کشید و شروع به تیز کردن تبرش کرد. در این فاصله، دوستش تنه دو درخت را قطع کرد و به او گفت: دیدی گفتم وقت تیز کردن تبرهایمان را نداریم؛ حالا از کارت عقب افتادی. کمی بعد، هیزم شکنی که تبرش را تیز کرده بود هم مشغول کار شد و طولی نکشید که وی از دوستش جلو افتاد و با سرعت بیشتری موفق به قطع کردن درختان شد. او با صرف انرژی و زور کمتری، می‌توانست درختان بیشتری را قطع کند، در حالی که دوستش خسته شده و از وی خیلی عقب افتاده بود.
    بله، دوستان! همان طوری که ملاحظه کردید، تیز کردن تبر موجب افزایش سرعت عمل آ‌ن هیزم شکن شد و او با صرف انرژی کمتری در مقایسه با دوستش، موفق به قطع درختان گردید. برنامه‌ریزی نیز همین نقش را در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و داوطلبان آزمون سراسری ایفا می‌کند. ممکن است که تهیه برنامه درسی مناسب، چند ساعت از وقت شما را بگیرد، اما در نهایت باعث افزایش سرعت کار شما و راحتی کارتان می‌شود. خوب حالا که با نقش برنامه‌ریزی آشنا شدید، اجازه بدهید که به سراغ نحوه برنامه‌ریزی درسی برویم.
    پیشنهادی برای یک برنامه‌ریزی 
    ابتدا جدولی مانند جدول زیر برای خودتان ترسیم کنید؛ البته می‌توانید از جدول این صفحه نیز کپی تهیه کنید. دوستان عزیز! استفاده از این جدول، بسیار آسان و ساده است و ما سعی می‌کنیم که مراحل کار با این جدول را به صورت ساده و مختصر برایتان بیان کنیم.
    همان طوری که می‌بینید، جدول مورد نظر ما، تمام ساعت مفید یک دانش‌آموز را در طی هفته نشان می‌دهد. به خاطر داشته باشید که هر خانه، نماینده یک ساعت است؛ پس به ترتیب زیر عمل کنید:
    ۱ـ بعد از ترسیم جدول، ساعات غیرآزاد خود را در هر روز هاشور بزنید؛ به  عنوان مثال، همان طور که در برنامه فرض شده می‌بینید، دانش‌آموز مورد نظر ما تا ساعت ۳۰/۱۲ در مدرسه حضور داشته است و به همین دلیل، ساعات مذکور را هاشور زده است. همین دانش‌آموز ۳۰/۱ ساعت (یک ساعت و سی دقیقه) را نیز برای صرف ناهار و استراحت در نظر گرفته است؛ به این ترتیب، او تا ساعت ۱۴ نمی‌تواند به مطالعه و انجام تکالیفش بپردازد؛ اما ساعت ۱۴ تا ۱۶ را می‌تواند برای مطالعه و انجام تکالیف روز جاری خود در نظر بگیرد و پس از ۲۰ دقیق استراحت، مجدداً تا ساعت ۴۰/۱۷ به مطالعه‌اش ادامه دهد. همان طور که ملاحظه می‌کنید، وی بعد از مطالعه و انجام تکالیف روز جاری (دوشنبه)، به مطالعه دو عنوان درسی از دروس سال دوم دبیرستان خود، یعنی فیزیک (۲) و عربی (۲)، می‌پردازد و پس از آن، مدت یک ساعت و سی دقیقه را به استراحت و صرف شام اختصاص می‌دهد، و بعد از آن، مطابق برنامه درسی روز بعد خود عمل می‌کند؛ یعنی چون طبق برنامه کلاس روز سه‌شنبه، دیفرانسیل، شیمی و دین و زندگی دارد، زمان‌های باقی مانده را به این دروس اختصاص می‌دهد و در نهایت ساعت ۳۰/۲۳ برای خوابیدن به بستر می‌رود.
    در مثال زیر، دانش‌آموز ابتدا ساعات غیرآزاد خود را هاشور زده و به این ترتیب، ساعات آزاد خود را در روز دوشنبه به دست آورده است و بر اساس برنامه‌های درسی مدرسه خود، در روز دوشنبه و سه‌شنبه، برنامه‌ریزی کرده است؛ یعنی ابتدا درس‌های روز دوشنبه و سپس دو عنوان درسی از دروس سال‌های قبل خود را نوشته و پس از آن، دروس روز بعد (سه‌شنبه) را در برنامه روز دوشنبه خود گنجانده است.
    اصول اساسی در این برنامه پیشنهادی به شرح زیر است:
    ۱ ـ ابتدا باید دروس همان روز مطالعه شود؛ چون با مرور دروس هر روز، از فراموشی ‌آنها جلوگیری خواهیم کرد.
    ۲ ـ بعد از آن باید زمان‌هایی را برای مطالعه دروس سال‌های قبل (دوم یا سوم) در نظر بگیریم و مطابق بودجه‌بندی آزمونی که در آن شرکت می‌کنیم، به آ‌ن دروس بپردازیم.
    ۳ ـ ساعات پایانی هر روز را مطابق برنامه درسی فردا، برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ چون باید با مطالعه دروس فردا و انجام تکلیف، با آمادگی کامل در کلاس درس حاضر شویم.
    ۴ ـ این جدول برنامه‌ریزی باید با مداد تکمیل شود تا هر زمانی که احساس کردیم به تغییر نیاز دارد، بتوانیم به آسانی آن را تغییر دهیم.
    ۵ ـ این جدول می‌تواند ثابت باشد؛ یعنی می‌توانیم آن را در جایی که مقابل دیدمان باشد، نصب کنیم و بر اساس آن، برنامه درسی هر روزمان را اجرا کنیم.
    ۶ ـ روزهای پنجشنبه قبل از هر آزمون هماهنگ، وقتی را به مرور اختصاص می‌دهیم.
    ۷ ـ شما با تهیه جداول ویژه هفتگی می‌توانید برای خودتان یک دفتر برنامه‌ریزی درست کنید.
    ۸ ـ یادتان باشد که ممکن است شما، به دلیل سخت بودن یک مبحث یا هر مساله دیگری، نتوانید مباحث در نظر گرفته شده را در زمان مدّنظر خودتان تمام کنید. این مساله کاملاً طبیعی است؛ چون یکی از ویژگی‌های برنامه‌ریزی درسی، «انعطاف‌پذیری» برنامه درسی است؛ یعنی اگر برنامه کمی تغییر کرد، هیچ اشکالی پیش نیاید و شما هر مقدار از برنامه را که می‌توانید، اجرا کنید و انجام بقیه آن را به فرصت مناسبی واگذار کنید.
    ۹ ـ ساعات مطالعه هر کس، خاص اوست؛ به عنوان مثال، اگر شما دانش‌آموزی هستید که برای دومین بار است که در آزمون سراسری شرکت می‌کنید، باید از ساعات صبح نیز استفاده کنید.

    ۱۰ـ جداول ارایه شده، کاملاً پیشنهادی است و لحاظ کردن شرایط خاص و ویژگی‌های شخصی، در اختیار شماست و می‌توانید به هر نحوی که صلاح می‌دانید و با توجه به اصول گفته شده، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید.

    ادامه...
  • چرا آنطور که انتظار داریم درس ها را یاد نمی‌گیریم؟(بخش ۳ از ۳)

    نداشتن زمینه قبلی (معلومات پایه) برای یادگیری
    توانایی فرد برای فراگیری، در موارد بسیار، به زمینه یا پیشینه معلومات وی بستگی دارد؛ به طور مثال، برای اینکه یک نوجوان لگاریتم را به خوبی و درستی بفهمد، باید قبلاً چهار عمل اصلی را یاد گرفته باشد؛ یا اگر بخواهیم به شخصی راجع به رشد کودک چیزی بیاموزیم، باید ابتدا او را با اصول و مبانی رشد جسمانی و روانی کودک آشنا کرده و بعد از آن، مطالب پیچیده‌تر را برای وی مطرح کنیم. اگر سعی کنیم به یک نوجوان، بدون آنکه با اطلاعات «پایه» آ‌شنایی داشته باشد، مطالب پیچیده‌ای را بیاموزیم، او نخواهد توانست آنها را به خوبی و درستی فرا بگیرد.
    وجود نارسایی یا اشکال در حواس
    حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و بساوایی) ابزار تماس ما با دنیای خارج هستند و با استفاده از همین حواس است که ما اطلاعاتی را از دنیای پیرامون خود می‌گیریم؛ لذا در شرایطی که فرد دچار نقص جزیی یا کلی حسی باشد، نمی‌تواند اطلاعات لازم را به درستی از محیط اطراف خود بگیرد و در فرایند یادگیری، با دشواری‌هایی روبرو خواهد شد.
    به طور کلی، در شرایط عادی (غیر استثنایی) با افرادی برخورد می‌کنیم که یا دارای نقص جزیی حسی (مانند دوربینی، نزدیک‌بینی و …) هستند و یا عیب حسی کلی‌تری دارند.
    برای آنکه این افراد بتوانند حداکثر استفاده را از امکانات حسی و حرکتی موجود خود بکنند، با توجه به نوع نارسایی و اشکال و شدت آن، باید وضعیت مناسبی را برای یادگیری آنها فراهم آورد.
    وجود مشکلات و مسایل عاطفی و هیجانی
    تا چندی پیش، اختلافات، اشکالات و ناتوانی‌ها در یادگیری را صرفاً ناشی از مسایل و مشکلات عاطفی می‌دانستند. دلیل آن هم واضح بود؛ چون بیشتر افرادی که دچار ناتوانی در یادگیری بودند، ناراحتی‌های عاطفی خود را به صورت ترس، خشم، اضطراب و … نشان می‌دادند.
    می‌دانیم که ناتوانی در یادگیری یا حتی احساس آن، در بسیاری از موارد، ممکن است که منجر به بروز حالات عاطفی مختلفی چون ترس از شکست (عدم موفقیت)، نداشتن اعتماد به نفس، ترس از یاد نگرفتن، ترس از تمسخر یا تنبیه شدن، اضطراب شدید و … شود؛ ولی در مواردی نیز می‌بینیم که این حالات عاطفی، خود باعث به وجود آوردن یا تشدید ناتوانی در یادگیری می‌شوند؛ یعنی به جای آنکه این عوامل، حاصل ناتوانی در یادگیری باشند، خود باعث ضعف در یادگیری می‌شوند؛ مثلاً کودکی که به دلایل مختلف از شکست می‌ترسد، غالباً نمی‌تواند به یادگیری بسیاری از مطالب و موضوعات اقدام کند. همچنین کودکی که اعتماد به نفس در خود نمی‌یابد یا می‌ترسد که مورد تمسخر همسالانش قرار گیرد، آرامش و شرایط مناسب عاطفی را برای یاد گرفتن به دست نخواهد آورد. اضطراب در بسیاری از کودکان و نوجوانان خجول باعث می‌شود که آنها نتوانند در برابر جمع، مطالبی مانند شعر یا انشاء را ارایه کنند؛ هرچند که آن را به خوبی فرا گرفته باشند.

    مساله اعتماد به نفس، نه تنها در رابطه با یادگیری، بلکه در ارتباط با عقیده یا نگرشی که فرد نسبت به خود و حافظه خود دارد، نیز قابل توجه است. بسیاری از کودکان و نوجوانان را می‌شناسیم که مصرّانه می‌گویند حافظه‌شان «ضعیف» یا «بد» است و نمی‌توانند چیزی را فرا گیرند، و غالباً صحت ادعای آنها نیز ثابت می‌شود. این مساله چیزی نیست جز آنکه عدم اعتماد و اطمینان به حافظه باعث می‌شود در عمل حافظه‌ای «ضعیف» داشته باشند. در چنین شرایطی، وضع عاطفی یا احساسی آنها، با یادگیری و یادآوری‌شان تداخل پیدا می‌کند. این‌گونه دلواپسی‌ها و آشفتگی‌های عاطفی، از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در عقب افتادگی تحصیلی دانش‌آموزان دبستانی و دبیرستانی است.  

    ادامه...
  • چرا آنطور که انتظار داریم درس ها را یاد نمی‌گیریم؟(بخش ۲ از ۳)

    علت‌های بی‌توجهی
    بی‌توجهی به آن چیزی که می‌خواهیم آ‌ن را یاد بگیریم، علت‌های زیادی دارد. در اینجا به شرح چند علت عمده آن می‌پردازیم:
    الف: نبودن علاقه و انگیزه کافی:
    معمولاً اشخاص به چیزی که بیشتر علاقه داشته باشند، بیشتر توجه می‌کنند. یکی از علت‌های عدم توجه (دقت نکردن) به یک چیز، نداشتن علاقه لازم به آن است؛ از این رو، باید بدانیم که چگونه یادگیرنده را به آنچه که لازم است یاد بگیرد، علاقه‌مند کنیم.
    ب: جالب نبودن محرک:
    در بسیاری از مواقع، مطالب درسی طوری مطرح می‌شود که توجه فرد را به خود جلب نمی‌کند؛ یعنی با اینکه فراگیر مایل به یاد گرفتن مطالب درسی است، به خاطر جالب نبودن موضوع، یا اصلاً به آن توجه نمی‌کند و یا آنکه پس از مدت کوتاهی، خسته و بی‌علاقه به موضوع می‌شود. برای اینکه چنین اشکالی پیش نیاید، باید آموختنی‌ها جالب باشند تا توجه و دقت فراگیران را به خود جلب کنند.
    ج: وجود موانع و عوامل بازدارنده توجه:
    گاه با اینکه مطالب درسی جالب است و یادگیرنده به آن توجه نیز دارد، این توجه ادامه نیافته و پایدار نمی‌ماند و محرک‌های مختلفی برای چند لحظه، مانع تمرکز فرد و توجه وی به فعالیتی مانند حل مساله ریاضی یا از برکردن یک شعر شده و موجب «حواس پرتی» او می‌شوند؛ یعنی یادگیرنده، متوجه چیزی می‌شود که آن چیز، به دلیلی از مطالب درسی برای وی جالب‌تر است و جذابیت بیشتری دارد؛ یا اینکه ذهن او متوجه چیزی از قبیل: صدای تصادف اتومبیل‌ها در خیابان، صدای بوق قطار، به هم خوردن در، زنگ تلفن، زنگ در خانه، سر و صدای بچه‌ها در خانه، دیدن یا شنیدن بازی دوستان در خیابان یا در حیاط مدرسه، شنیدن صدای بلند معلم از کلاس مجاور و … می‌شود که ممکن است مزاحم وی باشد.
    چنین حالتی طبیعی است. فرد «سالم» و «باهوش» باید نسبت به آنچه در اطرافش می‌گذرد، توجه داشته باشد. معمولاً این حواس‌پرتی مدت زیادی طول نمی‌کشد و شخص مجدداً متوجه کاری که به انجام آن مشغول بوده است، می‌شود. مهم آن است که زمان این حواس‌پرتی، کوتاه بوده و ادامه پیدا نکند و شخص قدرت بازگشت دوباره به مطلب و تمرکز روی آن مطلب را داشته باشد.
    گذشته از مواردی که ممکن است توجه یادگیرنده را مدتی بر هم زند، گاهی با این مشکل روبرو می‌شویم که فردی که با علاقه مشغول آموختن مطلب یا انجام کاری است، به علت قرار گرفتن در وضعیتی تازه، مانند: وارد شدن مهمان یا دعوت شدن به بازی از طرف دوستان یا دیدن برنامه مورد علاقه در تلویزیون، به کار قبلی خود، که با علاقه به آن مشغول بوده است، بر نمی‌گردد.
    اگر یادگیرنده، در طی روز درس‌هایی داشته که مستلزم توجه و دقت زیاد بوده، و از طرفی فرصتی برای تفریح نداشته است، وقتی به خانه می‌آید، پر از انرژی حرکتی (مکانیکی) است و می‌خواهد این انرژی را مصرف کند؛ لذا کارهای دیگر، او را به خود جلب می‌کند، و از طرفی چون ذهنش خسته است به آموختن توجه نمی‌کند.
    به غیر از مواردی که پیش از این به آنها اشاره شد، گاه شخص به خاطر آنچه در درونش می‌گذرد، نمی‌تواند به موضوع یا مطلب آموختنی توجه کند. طبیعی است کودکی که به خاطر بیماری درد می‌کشد یا گرسنه و خسته است و یا نگران وضع مالی یا سلامتی پدر و مادر و دیگر اقوام خویش است، نمی‌تواند به خوبی به آنچه گفته می‌‌شود، توجه و دقت کافی نماید.
    بدین ترتیب است که بی‌توجهی یادگیرندگان، گاه به خاطر بروز عواملی درونی (حواس پرتی، درد، نگرانی و اضطراب، افسردگی، تخیلات، خستگی، گرسنگی و …) یا برونی (رویدادهای زمان درس در خانه و مدرسه، و …) است که مانع توجه و دقت وی به آنچه آموختنی است، می‌شود.
    ادامه...
  • چرا آنطور که انتظار داریم درس ها را یاد نمی‌گیریم؟(بخش ۱ از ۳)

    در تعریف یادگیری گفته شده است که یادگیری، عبارت است از تغییرات نسبتاً دایمی در رفتار، که بر اثر تجربه و تمرین حاصل می‌شود.
    اهمیت و ارزش یادگیری در نزد آدمی هنگامی نمایان می‌شود که ما را از تمام آنچه آموخته‌ایم، محروم سازند؛ در این صورت، اگرچه از نظر فیزیولوژیکی فردی بالغ و طبیعی خواهیم بود، اما از نظر مسایل روانی به دوره کودکی باز خواهیم گشت و در نتیجه از ادامه زندگی باز خواهیم ماند.
    هر یک از ما به نحوی در فرایند یادگیری با مشکل مواجه هستیم. ممکن است که این مشکل به طور عمده و قابل ملاحظه‌ای پدید نیاید؛ در آن صورت، با اصلاح روش‌ها و از میان بردن مشکلات یادگیری، خود را به حد مطلوب می‌رسانیم. وجود مشکل اساسی در فرایند یادگیری، امری است که به دلایل مختلف بروز می‌کند. در این سلسله از مقالات می‌کوشیم تا شما را با برخی از آنها آشنا سازیم.
    نداشتن هدف و انگیزه کافی برای یادگیری
    هدف، ایجاد انگیزه می‌کند. وقتی هدف، متناسب با علاقه‌ها، توانایی‌ها و امکانات اجرایی یادگیرنده باشد، در او علاقه برای یادگیری به وجود می‌آورد. در بسیاری از مواقع، نداشتن هدفی مشخص، روشن، قابل دسترس و متناسب با یادگیرنده و امکانات اجرایی او، باعث می‌شود که یادگیری به خوبی  انجام نشود.
    یادگیری به انگیزه نیاز دارد، و انگیزه، میل و رغبت برای رسیدن به یک هدف معین است. هرچه انگیزه برای یاد گرفتن بیشتر باشد، فرد در راه رسیدن به آن هدف، کوشش و فعالیت بیشتری می‌کند؛ مثلاً نوجوان‌هایی را می‌شناسیم که در درس ریاضی ضعیف هستند و اطلاعات بسیار کمی درباره آن درس دارند؛ در حالی که در فعالیتی مانند فوتبال، وضع دیگری دارند و با علاقه و دقتی خاص، برنامه‌های فوتبال را دنبال می‌کنند و اطلاعات دقیق و وسیع آنها در این زمینه، تعجب‌آور است.
    تفاوت میان معلومات درسی، مانند ریاضی، و فعالیتی مانند فوتبال، در ذهن این نوجوانان در این است که فوتبال، مورد علاقه و توجه آنهاست، حال آنکه  درس  مورد نظر، چنین علاقه‌ای را در آنها ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین، هنگامی که انگیزه برای یاد گرفتن وجود داشته باشد، فرد در راه فراگیری آن کوشش می‌کند و در غیر این صورت، معمولاً درصدد یاد گرفتن برنمی‌آید و در این زمینه اقدامی نمی‌کند.
    عدم توجه و دقت کافی به منظور آموختن
    طبق مطالعات صورت گرفته در مراکز آموزشی، یکی از مسایلی که بسیاری از مربیان مطرح می‌کنند بی‌توجهی یا بی‌دقتی دانش‌آموزان نسبت به مطالب آموختنی است. کارشناسان تعلیم و تربیت، بی‌توجهی یا بی‌دقتی را مهم‌ترین علت یاد نگرفتن این افراد می‌دانند.
    برای اینکه شخص چیزی را به خوبی فهمیده و یاد بگیرد، باید ابتدا به آن توجه کند. به طور کلی، هرچه بیشتر به چیزی توجه کنیم، بهتر آن را درک می‌کنیم. اشخاصی که دارای توانایی‌های حسی (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و بساوایی) سالمی هستند و می‌توانند آنها را به درستی به کار برند، اغلب به خاطر ندیدن یا نشنیدن چیزهایی که در محیط آنهاست، فرصت‌هایی را که برای یادگیری آنها فراهم شده است، از دست می‌دهند.
    علت اساسی بروز این امر، در عدم توجه کافی به آن چیزی است که می‌خواهیم آ‌ن را یاد بگیریم. برای حل این مشکل باید بدانیم که چگونه یادگیرندگان به چیزی توجه می‌کنند، و از آن مهم‌تر اینکه چرا به چیزی توجه نمی‌کنند.
    در بخش بعدی این مقاله به بیان و بررسی علت‌های بی‌توجهی و بی دقتی خواهیم پرداخت.
    ادامه...
  • چگونه خوب و موثر یاد بگیریم؟(بخش ۳ از ۳)

    ۶ـ روش تدریس معلم: اگر معلم به نظریه‌ها و اصول یادگیری آشنا نباشد و تدریس را تنها وسیله‌ای برای انتقال واقعیت‌های علمی بداند و تجارب یادگیری را منحصر به نشستن در کلاس، گوش دادن و حفظ کردن مطالب شنیده شده یا نوشته شده در کتاب تصور کند، مسلم است که در تقویت کنجکاوی و پرورش استعدادها و تفکر علمی شاگردان، موفقیت چندانی به دست نخواهد آورد.
    ۷ ـ رابطه کل و جزء: طرفداران مکتب «گشتالت» عقیده دارند که کل، اجزاء را در یک طرح و زمینه قرار می‌دهد و ارتباط آنها را با یکدیگر روشن می‌سازد. در یادگیری به شیوه گشتالت، «ادراک»، «بینش» و «حل مساله»، اساس کار است و با به کارگیری آن، کوشش می‌شود که با توجه به کل مساله و پی بردن به اجزا و کسب بینش، مساله مورد نظر حل شود.
    امروزه آزمایش‌های متعدد، نشان داده است که اگر به فرد، یک اصل یا مطلبی را آن‌چنان بیاموزند که بتواند آن را عملاً بسازد یا ایجاد کند، یادگیری او سریع‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود تا اینکه آن را به صورت مجموعه‌ای از مطالب بی‌ارتباط و مستقل از یکدیگر، به وی بیاموزند. برخی از روان‌شناسان نیز معتقدند که روش جزء هم دارای ارزش‌هایی است. در روش جزء، آثار کار زودتر نمایان می‌شود و این همان انگیزش است، و کاری که به انجام می‌رسد، موجب بروز احساس بهتری در زمینه به یاد سپردن در شخص می‌شود. افراد همواره نمی‌توانند تمام بندهای یک شعر را به صورت یک واحد یاد بگیرند، اما همین افراد می‌توانند کل یک شعر را به واحدهای کوچکتری بخش کنند و به خاطر بسپارند و آن‌گاه این واحدها را با یکدیگر ترکیب کنند.
    «کارل آی.هاولند» این دو روش را به این ترتیب خلاصه می‌کند: با استفاده از روش جزء، یادگیرنده احساس می‌کند که زودتر موفق می‌شود. در اینجا اجزاء به هدف‌های فرعی‌ای تبدیل می‌شوند که شخص را به سمت هدف اصلی هدایت می‌کنند، و رضایتی که از رسیدن به هدف‌های فرعی حاصل می‌شود، به این امر کمک می‌کند. به کار گیری روش کل، به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارد، و چون آثار آن به زودی ظاهر نمی‌شود، موجب تضعیف روحیه شخص می‌گردد؛ اما یادگیرنده با تجربه می‌داند که اگر چه نتایج کار با تاخیر پدیدار می‌شود، ولی در دراز مدت ثابت می‌شود که روش کل مؤثرتر از روش جزء است.

    ۸ ـ تمرین و تکرار: تمرین و تکرار مؤثر، باید شرایط و ویژگی خاصی داشته باشد؛ از جمله باید منظم و مرتب بوده و طول دوره‌های آن مناسب باشد، و در شرایط واقعی و طبیعی انجام پذیرد. یک مطلب وقتی در حافظه می‌ماند که بارها مرور و تکرار شود؛ بنابراین، سعی کنید که هر مطلب فراگرفته شده را به کار گیرید؛ چون هیچ چیز نمی‌تواند جای تمرین عملی را بگیرد؛ اما باید در نظر داشت که تمرین نباید بیش از حد، طولانی و خسته کننده باشد. 

    ادامه...
  • چگونه خوب و موثر یاد بگیریم؟(بخش ۲ از ۳)

    ۳ـ انگیزش: انگیزش به معنی جنبش و حرکت است و به آن در روان‌شناسی اصطلاحاً «دینامیک رفتار» می‌گویند. اصطلاح دینامیک رفتار نیز از علم فیزیک اخذ شده است و منظور از آن، نیرویی است که باعث ایجاد حرکت در اجسام می‌شود. دلیل کاربرد این اصطلاح، یعنی دینامیک یا انگیزش رفتار، آن است که این انگیزش نیز باعث ایجاد حرکت موجودات زنده می‌شود.
    روان‌شناسان تربیتی، انگیزش را فن به کار بردن عواملی می‌دانند که رغبت و علاقه فراگیران را به فعالیت معینی برمی‌انگیزاند. در مسایل تربیتی و آموزشی، انگیزش، هم به عنوان هدف و هم به عنوان وسیله، مطرح شده است. انگیزش، وقتی به عنوان هدف مطرح می‌شود که منظور ما از ایجاد آن، علاقه‌مند کردن فراگیران به مواد درسی باشد، و طرح آن به عنوان وسیله، زماننآی است که از آن به منزله پیش‌نیاز یادگیری استفاده شود. «لوین» روان‌شناس آلمانی در جمله‌ای می‌گوید: «انگیزش، عالی‌ترین شاهراه یادگیری است»؛ یعنی انگیزش، شرط ضروری هر نوع یادگیری است؛ ضمن آنکه مهم‌ترین عامل توجیه کننده پیشرفت درسی فراگیرانی که از نظر استعداد یادگیری مطالب، یکسان بوده، اما پیشرفت تحصیلی متفاوتی داشته‌اند، میزان انگیزش آنان نسبت به آن درس بوده است.
    ۴ـ تجارب گذشته: آمادگی شاگرد در حد وسیعی، یا تحت تاثیر آموخته‌ها و تجارب و آموخته‌های گذشته وی قرار دارد و یا اینکه بعداً از این آموخته‌ها تاثیر خواهد پذیرفت. آزوبل، در این مورد گفته است: «اگر قرار بود تمام مطالب روان‌شناسی پرورشی را تنها در یک اصل خلاصه کنم، آن اصل این بود: تنها عامل مهمی که بر یادگیری بیشترین تاثیر را دارد، آموخته‌های قبلی یادگیرنده است.» بنا به تعبیر آزوبل، یادگیری قبلی یادگیرنده، احتمالاً مهم‌ترین عامل تعیین توفیق یا شکست او در یادگیری است. ضمناً یادگیرنده، اگر پیش‌نیازهای لازم را برای مجموعه‌ای از هدف‌های آموزشی بداند، آماده خواهد بود که آموزش معنی‌دار را نیز دریافت کند.
    ۵ ـ شرایط و محیط یادگیری: محیط ممکن است مانند: نور، هوا، تجهیزات و امکانات آموزشی، فیزیکی باشد، و طبیعی است که هرچه امکانات آموزشآی برای یک فرد بیشتر فراهم شود، یادگیری، بهتر صورت می‌گیرد. محیط ممکن است مانند: رابطه بین معلم با شاگرد، رابطه والدین با یکدیگر و نگرش والدین و مربیان و …، که هر یک می‌توانند در میزان یادگیری یادگیرندگان مؤثر باشند، عاطفی باشد. به هر حال، امکانات محیط آموزشی، وضع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خانواده، انگیزش والدین و مربیان نسبت به تحصیل و … می‌توانند بر کیفیت و کمیت یادگیری مؤثر باشند.
    ادامه...
  • چگونه خوب و موثر یاد بگیریم؟(بخش ۱ از ۳)

    «یادگیری» عبارت است از آثاری که محیط از طریق حواس (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه) بر ذهن انسان برجا می‌گذارد. این آثار به صورت تغییراتی کم و بیش دایمی در «رفتار بالقوه» یادگیرنده به وجود می‌آید. بدیهی است که آثار عوامل موقتی و زودگذر، مانند خستگی، دارو، عوامل انگیزشی و تغییرات ناشی از رشد (پختگی) یا بلوغ، یادگیری محسوب نمی‌شود؛ ضمن آنکه یادگیری، فقط آن چیزی نیست که به صورت تغییرات رفتاری (عملکرد) تجلی می‌کند، بلکه آن چیزی است که جزیی از یادگیرنده می‌شود. در کتاب‌های روان‌شناسی، یادگیری به صورت «ایجاد تغییر نسبتاً پایدار در رفتار بالقوه یادگیرنده، مشروط به آنکه این تغییر بر اثر  اخذ تجربه رخ دهد» تعریف می‌شود.
    با توجه به توضیح مختصری که در مورد یادگیری گفته شد، اینک عوامل مؤثر بر یادگیری را بیان می‌کنیم:
    ۱ـ آمادگی: شاگرد باید از لحاظ رشد جسمی، عاطفی، عقلی و … به اندازه کافی رشد کرده باشد تا بتواند به خوبی یاد بگیرد، و یادگیری، زمانی برایش مثمر ثمر خواهد بود که از هر نظر، آمادگی لازم را داشته باشد. آمادگی یک فرد در زمینه‌های مختلف، متفاوت است؛ بدین معنا که فرد ممکن است که از لحاظ عقلی آماده باشد، ولی از نظر عاطفی، فاقد احساس مطبوع نسبت به امر مورد نظر باشد؛ مثلاً ترس از معلم، احساس عدم امنیت، دلهره، اضطراب و … امر یادگیری را در زمینه مورد نظر مختل می‌کند.
    ۲ـ حضور ذهن: این مساله، نقش مهمی در فرایند یادگیری ایفا می‌کند. وقتی مطلبی (از طریق محرکی مانند نور یا صوت) با چشم دیده یا با گوش شنیده می‌شود، چنانچه به آن مطلب بر اساس ادراک  انتخابی، دقت کافی مبذول شود، با نظم منطقی وارد حافظه دراز مدت می‌گردد و تکرار ذهنی هم برای تثبیت آن مطلب انجام می‌گیرد؛ در این صورت، بازیابی آن مطلب، بسیار آسان و سهل خواهد بود.
    عواملی که می‌توانند در تحریک حضور ذهن مؤثر باشند، عبارتند از:
    الف) آ‌گاهی از هدف یادگیری: اصولاً هدف، انگیزه ایجاد می‌کند، و وقتی که فراگیرنده از هدف یادگیری مطلب یا پیام آ‌موزشی مطلع بوده و آن هدف، مناسب با علایق، استعدادها و امکانات اجرایی او باشد، در احضار و بازیابی مطالب موجود در حافظه دراز مدت، دچار اشکال نخواهد شد.
    ب) انگیزش: انگیزش، به مثابه نیروی محرکه‌ای است که فراگیرنده را در جهت رسیدن به هدفش، به فعالیت وا می‌دارد. یادگیری نیازمند انگیزش است و هرچه انگیزش بیشتر باشد، فراگیرنده در راه رسیدن به هدف خود، تلاش بیشتری خواهد کرد.
    ج) توجه به مطالبی که باید یاد گرفته شود: هر چند ایجاد انگیزش، لازمه هر آموزشی است، ولی به تنهایی کافی نیست؛ زیرا باید با سعی و کوشش فراگیرنده برای جذب اطلاعات نیز همراه باشد. عده‌ای از متخصصان امر آموزش، بی‌توجهی و بی‌دقتی را مهم‌ترین دلیل یاد نگرفتن مطلوب (مطالبی که باید یاد گرفته شود) می‌دانند.
    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹:مطالعه منابع و آمادگی در آزمون سراسری را با یک برنامه‌ریزی مطلوب آغاز کنید(بخش ۵ از ۵)

    برای برنامه‌ریزی بهتر و استفاده بیشتر از وقت و توان مطالعاتی خود، به نکات زیر نیز توجه کنید:
    ۱- حتما توان فردی و ویژگی های شخصی و مطالعاتی خود در برنامه‌ریزی را در نظر بگیرید.
    ۲- یک برنامه خوب باید واقع‌بینانه و به دور از هرگونه ایده آل گرایی و کمال گرایی افراطی باشد.
    ۳- قبل از برنامه‌ریزی، باید مشخص شود که دانش‌آموز در چه وضعیتی است؛ یعنی در چه درس‌هایی قوی و در چه درس‌هایی ضعیف است.
    ۴- در برنامه‌ریزی، به ساعات کلاس های مدرسه یا آموزشگاه و رفت و آمد و خواب و استراحت توجه کافی داشته باشید.
    ۵- در برنامه‌ریزی، خود شما‌یید که از جزییات کارتان آگاهی دارید و نگران سرنوشت خود هستید؛ پس، با توجه به این موضوع، یک برنامه خوب برای خود تهیه و تدوین کنید.
    ۶ این اصل کلیدی را همواره به خاطر داشته باشید که در کنکور، رقیب اصلی شما، خود شمایید؛ نه دیگران! شما در طول سال، باید با خودتان رقابت کنید؛ یعنی هر روزتان از روز قبل و هفته قبل از آن، بهتر باشد. باز هم تاکید می‌کنیم که سالم‌ترین، صحیح ترین و مؤثرترین نوع رقابت، رقابت انسان با خویش است و شما باید دایماً تلاش کنید که قابلیت‌ها و توانایی‌های خود را بالا ببرید.

    ۷- در برنامه‌ریزی‌ برای خود، تفاوت‌های فردی را باید در نظر گرفت. این تفاوت‌ها عبارتند از: بهره هوشی، پایه درسی، نقاط قوت و ضعف در دروس مختلف، هدف آموزشی، عادت و روش مطالعه، محیط و شرایط زندگی، میزان اعتماد به نفس و خود باوری؛

    بنابراین، هر فرد باید برنامه مختص به خود داشته باشد. ضمناً دوستان دانش‌آموز باید توجه داشته باشند که الگو‌برداری از کارهای افراد دیگری که موفق بوده‌اند، نادرست است؛ چرا که امکان دارد کاری که انجام آن برای بعضی از افراد، موفقیت به دنبال داشته است، برای دیگران ضرر در پی داشته باشد. 

    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹:مطالعه منابع و آمادگی در آزمون سراسری را با یک برنامه‌ریزی مطلوب آغاز کنید(بخش ۴ از ۵)

    داوطلبان عزیز! باید توجه داشته باشید که یک برنامه خوب، برنامه‌ای است که در آن، مطالعه دروس به صورت موازی انجام گیرد. برخی از افراد از شیوه مطالعه تکدرس استفاده می‌کنند؛ مثلاً یک هفته برای مطالعه درس فیزیک، هفته دیگر برای درس شیمی، و …؛ اما لازم است بدانید که به کارگیری این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهشبازده یادگیری در آنها می‌شود. توصیه می‌گردد که به جای استفاده از روش تک درس از شیوه موازیاستفاده کنید؛ به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب ومطالعه کنید؛ به این صورت، خواهید توانست از بروز خستگی ذهنی خود جلوگیری کنید. هر چقدر تنوعدر زمان بندی مطالعه این دروس بیشتر باشد، به همان اندازه از بروز خستگی ذهنی بیشترجلوگیری خواهد شد.
    به برنامه‌های زیر با تنوع های متفاوت توجه کنید:
    مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل دو روز اول فیزیک، دو روز دوم شیمی، دو روز سوم ادبیات، مطالعه درس فیزیک، شیمی، ادبیات در یک هفته شامل صبح: فیزیک،ظهر: شیمی، عصر: ادبیات. توجه کنید که برنامه دوم، از لحاظ تنوع، مناسب‌تر از برنامه اول است؛چون در یک روز، سه درس مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ در حالی که در روش اول، هر دو روز یکدرس، احتمال بیشتری دارد که موجب خستگی ذهنی‌تان شود؛ البته، همان­گونه که در بالا اشاره کردیم، از آنجایی که خصایص فردی شما و عاداتی که در مطالعه دارید، نقش مهمی در برنامه‌ریزی دارد، خودتان باید به این نتیجه برسید که با چه شیوه‌ای از چیدمان دروس در برنامه‌ریزی راحت‌تر هستید و سپس آن شیوه را به کار بندید.
    احتمالاً بعد از مطالعه این مطالب، این سؤال برای شما پیش می‌آید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلیچگونه است. باید توجه داشته باشید که برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اندکتفاوت‌هایی با سایر برنامه‌ریزی‌های تحصیلی، مثلاً آمادگی برای کنکور، دارد؛ به این صورتکه در برنامه‌ریزی برای طول سال تحصیلی، اهداف شما با اهداف مدرسه در هم می‌آمیزد و شما برای برنامه‌ریزی درسی خود تاحدی از برنامه‌ریزی مدرسه تبعیت می‌کنید؛ با این حال، شما در کنار اهداف برنامه‌ریزیشده، که مدارس برای شما تعیین می‌کند در چه روزی به مطالعه کدام دروس بپردازید، باید اهداف خود را در راستای همان دروس تنظیم کنید و سایر اصول برنامه‌ریزی را نیز رعایت کنید.
    در برنامه‌ریزی، حتماً تناسب میان دروس و تنوع را رعایت کنید؛ چون در این زمینه،تناسب و تنوع، مساله مهمی است؛ به طور مثال، انتخاب درس های فیزیک، شیمی، ریاضی در یک مدت زمان مشترک، کارآیی خوبی نخواهد داشت؛ زیرا شیوه مطالعهاین دروس به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری برایتان به همراه خواهد داشت، و گذشته از این، همه آنها باانواع فرمول‌ها سر و کار دارند و این موضوع، تداخل مطالب را پیش خواهد آورد؛ بنابراین، بهتراست که از چنین ترکیبی استفاده کنید: شیمی، ادبیات، فیزیک؛ یا اگر از شیوه دیگری برای خواندن دروس با یکدیگراستفاده می‌کنید، که بهتر نیز هست، از این ترکیب استفاده کنید: شیمی و ادبیات، فیزیک و بینش، ریاضی و زیست‌شناسی. باز هم تاکید می‌کنیم که برنامه‌ریزی و دروسی که برای مطالعه انتخاب می‌کنید، باید بر اساس توانایی‌ها و خصایص شما باشد.
    گنجاندن زمان استراحت را در برنامه‌ریزی خود فراموش نکنید. در مطالعه، باید، علاوه بر استراحتی که هرچهل و پنجدقیقه یک بار و به مدت یک ربع برای خودتان در نظر می‌گیرید، هر چند ساعت یک بار، مدتزمان طولانی‌تری را برای استراحت (مثلاً نیم ساعت تا چهل و پنجدقیقه) در نظر بگیرید و استراحتطولانی‌تری را برای پایان هر مقطع زمانی (مثلاً یک هفته یا یک ماه) و شروع مقطع بعدی نیز در نظرداشته باشید؛
    به عنوان مثال، دانش‌آموزی برای یک هفته خود، مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است؛ به طوری که هر روز صبح شیمی و هر بعد از ظهر به مطالعه ادبیات می‌پردازد و در فاصله هر چهل و پنج دقیقه مطالعه، یک ربع استراحت می‌کند وهر سه نوبت چهل و پنج دقیقه‌ای، یک استراحت چهل و پنج دقیقه‌ای برای خود دارد، و در پایان هفته (بعداز ظهر جمعه)، به طور کامل به استراحت می‌پردازد تا هفته بعد را، که برای مطالعهفیزیک وزیست‌شناسی در نظر گرفته است، با انرژی بیشتری شروع کند. به یک مثال توجه کنید: در برنامه‌ریزی تحصیلی بر مبنای یافته‌های روان‌شناسی،یک اصل در نظر گرفته می‌شود؛ با این محتوا که بعد از مدتی  درحدود چهل و پنج دقیقه پس از شروع مطالعه، منحنی یادگیری بسیار پایین می‌آید؛ به طوری که فرد، یادگیری خوبی بعد از این زماننخواهد داشت؛ مگر اینکه یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این دست، فرد برنامه‌ریزی تحصیلی خود را طوری انجام می‌دهد که هر چهل و پنج دقیقه یک بار،استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی، شروع به یادگیری نماید.
    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹:مطالعه منابع و آمادگی در آزمون سراسری را با یک برنامه‌ریزی مطلوب آغاز کنید(بخش ۳ از ۵)

    یکی از مشکلات مهم در برنامه‌ریزی، که بسیاری از داوطلبان از آن شکایت می‌کنند، این است که برنامه تدوین شده پس از مدتی دیگر عملاً اجرا نمی‌شود و داوطلب با احساس سرخوردگی و این حس که از برنامه عقب مانده است، دوباره با حالت بی نظم و گسسته شروع به مطالعه می‌کند و به این ترتیب نمی‌تواند از زمان باقی مانده، بهترین استفاده را ببرد. زمانی که برنامه ما در یک روز به خاطر بروز حوادث یا انجام کارهای پیش‌بینی نشده، اجرا نشود، به ناچار برای همیشه روی کاغذ باقی می‌ماند. مهم‌ترین عواملی که باعث اجرا نشدن برنامه درسی از سوی دانش‌آموزان می‌شود، این است که آنان برنامه‌های خود را به صورت ساعتی یا روزانه تنظیم می‌کنند و واحد زمانی برنامه‌ریزی را ساعت به ساعت یا روز به روز در نظر می‌گیرند.
    این گونه برنامه‌ها، اشتباهاتی دارند؛ چرا که در زندگی روزانه ما، اتفاقات غیر منتظره زیادی به وجود می‌آیند که باعث می‌شوند ما نتوانیم در یک روز خاص یا در یک ساعت مشخص، درس مورد نظرمان را مطالعه کنیم؛ به همین خاطر و برای جلوگیری از به هم ریختن بیش از حد برنامه و به منظور اینکه نقش شما در برنامه‌ریزی، همچنان حفظ شود و شما بتوانید دروسی را که به خاطر بروز اتفاقات خاص موفق به مطالعه آن نشدید، به بهترین شکلی در برنامه هفتگی خود دوباره لحاظ کنید، باید از یک برنامه هفتگی استفاده کنید. برنامه یک هفته‌ای، مناسب‌ترین و بهترین برنامه در این زمینه است؛ زیرا انعطاف این برنامه باعث می‌شود تا اگر شما به خاطر پیش آمدن اتفاقاتی مانند بیماری و … نتوانید درس بخوانید، در مدت باقی مانده، در یک هفته درس‌های مطالعه نشده را به ترتیب اهمیت در برنامه قرار دهید و به خاطر وقتی که از دست می‌دهید، درس‌های کمتر مهم را حذف کنید. به این ترتیب می‌توانیم ضعف‌ها و قوت‌های روزهای قبل را جبران کنیم؛

    به طور مثال، شما در برنامه‌ریزی خود، سه ساعت از بعد از ظهر روز سه شنبه را برای مطالعه درس زیست‌شناسی گذاشته و به خاطر پیش آمدن مشکلی نتوانسته‌اید در این ساعت مطالعه کنید. اگر احساس کردید که می‌توانید با مطالعه بیشتر این درس در هفته آینده، کسری این هفته را جبران کنید، نیازی به تغییر در برنامه این هفته نیست، اما اگر حتماً این مبحث زیست‌شناسی باید در هفته جاری مطالعه شود، پس شما باید یکی از درس‌های کم اهمیت‌تر را از سه روز هفته جاری برداشته و به جای آن، مبحث مورد نظر زیست‌شناسی را مطالعه کنید.

    از مزایای داشتن برنامه هفتگی این است که هنگامی که ساعات مطالعه دروسی مختلف را در طول هفته جمع‌آوری می‌کنید، تازه متوجه می‌شوید که آیا درسی را بیش از اندازه لازم مطالعه کرده‌اید یا نه، و در مقابل، زمانی که کار خود را به صورت روزانه بررسی می‌کنید، متوجه یکجانبه‌گری‌ها و اشکالات کلی کارتان نمی‌شوید؛ اما وقتی عملکرد خود را در طول هفته بررسی می‌کنید، تا حدود زیادی تعادل و عدم تعادل کارهایتان برایتان مشخص می‌شود. شما در برنامه‌ریزی می‌توانید هر درسی را به طور متعادل و به اندازه اهمیت همان درس مطالعه نمایید و با توجه به نقاط قوت و ضعفتان در آن درس و اهمیتی که در کنکور دارد، ساعت مطالعه آن درس را تنظیم کنید.
    از آنجایی که کتاب‌های دوره دبیرستان، تنها منبع اصلی طراحی و استخراج تست‌های کنکور هستند، بدین ترتیب در برنامه‌ریزی درسی خود، حتماً به تغییرات کتاب‌های درسی، که تقریباً هر ساله در آموزش و پرورش صورت می‌گیرد و بخشی از کتب درسی حذف یا اضافه می‌شود، نیز توجه داشته باشید و زمان دقیقی را برای هر یک از اهداف کوتاه مدت خودتعیین کنید؛ مثلاً تعیین کنید که مطالعه چه دروسی را در چه مدت زمانی به اتمامخواهید رساند؛ به عنوان مثال، با توجه به نقاط قوت و ضعف خود، باید بدانید که: شما در درس شیمی چقدر توانمند هستید؟ این درس چقدر در زیر گروه آزمایشی انتخابی شما مهم است؟ چند ساعت در هفته باید به مطالعه این درس اختصاص دهید؟ با این برنامه‌ریزی، چند ماه بعد می‌توانید این درس را به طور کامل خوانده و سپس آن را مرور کنید؟ و ….
    ادامه...
  • مهر ماه؛ زمانی برای آغاز دوباره و جدی تر(بخش ۳ از ۳)

    شش دانگ حواستان به درس باشد
      در کلاس نشسته‌اید و به معلم نگاه می‌کنید، اما در حقیقت مصداق شعر «من در میان جمع و دلم جای دیگر است» هستید. چنین حضوری در کلاس درس عملا هیچ فایده­ ای ندارد؛ اما اگر با دقت تمام و شش دانگ حواستان در سر کلاس حضور داشته باشید و گوش دل به سخنان معلمتان بسپارید، می‌توانید ساعت حضور در کلاس را نیز جزوی از ساعت مطالعاتی خود بدانید.
    مطمین باشید که در این صورت، بخش قابل ملاحظه ای از بار مطالعاتی شما در خانه کاسته خواهد شد؛ چون مطلب را در کلاس به طور کامل فهمیده‌اید و حالا فقط لازم است که با مرور و حل تمرین به تثبیت مطالب آموخته شده در ذهن خود بپردازید؛ اما اگر در کلاس دقت لازم را نداشته باشید، حداقل دو برابر ۸۰ یا ۹۰ دقیقه زمان کلاس باید وقت بگذارید تا بفهمید که موضوع درس چیست و بدون اغراق، کار شما در منزل چندین برابر خواهد شد و تازه کیفیت لازم را هم نخواهد داشت.

    Unknown Objectدر کلاس حضور داشته باشید

    حضور نداشتن سر کلاس درس، شما را از درس و کلاس عقب خواهد انداخت. نگویید که از شاگردان حاضر در کلاس خواهم پرسید و خودم مطالعه می‌کنم. تجربه نشان داده است که معلم ها در سر کلاس درس با بیان نکات ظریف و استفاده از شگردهای مختلف، چیزی را می‌آموزند که سایر دانش‌آموزان نمی‌توانند به شما منتقل کنند و خودتان هم با کتاب درسی یا منابع کمک درسی نمی‌توانید به آن نکات پی ببرید؛ پس تا حد امکان از غیبت کردن در کلاس بپرهیزید.
    یادداشت برداری و خلاصه نویسی‌ها را از همین حالا شروع کنید
     درست است که خلاصه کردن و یادداشت‌برداری زمانی از وقت شما را به خود اختصاص می­دهد، اما  این خلاصه‌برداری­ها و یادداشت کردن نکات مهم یا نکاتی که شما فراموش می‌کنید، بخصوص در یک ماه آخر، بسیار مفید و کاربردی است؛ چرا که در روز های نزدیک به کنکور سراسری فرصتی برای مرور کل کتاب‌ها وجود ندارد ولی این یادداشت‌ها و حاشیه‌نویسی‌ها می‌تواند خوانده‌های شما در مدت زمان کوتاهی را دوباره به خاطرتان بیاورد.
    پس از همین مهرماه وقتی درسی را مطالعه می‌کنید از «های‌لایت» کردن نکته‌های مهم، حاشیه‌نویسی و یادداشت‌برداری غفلت نکنید؛ زیرا این کار باید بمرور و همزمان با مطالعه دروس انجام گیرد و در واقع جزیی از فرایند مطالعاتی شما باشد.
    شاکی نباشید
    یکی از آفت‌های سال کنکور، شاکی بودن است؛ اینکه منِ کنکوری از زمین و زمان شاکی باشم و در موفق نشدنم همه را جز خودم، مقصر بدانم، نتیجه‌ای جز عدم موفقیتم به همراه نخواهد داشت. بپذیرید که امکان دارد برنامه مدرسه یا یک معلم مطابق میل شما نباشد و نتوانید دقیقاً به آن عمل کنید. به جای اعتراض‌های مداوم و در نهایت قهر کردن با کتاب و مدرسه، سعی کنید تا راهکاری برای مشکل خود بیابید و از  شرایط موجود، بهترین بهره را ببرید.
    اگر مصاحبه با دارندگان رتبه‌های برتر آزمون سراسری را بخوانید، متوجه می‌شوید که برای آنها هم همه چیز ایده‌آل و مطابق میل نبوده است؛ اما با این حال، وقتشان را صرف اعتراض نمی‌کردند و واقعیت‌های موجود و ضعف‌ها و مشکلات را با نگاهی منطقی می‌پذیرفتند و به دنبال راهی برای حل مشکل خود می‌گشتند.
    کپی کردن = ظلم به خودتان  
    تمرین‌هایتان زیاد است؟ خوب یاد نگرفتید و نمی‌توانید حل کنید؟ دیشب مجبور بودید برای امتحان درس دیگری آماده شوید و وقتی برای حل کردن تمرین‌ها نداشتید؟ معلمتان سخت‌گیر است و اگر تمرینتان را حل نکنید، تنبیه می‌شوید؟ این دلایل و ده­ها دلیل و بهانه دیگر نیز اگر باشد، باز شما  نباید از روی دفتر دوستتان یا کتاب‌های حل المسایل که تمرین‌های درسی را حل کرده‌اند، کپی‌برداری کنید؛ چون به این کار عادت خواهید کرد و زمانی به خود می‌آیید که می‌بینید وسط سال تحصیلی شده و شما یک صفحه تمرین را خودتان با تامّل و تفکر حل نکرده‌اید.
    خیلی بهتر است که شما یک جلسه  به دلیل بی توجهی یا کوتاهی کردن تنبیه شوید تا اینکه مسایل کتاب یا تمرین‌های اضافی دبیر را طوطی وار بنویسید و هیچ چیز از آنها درنیابید. پس همیشه یادتان باشد از دروغ گفتن به خود و سر خود کلاه گذاشتن چیزی نصیبتان نخواهد شد.
    شیطنت و بازیگوشی حدی دارد 
    عده‌ای از دانش‌آموزان متاسفانه تمام مدت کلاس به دنبال پیدا کردن راهی برای خنداندن سایر دانش‌آموزان و به رخ کشیدن توانایی‌شان در طنازی هستند. مواظب باشید که شما یکی از این دانش‌آموزان نباشید؛.
    چون در کلاس به جای گوش دادن به درس، تمام مدت حواستان به دنبال پیدا کردن عاملی برای شوخی و به قول معروف تکه پراندن خواهد گذشت و زمانی به خود خواهید آمد که می‌بینید هیچ کس شما و آینده‌تان را جدی  نمی‌گیرد و دوستان همکلاسی تان نیز شما را فقط به چشم زنگ تفریح می‌بینند.
    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹:مطالعه منابع و آمادگی در آزمون سراسری را با یک برنامه‌ریزی مطلوب آغاز کنید(بخش ۲ از ۵)

    حالا که از اهمیت برنامه‌ریزی در تمام مراحل زندگی‌تان آگاه شدید، اگر تا الان بدون برنامه خاصی برای کنکور درس می خواندید یا برنامه‌ریزی کرده‌اید و احساس می‌کنید که برنامه شما، ضعف‌هایی دارد، به ادامه مطلب با دقت توجه کنید و در گام اول بدانید که برای موفقیت در کنکور هم باید اهداف دقیق وروشنی داشته باشید.
    این مساله در برنامه‌ریزی تحصیلی، حایز اهمیت فراوان‌تری است. برای خود روشن کنید که اهداف بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت شما کدام‌هاهستند؛ مثلاً:
    الف- هدف بلند مدت: قبولی در رشته پزشکی یا دندان‌پزشکی در سال آینده.
    ب‌- هدف میان مدت: مطالعه تمام دروس و مرور آنها تا پایان اردیبهشت ماه سال آینده.
    ت‌- هدف کوتاه مدت: مطالعه فلان دروس در این ماه یا در این هفته.
    وقتی به عنوان اولین قدم برای کنکور، اهداف خودتان را مشخص کردید، باید در ادامه راه به این نکته توجه داشته باشید که در برنامه‌ریزی، اصلی‌ترین نقش بر عهده داوطلب است.
    شما داوطلب گرامی باید به این نکته توجه داشته باشید که هیچ کس نمی‌تواند به خوبی و با دقت، مثل خودتان شما را بشناسد و برای شما برنامه‌ریزی کند. متاسفانه بیشتر داوطلبان، وقتی تصمیم می‌گیرند که با برنامه درس بخوانند، به مشاوران نا‌آزموده و ناآگاه مراجعه کرده و از آنان می‌خواهند تا برای موفقیت در کنکور، برنامه‌ای را برای آنان تدوین کنند.
    در اینجا اولین قدم اشتباه یک داوطلب کنکور برداشته می‌شود؛ زیرا شما داوطلبان به این نکته توجه ندارید که اولاً هیچ کس به اندازه خودتان دلسوز و نگران سرنوشت شما نیست، و اگر مشاور ناآگاهی این کار را برایتان انجام داد، بیشتر به فکر منفعت و کسب درآمد خود است.
    خیلی از مشاوران کم اطلاع، برای تمام افراد از قبل یک نسخه برنامه آماده شده در دست دارند که شبیه به هم است و به هر نفر، یک برگه از این نسخه‌ها را می‌دهند؛ اما این کار صحیح نیست؛ زیرا افراد تفاوت‌های زیادی با هم دارند؛ مثلاً داوطلبی در درس ریاضی قوی است، و در مقایسه با داوطلب دیگر در همین درس باید وقت کمتری را برای فراگیری این درس بگذارد؛ درحالی که همین داوطلب برای مطالعه درس زیست‌شناسی، به زمان بیشتری لازم دارد؛ پس، دادن یک برنامه برای همه داوطلبان، اصلاً با اصول یک برنامه‌ریزی صحیح مطابقت نمی‌کند.
    ثانیاً هیچ کس به اندازه شما از جزییات کارتان آگاه نیست و ویژگی‌های شما را هیچ فرد دیگری مثل خودتان نمی‌شناسد؛ پس این شما‌ هستید که می‌توانید به خوبی و با دقت، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید. 
    ادامه...
  • مهر ماه؛ زمانی برای آغاز دوباره و جدی تر(بخش ۲ از ۳)

    زمان بندی خواب خود را اصلاح کنید

    عده‌ای از جوانان و نوجوانان عادت دارند که در تابستان، شب‌ها تا دیروقت بیدار بمانند و روز بعد نزدیک ظهر از خواب بیدار شوند. این دسته از افراد در مهرماه، ساعت بیداری و خواب خود را بسختی با ساعات مدرسه  تطبیق می‌دهند. اگر شما نیز جزو همین دسته از  افراد هستید، حتماً سعی کنید شب­ها زودتر بخوابید و صبح‌ها زود از خواب بیدار شوید. این نکته مهم و کلیدی را همواره به خاطر داشته باشید که صبح‌ها زمان بسیار خوبی برای مطالعه درس‌هاست و ذهن شما آمادگی بیشتری برای کسب اطلاعات دارد؛ پس بهتر است که این فرصت خوب را تحت هیچ شرایطی از دست ندهید.

    صبحانه، مهم­ترین وعده غذایی
     شما هم حتماً بارها شنیده­اید که صبحانه، مهم­ترین وعده غذایی است. برخی از جوانان می‌گویند که صبح­ها میلی به غذا ندارند و حتی می‌گویند که اگر صبحانه  بخورند، دچار حالت تهوع می­شوند. بخش عمده‌ای از این احساس، تلقین و عادت است. سعی کنید که این عادت بد را ترک کنید و حتماً روز خود را با خوردن یک صبحانه مقوی آغاز نمایید. همچنین اگر شب­ها تا دیر وقت خوراکی و تنقلات نخورید، صبح میل کافی برای خوردن صبحانه خواهید داشت و از زنگ اول مدرسه با آمادگی کامل و بدون خواب‌آلودگی سر کلاس حاضر خواهید شد.
    فریب نخورید
    متاسفانه کنکور برای عده‌ای فرصتی مناسب برای کسب درآمدهایی نجومی شده است. این افراد از بی‌تجربگی و علاقه بسیار داوطلبان برای قبولی در یک رشته خوب سوء‌استفاده می‌کنند و با شعارهایی رنگین و جذاب به شکار داوطلبان می‌روند. عده‌ای می‌گویند که به کمک ما می‌توانید بدون داشتن دانش و سواد، و فقط براساس مهندسی معکوس، به تست‌ها پاسخ صحیح دهید. عده‌ای دیگر می‌گویند که با حضور در کلاس آنها یا استفاده از منابع کمک اموزشی آنها به بیش از ۹۰ درصد سؤال‌های درس‌ها پاسخ خواهید داد، و عده‌ای اعلام می‌کنند که در کتاب آنها بیش از ۸۰ درصد سؤال‌های آزمون سراسری سال جدید پیش بینی شده است!
     اگر حرف این افراد صحیح باشد، باید تمامی رتبه‌های برتر آزمون سراسری از کلاس آنها عبور کرده، کتاب‌های آنها را خوانده یا با شیوه­ های عجیب و غریب آنها و در مدت زمان بسیار کوتاهی به موفقیت رسیده باشند؛ در حالی که واقعیت جز این است و اکثر قریب به اتفاق داوطلبان رتبه­ های تک رقمی آزمون سراسری از هیچ کلاسی جز کلاس‌های مدرسه بهره نبرده­ اند و یا اگر معلم خصوصی داشته‌اند، در حد یک درس آن هم برای تقویت پایه‌ای خود در آن درس بوده است.
    ضمناً تمامی آنها علام می‌کنند که برای موفقیت در آزمون سراسری در درجه اول باید به خود کتاب درسی اتکا نمود و در مرحله بعد می‌توان از تست‌های آزمون سراسری سال‌های گذشته بهره برد یا از  کتاب‌های کمک آموزشی خوب که دبیران مجرب  معرفی می‌کنند، استفاده کرد؛ به عبارت دیگر،  هیچ یک از آنها به دنبال قرص یا آمپولی  برای پاسخگویی به سؤال‌های کنکور نبوده‌اند؛ بلکه بسختی زحمت کشیده و درس خوانده‌اند تا طعم موفقیت را چشیده‌اند.
    پس شما نیز به دنبال بیراهه و یا پیدا کردن راهی آسان برای رسیدن به مقصود خود نباشید؛ راهی که فقط جیب‌های عده‌ای را پر پول و وقت ارزشمند شما را حرام می‌کند.
    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹:مطالعه منابع و آمادگی در آزمون سراسری را با یک برنامه‌ریزی مطلوب آغاز کنید(بخش ۱ از ۵)

    بیشتر ما در اکثر اهداف و کارهایی که در نظر داریم به آنها برسیم یا انجام دهیم، اهل برنامه‌ریزی هستیم. ممکن است که این برنامه‌ریزی، برای رفتن به مسافرت، مراسم عروسی، مهمانی یا رسیدن به یک هدف ویژه باشد. اگر تا به حال برای هر یک از این مسایل برنامه‌ریزی کرده باشید، می‌دانید که چه کارهای زیادی را باید انجام دهید، چه مراحلی را باید برای رسیدن به نتیجه دلخواه طی کرده و چه ریزه کاری‌هایی را باید رعایت کنید.
    در تعریف برنامه‌ریزی باید گفت: برنامه‌ریزی، ایجاد یک طرح منظم و منسجم برای انجام امور در زمان تعیین شده و مشخص است. همگان از اهمیت برنامه‌ریزی برای رویدادها و اتفاقات مهم زندگی مطلعند، اما با این­همه، برخی از این برنامه‌ریزی‌ها، منجر به شکست می‌شود؛ به همین دلیل، گفته می‌شود که مردم اغلب برنامه‌ریزی نمی‌کنند که شکست بخورند، بلکه در برنامه‌ریزی کردن شکست می‌خورند! کنکور نیز یکی از بزرگترین و مهم‌ترین اتفاقات زندگی هر فردی است؛ زیرا بیشتر افراد از این طریق، مسیر و آینده زندگی، به خصوص شغل خود را انتخاب می‌کنند. به خاطر اهمیت کنکور، در این مقاله سعی می‌کنیم تا شما را با اهمیت برنامه‌ریزی برای آمادگی و مطالعه منابع کنکور و نحوه این برنامه‌ریزی آشنا کنیم.
    در هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، عملاً سه راه پیشِ روی شماست: یا خودتان سبب روی دادن اتفاقات زندگی شوید، یا کناری بایستید و روی دادن آن اتفاقات را نظاره گر باشید و یا از نحوه اتفاق افتادن آنها گیج و مبهوت بمانید. اگر می‌خواهید که هماهنگ و مطابق با امیال و اهداف خود زندگی کنید، باید در شمار آن گروه از افرادی باشید که خود، سبب پیش آمدن رویدادها و چگونه روی دادن آن اتفاقات می‌شوند؛ بنابراین، حتماً برنامه‌ریزی کنید و این برنامه‌ریزی را سنجیده و درست انجام دهید و به آنچه در برنامه‌ریزی مدّ نظرتان بوده است، جامه عمل بپوشانید.
    قبل از اینکه درباره نحوه برنامه‌ریزی برای کنکور، مطالبی بگوییم، باید درباره اهمیت برنامه‌ریزی مطالبی را عنوان کنیم:
    ۱-     یک زندگی برنامه‌ریزی شده، از اتلاف وقت‌تان جلوگیری می‌کند و به شما جهت می‌دهد. برنامه‌ریزی این فرصت را در اختیارتان قرار می‌دهد که بدانید به کجا قرار است بروید و چطور باید به آنجا بروید؛ زیرا در غیر این صورت، وقت خود را صرفاً برای انجام کارهایی بیهوده تلف خواهید کرد.
    ۲-    برنامه زندگی، مراحل رسیدن به اهدافتان را به شما نشان خواهد داد. چنانچه تاکنون اهدافتان برای شما غیرممکن و دست نیافتنی شده است، شاید به این دلیل بوده است که شما در زندگی روزمره‌تان، هیچ طرح و برنامه‌ای را برای رسیدن به آنها پیش‌بینی نکرده‌اید.
    ۳-     اگر زندگی‌تان را به شانس و اقبال واگذار کنید یا اجازه بدهید که دیگران زندگی‌تان را کنترل کنند، بی‌تردید ناامید و دلسرد خواهید شد. یک زندگی برنامه‌ریزی شده، کنترل زندگی را در دستان شما قرار می‌دهد.
    ۴-    یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما آرامش می‌دهد و باعث می‌شود تا هر کاری که می‌کنید، طبق برآورد قبلی شما از وقت و توانایی‌تان باشد. با بی‌برنامگی، دچار گیجی و سردرگمی خواهید شد و وقتتان را ازدست خواهید داد؛ بدون اینکه کار مفیدی در راستای هدف خود انجام داده باشید.
    ۵-    یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما هدف می‌بخشد. وقتی تصمیم می‌گیرید که از روی برنامه زندگی کنید، یعنی قصد دارید که هدفمند زندگی کنید و دیگر، مثل گذشته، زندگی کردنتان، بی‌هدف نیست.
    ۶-     شور و اشتیاق، حاصل یک زندگی برنامه‌ریزی شده است. وقتی هدفی پیشِ روی خود داشته باشید، با شور و اشتیاق بیشتر زندگی می‌کنید.
    ۷-    یک زندگی برنامه‌ریزی شده، به شما قدرت می‌دهد. برنامه‌ریزی و هدفمند بودن در زندگی، سبب می‌شود به همان شیوه‌ای که دوست دارید، زندگی کنید؛ با حداقل نیاز به دیگران!
    ۸-    زمانی که فرد اقدام به تهیه یک برنامهتحصیلی برای خود می‌کند، توجه بیشتری به اهداف برنامه‌اش مبذول می‌دارد، و انجام این کار کمکمی‌کند تا شناخت بیشتری از اهداف خود پیدا کند و آنها را دسته‌بندی کند و اهدافطولانی مدت و کوتاه مدت خویش را تشخیص دهد و هیچ یک را فدای دیگری نکند.
    ۹-    استفاده از یک برنامه‌ریزی استاندارد، همراه بااصول صحیح، به فرد کمک خواهد کرد تا انرژی و توان خود را بیهوده به هدر ندهد.در این نوع برنامه‌ریزی­ها، عمدتاً روش­های مفیدی مورد استفاده قرار می‌گیرندکه موجب خواهند شد تا فرد بیشترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آن جلوگیری کند.
    ادامه...
  • از هم اکنون برای کنکور ۹۹ برنامه‌ریزی کنید

    یش از یک هفته از سال تحصیلی گذشته است و هم اکنون وقت آن است که همه داوطلبان آزمون سراسری سال آینده، به یک برنامه‌ریزی در مورد مرور سرفصل دروس بپردازند و تا پایان سال، با مطالعه دقیق و عمیق تمام دروس خود به طور کامل، بر منابع سؤالات آزمون سراسری در گروه یا گروه‌های آزمایشی که داوطلب شرکت در آن هستند، تسلط نسبی یابند و در ایام عید نوروز و پس از آن، به تکرار و بازخوانی دروس و رفع اشکالات درسی و همین‌طور تست‌زنی در شرایط استاندارد و همسان با آزمون اصلی، که همان جلسه آزمون سراسری است، بپردازند.
    با گذشت یک هفته از آغاز سال تحصیلی، مناسب دیدیم که در این مجال، نکاتی را که داوطلبان آزمون سراسری باید در این ایام در نظر داشته باشند و بدان‌ها عمل کنند، یادآوری کنیم:
    ۱- زمان به سرعت می‌گذرد و لازم است که داوطلبان آزمون سراسری، نخستین و مهم‌ترین اصل را در آمادگی درسی برای یک حضور موفق در این آزمون، بر «مدیریت زمان» و استفاده حداکثری از اوقات خود در هر شبانه‌روز بگذارند. در فرصت آمادگی درسی برای کنکور، هیچ اصلی مهم‌تر، سرنوشت‌سازتر و بنیادی‌تر از «مدیریت زمان» نیست، و البته منظور ما از مدیریت زمان، صرفاً تاکید  داوطلبان بر کمیّت ساعات و اوقاتی که آن را به مطالعه یا تست‌زنی اختصاص می‌دهند نیست؛ بلکه در این موقعیت، همراهی کیفیت با کمیت مطالعه و یادگیری، موردنظر ماست.
    ۲- تنوع چینش دروس در برنامه درسی روزانه برای مطالعه، نباید آن قدر کم و یکنواخت باشد که حوصله داوطلب از این یکنواختی سر برود، و نباید آن قدر متنوع و زیاد باشد که عملاً تمرکز ذهنی داوطلب را روی دروس مطالعه شده مخدوش و کم اثر یا بی‌اثر نماید. توصیه می‌شود که داوطلبان، تعداد دروس متناسبی را در برنامه درسی خود بگنجانند و برای انجام این کار، یعنی چینش صحیح دروس در این برنامه، ضمن مشورت با دبیران و مشاوران آموزشی خود، از دیگر افراد موفق در این زمینه، مانند پذیرفته‌شدگان آزمون سراسری سال‌های گذشته و … نیز کمک بخواهند و از تجربیات آنها در این مورد و موارد مشابه دیگر بهره ببرند.
    ۳- بهتر است که مطالعه دروس، به صورت مفهوم محور و محتوا محور باشد. در توضیح این نکته فعلاً وارد جزییات نمی‌شویم و تنها می‌افزاییم چندان مهم نیست که داوطلب چه شیوه‌ای را برای مطالعه دروس به منظور حضور موفقیت‌آمیز خود در آزمون سراسری در پیش بگیرد؛ زیرا نحوه مطالعه افراد با یکدیگر، بنا به توان، روحیه و سلیقه هر فرد، می‌تواند کاملاً متفاوت باشد؛ اما مهم این است که داوطلب بتواند پس از یک یا دو یا چند دوره مطالعه کامل دروس و آشنایی با تست‌های مربوط به هر درس و آزمودن خود با آن تست‌ها، مطمین باشد که در مواجه شدن با سؤالات آزمون اصلی (سراسری) می‌تواند از پس پاسخگویی به سؤالات هر درس، که در این آزمون از آنها طرح پرسش شده است، برآید؛ به بیان دیگر، داوطلب موفق کسی است که بتواند، پس از پشت‌سر گذاشتن یک دوره حداقل نه ماهه (از آغاز سال تحصیلی تا زمان برگزاری آزمون سراسری) که به منظور آمادگی در کنکور طی کرده است، به سؤالاتی که در این آزمون مطرح می‌شود، در حد قابل قبولی پاسخ صحیح دهد و نحوه طرح سؤال از مفاهیم دروس و محتوای آن، به هر ترتیبی که هست، برایش مهم نباشد.
    ۴- از دیگر نکات قابل توجه، که باید داوطلبان کنکور آن را مدّنظر داشته باشند، طبقه‌بندی دروس از لحاظ مطالعه آنهاست. در توضیح این نکته می‌افزاییم باید به دروسی که در هر گروه آزمایشی دارای ضرایب بیشتر و تاثیر سرنوشت‌سازتری هستند، توجه ویژه کرده و نسبت به مطالعه آنها و رفع اشکالات مربوط به آن دروس اهتمام کافی ورزید؛ به عنوان مثال، در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، درس‌هایی مثل ریاضیات و فیزیک، حرف اول تاثیرگذاری در قبولی را در اکثر رشته‌های قابل توجه متعلق به این گروه می‌زنند، و در گروه آزمایشی علوم تجربی نیز درس‌هایی مانند زیست‌شناسی و شیمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در پذیرفته شدن داوطلبان این گروه در بیشتر رشته‌های پرمتقاضی گروه یاد شده دارند؛ همچنان که در گروه آزمایشی علوم انسانی نیز درس‌های دیگری مانند زبان و ادبیات فارسی، عربی و … از نقش برجسته و تاثیرگذاری در زمینه قبولی داوطلبان در اکثر رشته‌های شاخص این گروه برخوردار هستند؛ پس لازم است که در ساعات اختصاص داده شده به هر درس و رفع اشکال دروس، به این مورد ویژه نیز توجه خاصی را مبذول کرد.
    ۵- نکته مهم دیگری که قصد داریم با آوردن آن، این مقاله را به پایان برسانیم، تمرکز حواس بر دروس آزمونی و دوری از اندیشیدن درباره رشته و دانشگاه محل قبولی در این ایام است؛ به عبارت دیگر، «تنها» کار مفید برای هر داوطلب آزمون سراسری در این روزها، پرداختن صرف به مطالعه دروس و «کسب آمادگی کامل و همه جانبه برای حضور موفق در کنکور» است؛ به دیگر سخن، باید در این ایام این نکته را باور داشت و به آن توجه کرد که: آزمون سراسری، نزدیک‌تر از همیشه به ماست و بسیار زودتر از آنچه فکر می‌کنیم،فرا می‌رسد!
    ادامه...
  • مهر ماه؛ زمانی برای آغاز دوباره و جدی تر(بخش ۱ از ۳)

    همه ما به خوبی این مساله را می دانیم که سال کنکوری­ها از تیر ماه آغاز می‌شود. اما در این میان باز عده ای هستند که به عادت سال‌های گذشته  فکر می­کنند تا مهر نشود، سال تحصیلی شروع نخواهد شد، و به همین دلیل با جدیت شروع به مطالعه و درس خواندن نکرده یا اصلاً لای کتاب‌های درسی خود را باز نکرده‌اند و می­خواهند از مهر ماه دگمه شروع را بزنند.

    این گروه از کنکوری‌ها باید بپذیرند که از سایر رقبای خود که دو یا سه ماهی زودتر شروع کرده‌اند عقب‌ترند و باید جدیت بیشتری داشته باشند؛ اما در عین حال می‌توانند مطمین باشند که هنوز دیر نشده است و می­توان با  یک برنامه دقیق و منظم به هدف رسید. برای داشتن یک برنامه منظم و اصولی، حتماً باید به موارد زیر دقت کنید و حتی یک مورد را نیز از قلم نیندازید.

    Unknown Objectیک آزمون آزمایشی کافی است

    بسیاری از داوطلبان در سال چهارم، خود را با آزمون‌های آزمایشی مؤسسات مختلف و کلاس‌های کمک آزموشی متعدد  خسته می‌کنند. این افراد در نهایت خسته از اظهار نظرهای معلم‌ها و مشاوران گوناگون می‌مانند که چه کنند، چه بخوانند و حرف چه کسی را گوش بدهند، و مهم­تر از همه اینکه وقت لازم را برای درس خواندن و تست زدن ندارند؛ یعنی بیش از آنکه خودشان درس بخوانند، در کلاس‌ها و آزمون­های مختلف حضور دارند.
    تجربه نشان داده است که این دسته از داوطلبان، به دلیل سردرگمی و خستگی بیش از حد، نتیجه‌ای در حد توانایی‌های خودشان به دست نخواهند آورد (شک نیست که این گروه نیز برای کلاس‌هایی که می‌روند و آزمون‌های متعددی که می‌دهند، دلایلی دارند. آنها می‌گویند که هر کلاس یا آزمون، یک امتیازی دارد و این کلاس‌ها در کنار هم می‌توانند تمام ضعف­های آنها را پوشش دهند، اما توجه ندارند که وقت و توانایی آنها بی نهایت نیست و فقط کلاس خوب کافی نیست؛ بلکه باید وقت مطالعه دروس ارایه شده را نیز داشت). 
     تفریحات خود را محدود کنید
    از همین امروز تفریحات خود را محدود کنید. اگر به نحو اعتیاد‌آوری به اینترنت، بازی­های کامپیوتری، موبایل، تلویزیون، تفریح و گردش با دوستان و … عادت کرده‌اید، از همین امروز دست به کار شوید و به فکر تغییر رویه باشید.
     حضور در شبکه­ های مجازی اکیدا ممنوع!
    من آن قدر بزرگ شده‌ام که بدانم کی و چقدر از موبایلم استفاده کنم؛ یعنی می‌توانم مدیریت زمان داشته باشم و از وقت تفریح و بیکاری‌ام برای حضور در شبکه‌های مجازی استفاده می­کنم. این را همه کنکوری‌ها و دانش‌آموزان می‌گویند؛ اما اگر عادلانه قضاوت کنید، می­پذیرید که واقعیت چیزی غیر از این است؛
    اینکه یک چشمتان به کتاب درسی است و با چشم دیگر موبایلتان را بررسی می­کنید؛ یا اینکه هنگام مطالعه فکر و ذهنتان پیش گروه‌های مجازی است که عضو آن هستید و می‌خواهید از آخرین گفت و گوها، عکس‌ها و فیلم‌هایی که رد و بدل شده است، مطلع شوید و در بهترین حالت به جای خوابیدن و تجدید قوا یا ورزش و تفریح کردن،  چشم به موبایل می‌دوزید، و در نتیجه با چشم و ذهنی خسته سراغ درس می‌روید.
    پس از همین امروز موبایلتان را خاموش کنید یا لااقل از یک موبایل ساده که نمی‌تواند به شبکه‌های اجتماعی متصل شود، استفاده کنید. بدون شک، چند روز اول کلافه و سردرگم خواهید بود، اما بمرور، به این وضعیت عادت خواهید کرد و می‌بینید که چقدر زمان مطالعه و استراحت شما افزایش پیدا می‌کند و مهم­تر از آن، کیفیت مطالعه‌تان بالاتر خواهد رفت.
    ادامه...
  • آسیب شناسی کلاسهای کنکور(بخش ۴ از ۴)

    در پایان این سلسله از مقالات و برای جمع بندی مباحث مطرح شده در قسمت های قبلی لازم به ذکر است که اگر می‌خواهید واقعاً از وقت و انرژی خود به خوبی در راه آمادگی برای کنکور استفاده کنید، حتماً به نکات زیر توجه نمایید:
    ۱-    از روی چشم و هم چشمی در مؤسسات و کلاس‌های تقویتی کنکور شرکت نکنید؛ بلکه قبل از هر چیز، توان علمی خود و وقت و هزینه‌های انجام این کار را بسنجید.
    ۲-    درباره مؤسسه‌ای که می‌خواهید در آن ثبت‌نام کنید، به خوبی تحقیق کنید و از داوطلبان سال‌های قبل، که در کلاس‌های این مؤسسه شرکت کرده‌اند، حتماً پرس و جو نمایید. هزینه و مبالغ بالا، دلیل بهتر بودن کار یک معلم یا مؤسسه در عرصه کنکور نیست.
    ۳-    اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و خود را درگیر تبلیغات آموزشگاه‌های کنکور، که می‌تواند باعث افسردگی و ناامیدی شما شود، نکنید.
    ۴-    قبل از ثبت‌نام در این مؤسسات، حتماً در این باره با افراد مطلع مشورت کنید و ببینید که آیا می‌توانید مشکل خود را با شرکت در چند جلسه کلاس خصوصی، که مخاطبش فقط شما هستید و فقط به بررسی اشکالات شما پرداخته می‌شود، رفع کنید یا نه؛ یا اینکه مجبور خواهید شد که تدبیر دیگری در این زمینه بیندیشید.
    ۵-    به خاطر داشته باشید که بیشتر کتاب‌های کمک آموزشی و جزوات این مؤسسات، تکراری و بی‌کیفیت است و نمی‌تواند جایگزین منابع اصلی شما شود؛ پس به هیچ عنوان خرید و استفاده از این کتاب‌ها توصیه نمی‌شود. سعی کنید که فریب نویسندگان این کتاب‌ها را در مورد معلم موفق و برجسته بودن در زمینه تدریس و کنکور، نخورید.
    ۶-     اگر می‌خواهید برای پیشرفت تحصیلی خود در کنکور قدمی بردارید، در آزمون‌های آزمایشی شرکت کنید. این آزمون‌ها، باعث افزایش مهارت، مدیریت زمان، مدیریت استرس، تجربه و … می‌شود. حال اینکه در چه تعداد از کنکورها شرکت نمایید، این موضوع، بستگی به شما دارد. هر چه نیاز بیشتری به مزایای پیشگفته داشته باشید، نیاز به شرکت در آزمون‌ها بیشتر احساس می‌شود.
    ۷-     پی‌گیری تبلیغات غیر واقعی آموزشگاه‌ها، تنها با شکایات دانش‌آموزان میسر می‌شود؛ پس اگر با مشکلی مواجه شدید، سعی کنید که اطلاع رسانی کرده و حتماً وضعیت این مؤسسات را تا آخر پی‌گیری کنید.

    کتاب‌های آموزشی و درسی به گونه‌ای طراحی شده است که هر داوطلب می‌تواند با یک برنامه‌ریزی درست و اصولی و مطالعه دقیق آنها در کنکور موفق شود.

    توجه داشته باشید که بسیاری از رتبه‌های برتر آزمون سراسری، نه به کلاس خصوصی رفته‌ و نه از برنامه‌های این گونه مؤسسات استفاده کرده‌اند؛ بلکه آنها فقط با یک برنامه‌ریزی منظم، که خودشان انجام داده بوده‌اند، پیش رفته‌اند

    ادامه...
  • آسیب شناسی کلاسهای کنکور(بخش ۳ از ۴)

    ۴-   هیچ تضمینی وجود ندارد
    رقابت برای کشاندن داوطلبان به این کلاس‌ها، تا جایی است که هر روز ترفندی جدید پیاده می‌کنند تا افراد بیشتری را برای تجارت پر سود خود هدف قرار دهند. یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین تبلیغات بسیار گول زننده مؤسسات کنکور، تاکید بر تضمینی بودن صد در صدی قبولی داوطلبان و مجانی بودن خدمات این مؤسسات تا زمان برگزاری کنکور است. هر ساله شمار زیادی از داوطلبان با این ترفندها جذب این مؤسسات می‌شوند؛ اما شمار کسانی که هر سال در کنکور، رتبه خوبی کسب می‌کنند یا حتی در رشته و دانشگاه خوبی قبول می‌شوند، نسبت به تعداد شرکت‌کنندگان در آن، بسیار کم است. این موضوع خود به خوبی نشان می‌دهد که تبلیغات این مؤسسات، کذب محض است؛ از طرف دیگر، بسیاری از رتبه‌های برتری که همه ساله به عنوان شرکت‌کنندگان این مؤسسات معرفی می‌شوند، یا نامشان بدون اطلاع آنها درج می‌شود یا اینکه مؤسسات یاد شده با پرداخت مبلغی به این داوطلبان، اجازه معرفی آنها را به عنوان رتبه‌های برتر شرکت کننده در این مؤسسات، از این گروه از داوطلبان می‌گیرند.
    یکی دیگر از شیوه‌های تبلیغی این مؤسسات، آن است که با ادعای ارتباط خود با سازمان سنجش یا سایر سازمان‌های دولتی مرتبط با آموزش و پرورش، سعی می‌کنند تا جایگاه مؤسسه خود را به عنوان مؤسسه‌ای قانونی و مهم به همگان نشان دهند و داوطلب را قانع کنند که قبولی آنها فقط منوط به ثبت‌نام آنان در آن مؤسسه است؛ در حالی که کافی است که یک داوطلب به چند مؤسسه مختلف سری بزند تا ببیند و بشنود که هر یک شمشیری را علیه یکدیگر تیز کرده و معایب یکدیگر را می‌گویند و همه آنها نیز خود را وابسته به سازمان سنجش یا آموزش و پرورش می‌دانند. برای اینکه از صحت این تبلیغ مؤسسات مطمین شوید، بهتر است که از آموزش و پرورش یا سازمان سنجش، درباره انتساب آنها  به این نهادهای دولتی مطمین شوید (البته سازمان سنجش آموزش کشور، بارها و به دفعات متعدد، انتساب این‌گونه مؤسسات را به خود، کذب محض اعلام کرده است).
    ۵-   سطح پایین علمی استادان
    با وجود تبلیغات بسیار زیاد این مؤسسات، که خود را مؤسسات برتر علمی و شرکت کنندگانشان را رتبه‌های برتر کنکور می‌دانند، ضعفی که بیشتر مؤسسات یاد شده دارند، آن است که استادان آنها در بسیاری از دروس، استادانی هستند که کمتر در زمینه کنکور و نحوه تست‌زنی و مواردی از این قبیل موفق عمل کرده‌اند. برخی از این مؤسسات، به خصوص در شهرهای بزرگ، سعی می‌کنند که دو یا سه استاد معروف را برای تدریس دروس دعوت کرده و در بقیه درس‌ها از استادان کم سابقه و کم تجربه استفاده کنند؛ در واقع، آنها با استفاده از نام همان دو یا چند استاد، داوطلبان زیادی را جذب می‌کنند. برخی از مؤسسات نیز ادعا می‌کنند که جزوات استادان و معلمان با تجربه و مطرح را ارایه می‌دهند؛ در حالی که هیچ تضمینی در این خصوص وجود ندارد و واقعاً یک داوطلب چگونه می‌تواند به این نکته پی ببرد که این جزوه مربوط به آن استاد خاص است؟!
    در شهرهای کوچکتر، که رقابت برای جذب داوطلبان کمتر است، مؤسسات کنکور، معمولاً استادان و معلمان بسیار تازه کار و کم تجربه را استخدام می‌کنند. آنها از این طریق قصد دارند تا هم دستمزد کمی به این استادان پرداخته و هم سود بیشتری را عاید مؤسسه خود نمایند؛ از طرف دیگر، مؤسسات، علاوه بر تبلیغ استادانشان، از راه‌های دیگری هم نسبت به جذب داوطلب مبادرت می‌کنند. آنها سعی می‌کنند تا با مشاوره رایگان و آموزش مهارت‌های تست‌زنی، مسایل مربوط به تقویت حافظه، کاهش استرس، غلبه بر اضطراب و … وارد عرصه شده و وقت و هزینه شما را از بین ببرند؛ در حالی که تمام این موارد اخیر را می‌توان از طریق خواندن چند مقاله و تمرین به دست آورد.
    ۶-   ارایه مشاوره غلط و مداخله در امر انتخاب رشته
      علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین نقص‌هایی که این مؤسسات دارند آن است که به همه داوطلبانی که مربوط به یک گروه آموزشی هستند، برنامه‌ای تقریباً یکسان می‌دهند؛ بدون اینکه به خوبی با آنها مشورت کرده و درباره ویژگی‌های هر یک از داوطلبان، بیشتر بدانند؛ این در حالی است که حافظه، توان یادگیری و نقاط ضعف و قوت هر داوطلب، در مقایسه با سایرین در دروس مختلف، متفاوت است؛ به علاوه، هر داوطلب، ویژگی‌های جسمی و روحی و اهداف خاص خود را دارد که با داوطلب دیگر، متفاوت است.
    ادامه...
  • آسیب شناسی کلاسهای کنکور(بخش ۲ از ۴)

    ۲-   پول خود را دریابید
    شرکت در کلاس‌های کنکور، معمولاً هزینه‌های گزافی به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. رقم‌های بالای هر جلسه، ضمن اینکه از معیار مشخصی پیروی نمی‌کند، تضمینی هم برای کیفیت آموزشی معلم به شمار نمی‌آید؛ در حالی که کسب شهرت و نام در عرصه تدریس خصوصی و تهیه و تدوین جزوه‌هایی که ملاک روشنی برای سنجش اعتبار آنها وجود ندارد، نمی‌تواند معیار خوبی برای انتخاب یک معلم خوب باشد؛ از طرف دیگر، با وجود اینکه در تبلیغات این مؤسسات، علاوه بر تضمینی بودن، از نگرفتن شهریه تا زمان کسب نتیجه سخن گفته می‌شود، اما کافی است تا شما به یکی از این مؤسسات مراجعه کنید تا ببینید که چگونه با ترفندهای مختلف مانند جزوه، کتاب و … مبالغ بسیار زیادی را از داوطلبان می‌گیرند. به این ترتیب مشاهده می‌شود که آنها به مقاصد خود در کسب سودهای کلان از داوطلبان به راحتی دست می‌یابند.
    با توجه به اینکه وضع اقتصادی بیشتر خانواده‌های ایرانی در حد متوسط و حتی در برخی از موارد، پایین‌تر از متوسط است، هر یک از داوطلبان عزیزی که در چنین شرایطی قرار دارند، باید بسنجند که با توجه به هزینه‌هایی که پرداخت خواهند کرد، آیا می‌توانند نتیجه‌ای را که دوست دارند به دست آورند یا نه، و اصلاً دستیابی به این نتیجه، چقدر می‌تواند از نظر خود داوطلب، و نه بنا به قول این مؤسسات، تضمینی باشد.
    مواقعی وجود دارد که داوطلب، مباحث و فصولی از یک درس اصلی را که تاثیر بسزایی در قبولی و رتبه او دارد بلد نیست، و مواردی هم وجود دارد که برخی از مباحث و فصول یک درس با ضریب نه چندان مهم را نمی‌داند. اگر یک داوطلب در چنین شرایطی باشد، باید با مشورت و رایزنی با والدین و افراد با تجربه و با مقایسه آن هزینه و وقت و انرژی، که صرف می‌کند و چیزی که به دست می‌آورد، تصمیم نهایی را بگیرد؛ به عنوان نمونه، شما داوطلب رشته تجربی، مبحث ژنتیک درس زیست‌شناسی را، که مهم‌ترین درس در گروه آزمایشی علوم تجربی محسوب می‌شود، بلد نیستید. با توجه به اینکه این مبحث، بخش بسیار مهمی از درس زیست‌شناسی را تشکیل می‌دهد، اگر یک داوطلب در این مبحث ضعیف باشد، ممکن است به طور مستقیم بر رتبه او تاثیر گذارد؛ با این همه، این موضوع باعث نمی‌شود که شما به عنوان اولین و آخرین راه حل، به سراغ کلاس‌های کنکور بروید؛ زیرا راه‌های مختلفی برای جبران این ضعف وجود دارد.
    قبل از هر چیز سعی کنید که با مطالعه چند باره کتاب و جزوه‌های معلمتان و حتی معلمان سایر دبیرستان‌ها، که به تدریس خوب مشهور هستند، این مشکل را بر طرف کنید. در این میان می‌توانید از همکلاسی‌ها و سایر دانش‌آموزان و داوطلبانی که در این مبحث یا درس قوی هستند نیز کمک بگیرید. انجام این کارها به شما امکان می‌دهد تا بخشی از مشکل یا همه آن را حل کنید. حالا وقت آن رسیده است که با چند پرسش و تست‌زنی، بار دیگر خود را محک بزنید تا ببینید که چقدر توانسته‌اید ضعف‌ها و مشکلات خود را در این زمینه جبران کنید. اگر هنوز ضعف شما در این درس زیاد بود، راه حل دیگری قبل از شرکت در کلاس‌های کنکور وجود دارد و آن هم استفاده از کلاس‌های رفع اشکال هست. شما در این کلاس‌ها می‌توانید تمرکز خود را روی آنچه که نمی‌دانید، متمرکز کرده و از صرف وقت و هزینه خود نیز به صورت قابل ملاحظه‌ای کم کنید. در چنین شرایطی با خود صادق باشید و ببینید که آیا پاسخ ندادن به چند تست احتمالی، می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر رتبه و شرایط شما داشته باشد یا نه. اگر پاسختان به این پرسش، مثبت است، پس حتماً ابتدا کلاس‌های رفع اشکال و سپس استفاده از معلم خصوصی را در چند جلسه انتخاب کنید که باز هم از کلاس‌های کنکور، به مراتب بهتر است.
    ۳- سردرگمی داوطلبان در مواجه شدن با مطالب
    یکی از اشکالاتی که بیشترکلاس‌های کنکور دارند این است که، بی‌توجه به میزان اطلاعات و وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان، مبادرت به ارایه اطلاعات و نکات متفاوت درسی و کنکوری می‌کنند؛ در حالی که ممکن است برخی از دانش‌آموزانی که در آن کلاس‌ها حضور دارند، هنوز مطالب اصلی و کلیدی درس را فرا نگرفته باشند. همین موضوع باعث می‌شود تا دانش‌آموزان، با شرکت در کلاس‌های کنکور، با انبوهی از مطالب و نکته‌ها مواجه ‌شوند که با دروسی که معلمانشان در کلاس‌های درسی تدریس می‌کنند، دوگانگی ایجاد می‌کند.
    برخی از کلاس‌های کنکور و استادان این کلاس‌ها، به عمد چنین مطالبی را به کنکوری‌ها ارایه می‌دهند تا نشان دهند که سطح مؤسسات آنها، در مقایسه با سایر مؤسسات، بالاتر است و همین موضوع ممکن است اعتماد به نفس کاذبی به برخی از داوطلبان بدهد و آنها گمان کنند که تمام مطالب ریز درسی را هم فرا گرفته‌اند و می‌توانند رتبه خوبی را در آزمون سراسری به دست آورند؛ در حالی که اگر داوطلبی، مطالب اصلی و مهم را نداند؛ چگونه می‌تواند مطالب ریز درسی را به خاطر سپرده و در کنکور از آنها استفاده کند؟!
    ادامه...
  • آسیب شناسی کلاسهای کنکور(بخش ۱ از ۴)

    در سال‌های اخیر، ظرفیت پذیرش دانشجو به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است و امروز کمتر کسی وجود دارد که نتواند وارد دانشگاه شود؛ اما این موضوع باعث از بین رفتن رقابت میان داوطلبان نشده است؛ زیرا در حال حاضر، هدف، تنها قبولی در دانشگاه نیست؛ بلکه داوطلبان تلاش می‌کنند که در رشته و دانشگاه مورد علاقه خود تحصیل کنند. به خاطر همین موضوع، باز هم رقابت برای کسب رتبه خوب در میان بیشتر داوطلبان وجود دارد؛ در این میان، برخی از داوطلبان سعی می‌کنند تا، علاوه بر مطالعه، از راه‌های مختلفی مانند رفتن به کلاس‌های کنکور، گرفتن معلم خصوصی و … از دیگر داوطلبان پیشی بگیرند. در چند سال اخیر، به خصوص در شهرهای بزرگ، تب استفاده از کلاس‌های کنکور تقریباً همگانی و در برخی از موارد به نوعی چشم و هم‌چشمی تبدیل شده است.
    سؤالی که وجود دارد این است که: آیا واقعاً این کلاس‌ها و مؤسسات برای داوطلبان مفید و مؤثر است و واقعاً می‌تواند توقع داوطلبان را در رابطه با موفقیت در کنکور برآورده کند؟ با توجه به اینکه امروزه کلاس‌های کنکور، دغدغه بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری شده است، در این مقاله تلاش می‌کنیم تا این کلاس‌ها و شرکت در آنها را مورد بررسی قرار دهیم. امیدواریم که شما داوطلبان عزیز، این مقاله را به خوبی مطالعه کرده و سپس در خصوص شرکت در این کلاس‌ها تصمیم درستی بگیرید.
    ۱-    کلاس‌های کنکور، تلف کنندگان وقت و انرژی شما
    یکی از مهم‌ترین معایب و ایرادهایی که کلاس‌های کنکور دارند این است که وقت و انرژی داوطلبان را هدر می‌دهند. به عنوان یک دانش‌آموز یا داوطلب پشت کنکوری، که علاقه به شرکت در این کلاس‌ها دارید، باید بخشی از وقت و انرژی خود را در طی روز، صرف این کلاس‌ها نمایید. اگر دانش آموز باشید و بخواهید در ساعاتی غیر از ساعات مدرسه در این کلاس‌ها شرکت کنید، معمولاً خستگی باعث می‌شود تا پس از بازگشتن به خانه تا مدتی نتوانید به تکالیف درسی یا مطالعه طبق برنامه خود بپردازید. ممکن است که حتی خستگی ناشی از شرکت در کلاس‌ها برای داوطلبانی که به مدرسه نمی‌روند نیز زیاد باشد. این موضوع، به خصوص در شهرهای بزرگ، که رفت و آمد، وقت بسیاری از داوطلبان را می‌گیرد، بیشتر مشهود است.
    اگر بعد از خواندن تمام مقاله، هنوز به شرکت در کلاس‌های کنکور اصرار داشتید و آن را برای موفقیت در کنکور لازم دانستید، حتماً در کلاس‌هایی شرکت کنید که، علاوه بر استفاده از استادان و معلمان کارآزموده و با تجربه، از نظر زمانی در ساعاتی برگزار شود که با ساعات درس و استراحت شما تداخل پیدا نکند و شما حتماً ساعات خاصی را برای این کلاس‌ها در برنامه روزانه خود در نظر گرفته باشید. مخصوصاً در شهرهای بزرگ، به دوری و نزدیکی این کلاس‌ها به محل زندگی‌تان دقت کنید تا بخشی از وقتتان در راه تلف نشود.
    یک پیشنهاد، که ممکن است برخی از شما داوطلبان از آن استقبال کنید، این است که اگر مجبور به حضور در کلاس‌هایی شدید که مسافت قابل توجهی با منزل شما داشتند، در بین راه می‌توانید لغات عربی، انگلیسی یا برخی از مباحث دروس آزمون را، که از قبل ضبط کرده‌اید، گوش کنید. چون شما خسته هستید، انجام این کار باعث می‌شود تا بدن شما تقریباً در حال استراحت باشد و فقط گوشتان بشنود و از طریق حافظه شنیداری مطالبی را حفظ کنید. در این شرایط، شنیدن مباحث تاریخ ادبیات به شکل داستان‌گونه، از آنجایی که نسبت به درس عربی و زبان آسان‌تر است، مفیدتر و بهتر است.
    ادامه...
  • روش صحیح مطالعه ریاضیات تجربی برای کنکور

    ?بچه‌های تجربی!
    اولین چیزی که درباره‌ی ریاضی باید بدونید اینه که ریاضی حفظ‌کردنی نیست یعنی اگه کلی وقت بذارید و همه‌ی فرمول‌ها و معادله‌های کتاب رو حفظ کنید. محاله بتونید با استفاده از اون همه فرمول حفظی، به سوال‌ها جواب بدین. پشت هر فرمول و رابطه‌ای که می‌بینید یه دنیا مفهوم و داستانه! ?کار شما اینه که قصه‌ی فرمول‌ها رو کشف کنید و ببینید هر فرمول کی و کجا و چه‌جوری باید استفاده بشه؟!
     
    ⬅️ریاضی رو با خوندن مباحث آسون شروع کنید. اگه می‌بینید برای درک یه سری مفاهیم نیاز به پیش‌زمینه دارید برگردید عقب و از نقطه‌ی صفر یا حتی زیر صفر شروع به خوندن کنید. هیچ اشکالی نداره که یه کلاس دوازدهمی برگرده و یه مبحثی رو از ریاضی نهم بخونه. ?خیلی از مباحث ریاضی زنجیره‌وار به هم وصلن پس برگشت به عقب کلی شما رو جلو میندازه و قوی‌ترتون می‌کنه.

    ⬅️یه سری مباحث مثل مشتق، هندسه ۱، حد و پیوستگی و تابع هم توی کنکور سال‌های ریاضی تجربی به شدت تست‌خیز بوده بنابراین می‌تونید وقت بیشتری رو به این مباحث اختصاص بدین!
     
    ⬅️راه یادگیری‌تون رو پیدا کنید. بعضی‌ها فقط با کتاب خوندن یاد می‌گیرن! بعضی‌ها بدون معلم یه خط درس هم از گلوشون پایین نمی‌ره.? بعضی‌ها هم ترجیح می‌دن لم بدن پشت میز و ویدیوی آموزشی ببینن. خلاصه این که با هر روشی که دوس دارید و براتون بهتره، یاد بگیرید. اما به هیچ‌وجه بی‌خیالِ یادگیری نشید و راهتون رو پیدا کنید.
     
    ⬅️وقتی یه مبحث رو تموم کردین بلافاصله بعدش تست‌های آموزشی اون مبحث رو بزنید. موقع زدن تست آموزشی می‌تونید کتاب و جزوه رو جلوتون باز بذارید، چون قراره یاد بگیرید. اما بعد هر تست بلافاصله نرید سراغ خوندن ِپاسخ تشریحی. بهتره تا می‌تونید خودتون رو درگیر تست کنید. ?تجربه ثابت کرده وقتی مدت طولانی به یه معما فکر می‌کنید، بعد که جواشو متوجه می‌شید ماندگاری‌ش توی ذهنتون بیشتر می‌شه.
     
    ⬅️خیلی از تست‌های جدید با یه تغییر کوچیک توی تست‌های تکراری ایجاد می‌شه. وقتی به این تست‌ها می‌رسید اعتماد به نفستون رو از دست ندید. خیلی وقت‌ها توی روند حل مساله ذهنتون جرقه می‌زنه و می‌تونید با ترکیب آموخته‌های قبلی، راه‌حل مساله رو کشف کنید.
     
    ⬅️از فواید خلاصه‌نویسی هم نگم براتون که باعث می‌شه مطالب حسابی توی ذهنتون ته‌نشین بشه و بتونید بارها و بارها مرورش کنید. خلاصه‌نویسی یه سرمایه‌گذاری ارزشمنده که باعث می‌شه کلی توی وقتتون صرفه‌جویی کنید.
     
    اینم از روش مطالعه ریاضی تجربی!
    حالا دیگه ببینیم چی‌کار می‌کنید!?

    منبع:خیلی سبز

    ادامه...
  • سال تحصیلی جدید و درک فرصت‌ها

    از امروز با فرارسیدن ماه مهر، پاییز آغاز شد و وارد فصل سوم سال می‌شویم. با فرا رسیدن پاییز و آمدن مهرماه و نواخته شدن زنگ مدارس و شروع کلاس‌های دانشگاه‌ها، رسماً سال تحصیلی جدید آغاز می‌شود و نسیم حرکت نوید بخش میلیون‌ها دانش‌آموز و دانشجوی ایرانی در مقاطع مختلف تحصیلی و دانشگاهی برای کسب دانش و فضیلت همراه با بالندگی و پویندگی وزیدن می‌گیرد.
    آغاز سال تحصیلی جدید از منظر فردی و اجتماعی، در بردارنده فرصت‌ها و تهدیدهای قابل توجهی است؛ فرصت از این لحاظ که به هر روی، شروع دوره‌ای جدید و گام نهادن در مسیر پیشرفت علمی از سوی دانش‌آموزان و دانشجویان را نوید می‌دهد، و تهدید از آن جهت که اگر برای این پتانسیل با ارزش، که در وجود میلیون‌ها دانش‌آموز و دانشجو جریان دارد، تدبیری اندیشیده نشود و برنامه‌ریزی دقیقی برای هدایت این استعدادهای عظیم و شگرف، که سرمایه‌های با ارزش این مردمند، صورت نگیرد، عملاً پیشرفت قابل توجهی در عرصه‌های علم و فناوری و سایر حوزه‌هایی که با دانش‌اندوزی و علم‌آموزی مرتبطند، حاصل نخواهد شد.
    در این میان، می‌توان دانش‌آموزان یا دانشجویان را از یک منظر به دو دسته تقسیم کرد: گروهی که از یک مقطع تحصیلی به یک مقطع تحصیلی دیگر وارد می‌شوند، و گروهی که دانش‌آموخته آخرین مقطع تحصیلی مدارس (دوره متوسطه) هستند و پس از موفقیت در آزمون سراسری یا سایر آزمون‌های مشابه، تازه از یک نهاد آموزشی به یک نهاد آموزشی دیگر نقل مکان کرده و در حال آشنایی با تفاوت‌ها و شباهت‌های میان این دو نهاد مهم و اثر‌گذار در زندگی شخصی و اجتماعی هر فرد هستند.
    هر یک از گروه‌های پیشگفته، در مواجه شدن با مقطع جدید یا نهاد آموزشی تازه، با تغییراتی روبرو می‌شوند که در جای خود برای آنها این تفاوت‌ها و شباهت‌ها جالب توجه خواهد بود؛ اما نکته مهم‌تر، که پرداختن به آن در این مجال لازم به نظر می‌رسد، حفظ روحیه ترقی و تعالی برای جهش به سمت مقاطع تحصیلی و دانشگاهی بالاتر است که الزاماً در نتیجه حرکت و شور آفرینی پیوسته و ممتد از سوی دانش‌آموزان یا دانشجویان حاصل می‌شود؛ به دیگر سخن، ورود به یک مقطع تحصیلی دیگر در نهاد آموزشی مدرسه یا دانشگاه یا وارد شدن از مدرسه به دانشگاه یا ارتقاء سال تحصیلی، به خودی خود ارزشمند و ارزش‌‌آفرین نیست؛ بلکه آن چیزی ارزشمند و ارزش‌آفرین است که بتواند اولاً دایمی و هدفمند باشد، و ثانیاً در یک مسیر مستقیم، ما را به سمت پیشرفت، ترقی و تعالی بعدی به صورت تدریجی رهنمون گردد؛
    در غیر این صورت، ادامه تحصیل در هر یک از مقاطع تحصیلی مدرسه یا دانشگاه، اگر هدف ارزشمندی را با خود به همراه نداشته و تنها از روی «عادت» یا خواسته دیگران، به ویژه پدر و مادر، یا عقب نماندن از زمانه باشد، نه تنها از هدفمندی تهی بوده و کم ارزش خواهد بود، بلکه جز اتلاف عمر و سرمایه دانش‌آموز یا دانشجو و جامعه، هیچ حاصلی را در بر نخواهد داشت؛ ضمن آنکه موجب به هدر رفتن سرمایه‌های عظیم مادی و معنوی کشور نیز خواهد شد.
    این بحث را در این ستون، با آرزوی اندیشه بیشتر و فراگیر‌تر تمام دانش‌اندوزان، اعم از دانش‌آموزان و دانشجویان، در مورد اهداف خود، به پایان می‌بریم که نقل (به مضمون) است که یکی از معصومان (ع) فرمودند: خداوند رحمت کند کسی را که بیندیشد از کجا آمده است، در کجا هست و به کجا خواهد رفت.
    ادامه...
  • سخنی با داوطلبان آزمون سراسری ۹۸: این روزها چه حال و هوایی دارید؟

    این روزها داوطلبان آزمون سراسری ۹۸ احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند. عده‌ای شادمان از نتایج نهایی این آزمون هستند و در رشته و دانشگاه مورد علاقۀ خود پذیرفته شده‌اند، عده‌ای در رشته‌ای پذیرفته شده‌اند که ایده‌آلشان نبوده است، و عده‌ای نیز از ادامۀ راه، بازمانده و در هیچ یک از انتخاب‌های خود نتوانسته‌اند که پذیرفته شوند. چه آنان که به رشتۀ دانشگاهی مورد علاقۀ خویش راه یافته و چه آنان که نتوانسته‌اند در رشته‌ای که دوست داشته‌اند، پذیرفته شوند باید بدانند که این، ابتدای راه است و نباید همه چیز را تمام شده فرض کنند.  
    شما تنها باهوش دانشگاه نیستید!
    چند سال پیش، در همایش معرفی رشته‌های یکی از دانشگاه‌های مطرح کشور، یکی از حاضران پرسید: «اگر دانشجویی سطح علمی بالاتری نسبت به سایر دانشجویان داشته باشد، آیا می‌تواند واحدهای دانشگاه را سریع‌تر پاس کند؟ اصلاً دانشگاه چه امکاناتی برای دانشجویان باهوش و نابغه دارد؟»
    آن روز، رییس دانشکدۀ مهندسی برق دانشگاه گفت: «شما وارد دانشگاه بشوید و سطح دروس و سایر  دانشجویان را ببینید؛ آن وقت اگر برتر از سایرین بودید، در این باره با هم صحبت خواهیم کرد!»
    این حس خودبزرگ بینی و برتر بودن، گاه در برخی از رتبه‌های برتر آزمون سراسری مشاهده می‌شود؛ البته عمر این حس چندان طولانی نیست و اکثر مواقع در همان ترم اول از بین می‌رود، اما باعث می‌شود تا برخی از دانشجویان در همان ترم اول، احساسات متناقضی را تجربه کنند. جوانی که تا پیش از ورود به دانشگاه، تصور می‌کند که نبوغی قابل توجه دارد و از سایر همکلاسی‌های خود، یک سر و گردن بالاتر است، در دانشگاه، وقتی با دانشجویانی باسوادتر و باهوش‌تر از خود روبرو می‌شود، ناگهان از قلۀ رؤیایی خود به زیر می‌افتد و گاه نگران و مضطرب می‌شود؛ از همین رو، داوطلبان دارنده رتبه‌های برتر باید دقت داشته باشند که قرار است در کلاسی بنشینند که سایر دانشجویان نیز در سطح آنها هستند، و اگر در مدرسۀ خود از لحاظ علمی بهترین دانش‌آموز کلاس بوده‌اند، در دانشگاه کنار دانشجویانی می‌نشینند که آنها نیز در مدرسه جزو بهترین‌ها بوده‌اند و سطح علمی بالایی دارند.
    این رشته، انتخاب اصلی من نبود
    بارها گفته‌ایم و همچنان معتقدیم که نباید به امید پذیرش در دانشگاه، هر رشته‌ای را انتخاب کرد. اگر شما به رشته‌ای علاقه‌مند نیستید یا می‌دانید که توانمندی لازم را برای مطالعه و موفقیت در رشته‌ای ندارید، نباید آن رشته را انتخاب کنید؛ اما اگر شما در رشته‌ای پذیرفته شده‌اند که ایده‌آل شما نیست، نگران نباشید؛ زیرا بسیاری از ما، ایده‌آل‌هایمان، نه بر اساس شناخت، بلکه بر پایۀ هنجارها یا سلیقۀ خانواده یا جامعه است؛ در نتیجه، وقتی وارد دانشگاه می‌شوید و از نزدیک با واحدهای درسی و محیط دانشگاه یا دانشکده آشنا می‌شوید، این امکان زیاد است که حتی از رشتۀ تحصیلی خود رضایت کامل پیدا کنید و از اینکه در این رشته پذیرفته شده‌اید، خشنود نیز باشید.
    از سوی دیگر، شما می‌توانید در مقاطع بالاتر، رشتۀ تحصیلی خود را تغییر دهید؛ به عبارت دیگر، راه برای ورود به رشته‌ای که ایده‌آل شما بوده است، بسته نیست؛ پس به جای اینکه از روز اول با دلمردگی و انرژی منفی وارد دانشگاه شوید، به دنبال نکته‌های مثبت و جاذبه‌های رشته و دانشگاه محل تحصیل خود باشید.    
    قبول نشدن در کنکور، پایان راه نیست
    اینکه قبول نشدن در کنکور را خیلی بزرگ کنیم و از آن شکستی غیرقابل جبران بسازیم، اشتباه است. افرادی بوده‌اند که در بهترین دانشگاه‌ها درس خوانده‌اند، اما در ادامه مسیر دانش اندوزی، به خاطر نداشتن برنامه و متوقف کردن تلاش تحصیلی‌شان، نتوانسته‌اند به موفقیت چشمگیری در بازار کار دست پیدا کنند؛ از سوی دیگر، بسیاری از هنرمندان موفق و عالمان حوزه‌های دیگر را می‌توانیم مثال بزنیم که بدون تحصیلات دانشگاهی نیز توانسته‌اند در حوزه کاری خود موفق باشند.
    هر داوطلبی باید بپذیرد که در آزمون سراسری، احتمال شکست یا موفقیت وجود دارد، و اگر داوطلبی در کنکور نتوانست در رشته مورد نظر خود پذیرفته شود یا اصلاً در هیچ یک از انتخاب‌های خود پذیرفته نشد، نباید به مقایسه خود با دیگران بپردازد یا قبول نشدن در کنکور را نشانی از ناتوانی خود بداند. والدین نیز نباید زندگی  فرزندانشان را به نتیجه کنکور گره بزنند؛ زیرا نسل آینده‌ساز این کشور، در کنار تحصیلات دانشگاهی، به آموزش‌های دیگری نیز نیاز دارد؛ آموزش‌هایی که باید منجر به ارتقاء هوش هیجانی آنها شود؛ یعنی باید توانایی انگیزه دادن به خود و (در شرایط دشوار و سرخوردگی) پشتکار لازم را داشته باشند و بتوانند خواسته‌ها، هیجان‌ها و استرس خود را کنترل کنند و با تفکیک و تشخیص درست احساسات خود، بتوانند با دیگران همدلی و همفکری داشته باشند.

    یک داوطلب، به عنوان نسل آینده‌ساز جامعه، باید بپذیرد که قرار نیست در زندگی خود فقط به خوشی‌ها تکیه کند و انتظار داشته باشد که همه چیز مطابق میلش پیش برود، و اگر امروز در رشتۀ مورد علاقه‌اش پذیرفته نشد، این به معنای پایان همه چیز و باختن در زندگی نیست، بلکه به این معناست که  در این برهه از زمان، به بخشی از اهداف یا آرزوهایش دست نیافته‌است؛ پس، به جای آنکه بگوید «من کم آورده‌ام» و خود را در امواج ناامیدی غرق کند، لازم است که  راه‌های غلبه بر ناامیدی را فرا بگیرد و خود را از بن بست یاس، نجات دهد.

    ادامه...
  • چگونه از خستگی هنگام درس خواندن رهایی پیدا کنیم؟(بخش ۲ از ۲)

    ۳- به تغذیه خود توجه کنید
     تغذیه، یکی از مهم‌ترین مقوله‌ها، برای همه انسان‌ها و بخصوص شما کنکوری‌های عزیز است؛ با این همه، این مساله از آن مواردی است که در میان بیشتر داوطلبان، کمترین توجه را به خود جلب می‌کند؛ مثلاًبسیاری از شماداوطلبان عزیز، وقتی تصمیم به مطالعه می‌گیرید، به صورت یک بعدی و افراطی دست به انجام این کار می‌زنید و تصور می‌کنید که باید از زمانی که در دست دارید نهایت استفاده را ببرید، و به همین دلیل به تغذیه خود اصلاً توجهی نمی‌کنید و از تجدید انرژی و غذا خوردن غافل می‌شوید؛
    درحالی که همین موضوع، یکی از عوامل خستگی شماست؛ البته، به این موضوع نیز باید اشاره کنیم که برخی از عزیزان داوطلب هم به اشتباه گمان می‌کنند که یادگیری مباحث کنکور، نیازمند خوردن حجم زیادی از مواد غذایی پرکالری است؛ بدون اینکه بدانند استفاده از غذای زیاد یا مواد غذایی پرکالری، یکی از عوامل خستگی است.
    گروهی از داوطلبان، بخصوص عزیزانی که به مطالعه شبانه عادت دارند، معمولاً برای اینکه بتوانند تا پاسی از شب بیدار بمانند، به خوردن مواد کافیین دار، مانند قهوه، مبادرت می‌کنند، و البته در این بین، عده ای در انجام این کار افراط می کنند. باید توجه داشته باشید که مصرف زیاد مواد کافیین‌دار، از عوامل بروز خستگی است؛ پس سعی کنید که اولاً ساعات خواب و بیداری خود را به سمت بیداری در ساعات اولیه صبح (مثلاً ساعت ۵ تا ۶) و خواب در ساعات اولیه شب (مثلاً ساعت ۹ تا ۱۰) سوق دهید، و دوم اینکه مصرف این مواد را به حداقل برسانید.
    ۴- با خیالی آسوده استراحت کنید
    خواب و استراحت خوب و کافی، از مهم‌ترین عواملی است که از خستگی شما جلوگیری می‌کند. همه داوطلبان در برنامه درسی خود باید، بسته به توان یادگیری خود، بعد از مدتی مطالعه، دقایقی استراحت کنند؛ مثلاً در ازای هر یک ساعت مطالعه، ده دقیقه استراحت را در برنامه خود بگنجانند. این زمان استراحت به شما اجازه می‌دهد تا اولاً خستگی‌تان کمتر شده یا به طور کلی از بین برود، و دوم اینکه مغزتان، فرصتی برای طبقه‌بندی یادگیری‌ها داشته باشد.
        علاوه بر این استراحت‌های کوتاه، همه شما داوطلبان عزیز آزمون سراسری که به طور پیوسته و مداوم درس می‌خوانید، نیاز به استراحت‌های طولانی‌تری نیز دارید. اگر زمان شما اجازه می‌دهد، به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید (مثلاً هر یک ماه یک بار، مخصوصاً بعد از دادن یک آزمون آزمایشی، یک استراحت یک روزه یا نیم روزه به خود بدهید). با انجام این کار، ممکن است که احساس عذاب وجدان کنید و مرتباً با خود بگویید : «باید امروز را هم درس می‌خواندم» و زمان گران‌بهایی را که به استراحت تخصیص داده‌اید، با استرس سپری کنید؛
    اما همان‌طور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنید که در هنگام بروز استرس، مغز اطلاعات جدید را جذب نمی‌کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته باشید، و فقط سعی کنید که در این مدت، بیشتر به انجام فعالیت‌های مورد علاقه خود بپردازید؛ البته، انجام فعالیت‌های ذهنی سنگین مورد علاقه خود را هم به زمانی بعد از برگزاری کنکور موکول کنید.
    ادامه...
  • کنکوری های ۹۹: از همین حالا مدیریت زمان را جدی بگیرید

    چیزی تا آغاز سال تحصیلی جدید نمانده است و هم اکنون وقت آن است که همه داوطلبان آزمون سراسری سال آینده به یک برنامه‌ریزی در مورد مرور سرفصل دروس بپردازند و تا پایان سال با مطالعه دقیق و عمیق تمام دروس خود به طور کامل، بر منابع سؤالات آزمون سراسری در گروه یا گروه‌های آزمایشی که داوطلب شرکت در آن هستند تسلط نسبی بیابند و در ایام عید نوروز و پس از آن به تکرار و بازخوانی دروس و رفع اشکالات درسی و همین‌طور تست‌زنی در شرایط استاندارد و همسان با آزمون اصلی، که همان جلسه آزمون سراسری است، بپردازند.
    با توجه به این نکته، مناسب دیدیم که در این مجال، نکاتی را که داوطلبان آزمون سراسری باید در این ایام در نظر داشته باشند و بدان‌ها عمل کنند، یادآوری کنیم:
    ۱- زمان به سرعت می‌گذرد و لازم است که داوطلبان آزمون سراسری، نخستین و مهم‌ترین اصل در آمادگی درسی برای یک حضور موفق در این آزمون را بر «مدیریت زمان» و استفاده حداکثری از اوقات خود در هر شبانه‌روز بگذارند. در موسم آمادگی درسی برای کنکور، هیچ اصلی مهم‌تر، سرنوشت‌سازتر و بنیادی‌تر از «مدیریت زمان» نیست، و البته منظور ما از مدیریت زمان، صرفاً تاکید  داوطلبان بر کمیّت ساعات و اوقاتی که آن را به مطالعه یا تست‌زنی اختصاص می‌دهند نیست؛ بلکه در این موقعیت، همراهی کیفیت با کمیت مطالعه و یادگیری، موردنظر ماست.
    ۲- تنوع چینش دروس در برنامه درسی روزانه برای مطالعه، نباید آن قدر کم و یکنواخت باشد که حوصله داوطلب از این یکنواختی سر برود، و نباید آن قدر متنوع و زیاد باشد که عملاً تمرکز ذهنی داوطلب را روی دروس مطالعه شده مخدوش و کم اثر یا بی‌اثر نماید. توصیه می‌شود که داوطلبان، تعداد دروس متناسبی را در برنامه درسی خود بگنجانند و برای انجام این کار، یعنی چینش صحیح دروس در این برنامه، ضمن مشورت با دبیران و مشاوران آموزشی خود، از دیگر افراد موفق در این زمینه، مانند پذیرفته‌شدگان آزمون سراسری سال‌های گذشته و … نیز کمک بخواهند و از تجربیات آنها در این مورد و موارد مشابه دیگر بهره ببرند.
    ۳- بهتر است که مطالعه دروس، به صورت مفهوم محور و محتوا محور باشد. در توضیح این نکته فعلاً وارد جزییات نمی‌شویم و تنها می‌افزاییم چندان مهم نیست که داوطلب چه شیوه‌ای را برای مطالعه دروس به منظور حضور موفقیت‌آمیز خود در آزمون سراسری در پیش بگیرد؛ زیرا نحوه مطالعه افراد با یکدیگر، بنا به توان، روحیه و سلیقه هر فرد، می‌تواند کاملاً متفاوت باشد؛ اما مهم این است که داوطلب بتواند پس از یک یا دو یا چند دوره مطالعه کامل دروس و آشنایی با تست‌های مربوط به هر درس و کار با آن تست‌ها، مطمین باشد که در مواجه شدن با سؤالات آزمون اصلی (سراسری) می‌تواند از پس پاسخگویی به سؤالات هر درس، که در این آزمون از آنها طرح پرسش شده است، برآید؛ به بیان دیگر، داوطلب موفق کسی است که بتواند پس از پشت‌سر گذاشتن یک دوره حداقل نه ماهه (از آغاز سال تحصیلی تا زمان برگزاری آزمون سراسری) که به منظور آمادگی در کنکور طی کرده است، به سؤالاتی که در این آزمون مطرح می‌شود، در حد قابل قبولی پاسخ صحیح دهد، و در مسیر این پاسخگویی در جلسه آزمون سراسری، نحوه طرح سؤال از مفاهیم دروس و محتوای آن به هر ترتیبی که هست، برایش مهم نباشد.
    ۴- از دیگر نکات قابل توجه که باید داوطلبان کنکور آن را مدّنظر داشته باشند، طبقه‌بندی دروس از لحاظ مطالعه آنهاست. در توضیح این نکته می‌افزاییم باید به دروسی که در هر گروه آزمایشی دارای ضرایب بیشتر و تاثیر سرنوشت‌سازتری هستند توجه ویژه کرده و نسبت به مطالعه آنها و رفع اشکالات مربوط به آن دروس اهتمام کافی ورزید؛ به عنوان مثال، در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، درس‌هایی مثل ریاضیات و فیزیک، حرف اول تاثیرگذاری در قبولی را در اکثر رشته‌های قابل توجه متعلق به این گروه می‌زنند، و در گروه آزمایشی علوم تجربی نیز درس‌هایی مانند زیست‌شناسی و شیمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و نقش مهمی در پذیرفته شدن داوطلبان این گروه در بیشتر رشته‌های پرمتقاضی گروه یاد شده دارند؛ همچنان که در گروه آزمایشی علوم انسانی نیز درس‌های دیگری مانند زبان و ادبیات فارسی، عربی و … از نقش برجسته و تاثیرگذاری در زمینه قبولی داوطلبان در اکثر رشته‌های شاخص این گروه برخوردار هستند؛ پس لازم است که در ساعات اختصاص داده شده به هر درس و رفع اشکال دروس، به این مورد ویژه نیز توجه خاصی را مبذول کرد.
    ۵- نکته مهم دیگری که با آوردن آن، این «یادداشت» را به پایان می‌رسانیم، تمرکز حواس بر دروس آزمونی و دوری از اندیشیدن درباره رشته و دانشگاه محل قبولی در این ایام است؛ به عبارت دیگر، «تنها» کار مفید برای هر داوطلب در این روزها، پرداختن صرف به مطالعه دروس و «کسب آمادگی کامل و همه جانبه برای حضور موفق در کنکور» است؛ به دیگر سخن، باید در این ایام این نکته را باور داشت و به آن توجه کرد که: آزمون سراسری، بسیار زودتر از آنچه فکر می‌کنیم،آ فرا می‌رسد!
    ادامه...
  • چگونه از خستگی هنگام درس خواندن رهایی پیدا کنیم؟(بخش ۱ از ۲)

    کسالت و خستگی ناشی از مطالعه و درس خواندن بخصوص برای یک بازه زمانی طولانی مدت، هر ساله در بین تعداد زیادی از داوطلبان کنکور سراسری شایع است؛ به گونه‌ای که مشاوران و معلمان را برآن داشته است تا چاره ای برای این مشکل بیندیشند. لازم است که شما عزیزان کنکوری بدانید که خستگی، یکی از عوامل بروز کم کاری و استرس است و باید این مشکل را به شیوه مناسبی حل کرد و از آن رهایی یافت. برای رفع این مشکل می‌توانید پیشنهادهای زیر را مطالعه کرده و بسته به شرایط خودتان، یک یا چندین راهکار را مورد استفاده قرار دهید.

    ۱- خستگی خود را بشناسید
    ما دو نوع خستگی داریم: خستگی جسمی و خستگی روحی. خستگی جسمی می‌تواند مربوط به کار و فعالیت و ناشی از تجمع اسید لاکتیک (عامل اصلی خستگی) در عضلات باشد. این خستگی امری طبیعی است  و آن را می‌توان با استراحت، کشش عضلات و … رفع کرد؛ به این ترتیب، سیستم لنفاوی بدن ما فعال شده و اسید لاکتیک دفع می‌شود. این خستگی در نهایت با استراحت کافی از بین می‌رود. اگر خستگی شما از مطالعه، از نوع خستگی جسمی باشد، می‌توانید براحتی آن را از خود دور کنید و، بسته به میزان خستگی و نیرویی که برای مطالعه مجدد لازم دارید، به خودتان استراحت دهید. این زمان می‌تواند از چند دقیقه تا چند روز را شامل شود؛
    حتی می‌توانید به جای استراحت به انجام کارهایی بپردازید که به نیروی فکری کمتری نیاز دارد؛ مثلاً اگر خستگی شما شدید نیست یا از درسی که در حال مطالعه آن هستید، خسته شده‌اید، می‌توانید به جای استراحت کامل، کتاب یا حتی مبحث مطالعه را عوض کرده و کتاب یا مبحث ساده‌تری را انتخاب کنید. حتماً به خاطر داشته باشید که این موضوع به شما بستگی دارد که پس از خستگی از مطالعه، چه کاری را انجام دهید؛ ولی اگر واقعاً خسته هستید و مطمینید که ادامه مطالعه به یادگیری شما کمکی نمی‌کند، پافشاری به ادامه مطالعه و کارهایی که به تمرکز و فکر احتیاج دارد، نه تنها نتیجه مثبت نمی‌دهد، بلکه نتیجه منفی نیز دربر دارد.
    خستگی روحی و عصبی، به عنوان دومین نوع خستگی، ریشه روحی و فکری دارد و ناشی از اضطراب و استرس است. معمولاً در بین کنکوری‌های عزیز، این نوع از خستگی هم رایج است و باعث می‌شود تا با وجود تجدید انرژی و قوای روزانه، باز هم داوطلب نتواند مطالعه خوبی داشته باشد. برای از بین بردن خستگی روحی، راهکارهای مختلفی وجود دارد؛ اما پیش از انجام هر کار، مهم‌ترین نکته، این است که شما نوع خستگی خود را بشناسید.
    ۲- مثبت اندیش باشید
    یکی از بهترین کارها، چه برای جلوگیری از خستگی روحی و چه جسمی، داشتن روحیه عالی و مثبت اندیشی در روند کاری است که پیشِ رو دارید. مثبت اندیشی، به شما کمک می‌کند تا نیروهای خوب و انرژی‌های مثبت همراهتان باشد و شما را برای مطالعه و رسیدن به هدف، تشویق و یاری ‌نماید. هر روز که از خواب بیدار می‌شوید، روزتان را با یک جمله امیدبخش و تصویر زیبایی که از رسیدنتان به اهداف مورد نظرتان خلق کرده‌اید، شروع کنید و با امید و مثبت اندیشی ادامه دهید. به خود بگویید که باهوش، کوشا، قوی و خوش شانس هستید و می‌توانید به اهداف مورد نظرتان دست پیدا کنید. شاید در ابتدا متوجه نیرو و تاثیر این جملات نشوید، اما وقتی بمرور این جملات را مهمان مغزتان کنید، همین باور هم به شما راه پیدا می‌کند، و مطمین باشید که بسیار کمتر از قبل خسته خواهید شد.
    ادامه...
  • روش صحیح مطالعه شیمی برای کنکور ۹۹(بخش ۳ از ۳)

    در دو بخش گذشته به بیان جایگاه و اهمیت درس شیمی به عنوان درسی مهم و تاثیرگذار در کنکور سراسری و نیز اهمیت توجه ویژه به کتاب درسی به عنوان منبع اصلی مطالعه درس شیمی پرداختیم.حالا که به اهمیت این درس پی بردید، باید تمام تلاش خود را برای مطالعه و یادگیری این درس به کار ببرید تا بتوانید در کنکور نتیجه خوبی را کسب کنید.

    تعداد مساله‌ها در آزمون درس شیمی نیز در مقایسه با سال‌های گذشته بیشتر شده و این موضوع، نیازمند تنظیم وقت صحیح به منظور حل آنهاست. در این گونه سؤال‌ها بیشتر مفاهیم و جملات متن کتاب درسی مورد پرسش قرار می‌گیرد. طرح این گونه سؤالات به معنای آن است که مطالعه خط به خط و متن کتاب‌های درسی لازم است و بر مطالعه جزوات دیگر اولویت دارد.

    مطالبی که در حاشیه متن صفحه کتاب مطرح می‌شوند، هم مثل مطالب متن درس‌ها اهمیت دارد و از تمام آنها سؤال طرح می‌شود. برخی از مطالب مهم درسی در قالب تیترهایی چون ” دانشمندان” یا در قالب “فکر کنید” به صورت طرح سؤال تدریس شده و تمام پرسش‌های مطرح شده در کتاب نیز در قالب مطالب “بیشتر بدانید” آمده‌اند. مطالعه این «بیشتر بدانید»ها برای کنکور اهمیت کمتری دارد و به خاطر سپردن جزییات آنها اولویت ندارد.

    اگر می‌خواهید درصد بسیار خوبی در این درس به دست آورید، سعی کنید که مباحث مربوط به بخش تست‌های استوکیومتری را بخوبی مطالعه کنید و در حل و تست زنی این بخش، تبحر لازم را به دست آورید. تعداد سؤال‌هایی که احتیاج به محاسبه‌های عددی و استوکیومتری دارند، حدود ۳۰ درصد کل سؤال‌های شیمی است و قابل توجه است.

    بنابراین، بهتر است که این مشکل خود را حل کنید؛ زیرا بیشتر دانش‌آموزان سر جلسه کنکور، به دلیل کمبود وقت، به حل تست‌های استوکیومتری نمی‌رسند، و اگر شما این بخش را بخوبی مطالعه کنید و در حل آن تبحر لازم را به دست آورده باشید، می‌توانید درصد بسیار خوبی کسب کرده و به آسانی پیش بیفتید؛ علاوه بر این، بسیاری از مسایل عددی در شیمی، مثل مسایل ترمودینامیک، سینتیک و تعادل‌ها، مسایل ساده‌ای هستند و کنار گذاشتن آنها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. بهتر است که با کمی وقت گذاشتن و حل مسایل نمونه، بیشتر به این‌گونه مسایل تسلط پیدا کنید.
    برای یادگیری کامل مطالب حفظی شیمی که بخشی از مباحث این درس را تشکیل می‌دهد و گاهی پایه‌ای هستند، استفاده از فیش برداری و مرور آنها بسیار مفید است. یکی از مهم‌ترین کارهایی که در مطالعه هر درسی از جمله شیمی باید انجام دهید، این است که نکته برداری و خلاصه نویسی را فراموش نکنید. این کار باعث می‌شود تا شما از تلاش و مطالعه خود نتیجه بهتری به دست آورید.
    برای انجام این کار، پس از اینکه هر یک از مباحث را به شکل دقیق مطالعه کردید، در دفتری مجزا از آن مطالب خلاصه برداری کنید (خلاصه‌برداری از مطالب حفظی این درس به صورت فلش کارت یا فیش جعبه «لایتنر» در به خاطر سپردن آنها بسیار مؤثر است و بشدت توصیه می‌شود)؛ در ضمن، وقتی در حال مطالعه کتاب هستید، زیر نکات مهم کتاب را نیز خط بکشید و در نهایت در مرورهای پایان هفته و نیز پایان ماه و در جمع‌بندی نهایی، به سراغ مطالبی که زیر آنها را خط کشیده و آن مطلب را خلاصه‌برداری کرده‌اید، بروید.
    ادامه...
  • روش صحیح مطالعه شیمی برای کنکور ۹۹(بخش ۲ از ۳)

    در بخش قبلی به بیان جایگاه و اهمیت درس شیمی به عنوان درسی مهم و تاثیرگذار در کنکور سراسری پرداختیم.حالا که به اهمیت این درس پی بردید، باید تمام تلاش خود را برای مطالعه و یادگیری این درس به کار ببرید تا بتوانید در کنکور نتیجه خوبی را کسب کنید. حتماً بسیاری از شما می‌پرسید که برای مطالعه شیمی باید چه کرد.

    معمولاً داوطلبان گروه های آزمایشی تجربی و علوم ریاضی و فنی، شیمی را جزو درس‌های حفظ کردنی قرار می‌دهند؛ ولی باید به این موضوع توجه داشته باشید که بیشتر مطالب شیمی مفهومی است، و تا به این مفاهیم احاطه کافی نیابید، مطالب حفظی، کمک چندانی به یادگیری خوب شما نمی‌کند. مباحث شیمی را به طور کلی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

    ۱- مطالبی که بیشتر حالت حفظی داشته و مطالعه مستمر، خلاصه برداری و مرور در مورد آنها بیشتر از تست زدن کاربرد داشته و مفید است.
    ۲- مباحثی که مثل ریاضی و فیزیک، جنبه تحلیلی داشته و تست زدن و حل تمرین، کمک شایانی به تسلط در این مباحث می‌کند.

    در این درس، مطالعه کتاب درسی، مهم‌ترین کار است. مطالب کتاب را خیلی دقیق بخوانید و به اَشکال، زیرنویس‌ها و نمودارها و … بخوبی و با دقت توجه کنید؛ زیرا علاوه بر اینکه از این مطالب، سؤال طرح می‌شود، این موارد، شما را در درک مفاهیم درسی و در نتیجه در تست زنی بهتر کمک می‌کند. در درس شیمی، توجه به خواص فلزات، نافلزات و خواص و ویژگی‌های مولکول‌ها، عناصر و ترکیبات آنها و رفتارهای غیرعادی عناصر و همچنین توجه به پیوندها و آزمایش‌ها و واکنش‌های شیمیایی، بسیار مهم است؛

    علاوه بر این، احاطه کامل بر جدول مندلیف و درک درست گروه‌ها و دوره‌ها لازم است. اگر می‌خواهید واکنش‌ها و معادله‌های شیمیایی را بخوبی یاد بگیرید، آنها را دسته‌بندی کنید؛ زیرا انجام این کار به حفظ کردن آنها کمک می‌کند. همچنین به یاد داشته باشید که از هر فرمول و معادله به کار رفته در کتاب یا معادله‌های مشابه آنها که با عوض کردن عنصر و استفاده از عنصر دیگر هم گروه آن می‌تواند ساخته شود، سؤال مطرح می‌شود.
    حتماً در مطالعه درس شیمی به شکل‌ها و جدول‌ها دقت کنید؛ زیرا در سال‌های اخیر، سطح سؤالات این درس، در مقایسه با کنکورهای پیشین، مشکل‌تر و مفهومی‌تر شده است و تعداد سؤال‌هایی که از شکل‌ها و جدول‌ها مطرح می‌شوند، کاملاً قابل توجه هستند و یادگیری آنها تنها با دقت در متن کتاب امکان‌پذیر است. هر سال، دو تا سه سؤال از شکل‌ها و جدول‌های کتاب درسی مطرح می‌شود. گاهی از مفهوم مورد نظر، یک شکل سؤال می‌شود و گاهی یکی از اجزای شکل حذف و از آن سؤال پرسیده می‌شود؛ بنابراین، بررسی دقیق این شکل‌ها و جدول‌ها و به خاطرسپاری آنها، کاملاً توصیه می‌شود.
    ادامه...
  • روش صحیح مطالعه شیمی برای کنکور ۹۹(بخش ۱ از ۳)

    درس شیمی در گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی و علوم تجربی، یک درس اختصاصی محسوب می‌شود و سه برابر دروس عمومی ضریب دارد؛ اما با توجه به اولویت‌های انتخاب رشته و اینکه رشته مربوط به آن اولویت در چه زیر گروهی باشد، ضریب آن نسبت به دیگر دروس اختصاصی تغییر می‌کند.
    در گروه آزمایشی علوم تجربی درس شیمی دارای ضریب ۹ است و این خود نشان دهنده اهمیت بالای این درس برای داوطلبان رشته تجربی است.در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، جایگاه درس شیمی پس از ریاضی و فیزیک و ساعات مطالعه آن کمتر از درس‌های ریاضی و فیزیک است. برای شما داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، شیمی درس خاصی محسوب می‌شود؛ زیرا همیشه بی سر و صدا و فریبکارانه رتبه را بالا و پایین می‌برد. بالا بودن نمره درس شیمی، تاثیر بسیار زیادی در کسب رتبه داوطلبان دارد؛ زیرا درس شیمی از دروسی است که داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی کمتر به آن اهمیت می‌دهند و معمولاً درصد کمی در این درس به دست می‌آورند.

    چون داوطلبان این گروه آزمایشی بر این باورند که این درس در موفقیت آنها در رشته‌های مهندسی تاثیر چندانی ندارد؛ درحالی­که داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی که تمایل بیشتری برای انتخاب رشته‌هایی مانند: «مهندسی پلیمر»، «مهندسی نفت»، «مهندسی شیمی»، «مهندسی مواد»، «مهندسی نساجی»، «مهندسی معدن» و «شیمی محض و کاربردی» دارند باید توجه داشته باشند که برای انتخاب این رشته‌ها، درس شیمی از ضریب بالاتری برخوردار است و به همین دلیل باید زمان بیشتری را به این درس اختصاص دهند. همچنین برای انتخاب رشته‌هایی مانند: «مهندسی معماری»، «مهندسی عمران» و «مهندسی کشاورزی» درس شیمی ضریب نسبتاً بالایی را داراست.

    از طرف دیگر، از آنجایی که قسمت زیادی از درس شیمی حفظی است و برخی از داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، توجه کمتری به آن نشان می‌دهند و حتی زمان کمتری در مقایسه با بعضی از دروس عمومی برای این درس در نظر می‌گیرند، در مقابل، داوطلبانی که برای درس شیمی وقت مناسبی می‌گذارند، در مقایسه با دیگر داوطبان این گروه، از یک جهش قابل توجه در رتبه و تراز کل برخوردار می‌شوند، و با توجه به نزدیک بودن رقابت میان عمده شرکت‌کنندگان در دروس ریاضی و فیزیک، شیمی درس تعیین شده می‌شود و باعث جهش رتبه این دسته از داوطلبان می‌شود.
    علاوه بر این، با توجه به اینکه اکثر داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی در درس شیمی درصد بالایی نمی‌زنند، این درس از انحراف معیار بسیار بالایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که اگر درصد بالایی در درس شیمی بزنید، این درس برای بهتر شدن رتبه شما در کنکور معجزه می‌کند؛ پس نتیجه می‌گیریم که یادگیری خوب درس شیمی، می‌تواند شما را در صعود به سوی موفقیت به طور چشمگیری کمک کند.
    بنابراین، حتی اگر به مطالعه درس شیمی علاقه‌ای ندارید، علاقه‌های فردی خود را هنگام انتخاب رشته به کار گیرید؛ نه هنگام مطالعه درس‌ها؛ چون زمان مطالعه هر درس در برنامه مطالعه هفتگی ما، با توجه به حجم و ضریب آنها در کنکور در برنامه‌ریزی لحاظ می‌شوند. علاقه یا علاقه نداشتن ما به یک درس، نقشی در ساعت مطالعه ما ندارد؛ بنابراین، برای بهتر شدن رتبه و تراز خود سعی کنید که با درس شیمی به هر شکلی شده است کنار بیایید و مطالعه آن را به شکل پیوسته در برنامه خود لحاظ کنید تا به آسانی و بدون فشار زیاد روی دروس تخصصی دیگر که فراگیری آنها بمراتب سخت‌تر از درس شیمی است، از رتبه‌های قابل توجهی برخوردار شوید.
    ادامه...
  • شیوه صحیح مطالعه زیست شناسی برای کنکور ۹۹(بخش ۴ از ۴)

    در قسمت پایانی این سلسله از مقالات و پس از بیان مراحل اول و دوم مطالعه زیست شناسی برای کنکور یعنی مطالعه اولیه و مرور به توضیح مرحله سوم مطالعه زیست شناسی یعنی مرحله تست زنی می پردازیم.

    پ- تست‌زنی

    یکی دیگر از کارهای مهمی که برای نتیجه‌گیری بهتر در درس زیست‌شناسی حتماً باید انجام دهید، تست‌زنی است. تست‌زنی هم مانند مرور، مراحل مختلفی دارد. شما باید پس از مطالعه‌ی هر درس و در پایان ساعات مطالعه‌ی روزانه، تست‌زنی موضوعی(تست زنی آموزشی) کنید تا خود و نحوه‌ی مطالعه‌تان را محک بزنید. بعد از این تست‌زنی می‌توانید در پایان مرور هفتگی یا ماهانه نیز مبادرت به تست‌زنی کنید. در اردیبهشت و خرداد و روزهای مانده به آزمون سراسری نیز باید تست‌زنی سرعتی(تست زنی سنجشی) داشته باشید.

    Unknown Objectدر هر کدام از این تست‌زنی‌ها هم حتماً باید اشکالات خود را به‌خوبی و به صورت تشریحی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهید. حتماً بعد از بررسی سؤالات، نکته‌های هر تست را در حاشیه‌ی درس مربوط یا در دفتر نکته‌برداری خود یادداشت کنید. حتماً در تست زدن به این نکته توجه داشته باشید که تست‌ها را با دقت تمام مطالعه کنید؛ زیرا یکی از راهکارهای موفقیت در تست‌زنی این درس، آن است که به نکات توجه زیادی داشته باشید.

    این موضوع آن‌قدر اهمیت دارد که تک تک کلمه‌ها در این درس می‌توانند یک نکته‌ی تستی باشند. کنار تست‌های نکته‌دار و مهم علامت بزنید تا اگر دوباره خواستید آن کتاب یا سؤالات را مرور کنید، وقت خود را روی تست‌های ساده و راحت تلف نکنید و بیش‌تر روی تست‌های مهم و نکته‌دار کار کنید. بعد از تست زدن، پاسخ‌نامه‌ی تشریحی آن را حتماً مطالعه کنید تا به اشکالات خود به‌خوبی پی ببرید. هنگام تست زدن، درصدتان را حساب کنید و سعی کنید که هر بار این درصدها بهتر از بار قبل باشد.

    نکته بسیار مهمی که در این زمینه بایستی به آن توجه ویزه ای داشته باشید ایتن است که در حل تست زیست‌شناسی، دقت روی درک و فهم متن سؤالات، اهمیت بیش‌تری دارد. برای بهتر شدن مهارت‌تان در این زمینه، تست طراحی کنید. انجام این کار، یک روش خیلی عالی است که در ابتدای کار شاید کمی مشکل به نظر برسد، ولی به‌تدریج به این موضوع عادت می‌کنید. این کار برای سریع و خوب زدن تست، بسیار مؤثر و کارآمد است؛ زیرا در طراحی تست، شما دنبال گزینه‌های غلط می‌گردید که این موضوع باعث می‌شود گزینه‌های غلط برای‌تان ملموس‌تر شود و در جلسه‌ی آزمون آن‌ها را راحت‌تر تشخیص بدهید. تست‌هایی که طراحی می‌کنید، ترجیحاً به صورت ترکیبی و خیلی مفهومی باشند تا همخوانی بیش‌تری با تست‌های آزمون سراسری داشته باشند؛ مثلاً وقتی سؤالی را از یکی از فصل‌های سال دوم طرح می‌کنید، گزینه‌هایش را از فصل‌های دیگر سالهای دیگر هم بیاورید.

    در این درس برای تست‌زنی، بررسی تست‌های آزمون‌های سراسری، بسیار مهم و تاثیرگذار است. بارها دیده شده است که سؤالات سال‌های قبلی با مجموعه‌ای از تغییرات جزئی در گزینه‌ها یا صورت سؤال، به صورت پرسش جدیدی در آزمون اخیر، مطرح می‌شوند. تقریباً نیمی از پرسش‌ها در این درس در سال‌های قبل به نحوی (مثلاً به صورت پرسش‌های مشابه) آمده است که این امر خود اهمیت مرور و بررسی تست‌های سال‌های اخیر آزمون‌های سراسری را در درس زیست‌شناسی نشان می‌دهد؛ پس بهترین منبع برای آمادگی بیش‌تر در آزمون‌های سراسری، نمونه‌سؤالات آزمون‌های سراسری سال‌های قبل است که باید در فاصله زمانی باقیمانده تا آزمون سراسری آن‌ها را با دقت هرچه تمامتر بررسی کنید.

    ادامه...
  • تکنیک های تست زنی در کنکور

    الان که خیلی از شماها دارین خودتون رو برای کنکور سال بعد آماده می‌کنید، حتما تو برنامه‌تون تست‌زنی رو هم جا دادین.همونطور که می‌دونید، تست‌زنی یه سری تکنیک و راهکار داره که دونستنشون سرعت عمل و‌ دقت رو می‌بره بالا. ما قصد داریم توی چندتا پست این نکات رو بهتون بگیم؛

    ?اول از همه این که تست رو درست و بادقت بخونید. چون خیلی وقتا جواب توی خود سواله پس با دقت بخونید که بدونید چی خواسته و کدوم گزینه جوابه؟!

    ?بعضی تست‌ها رو با یه نگاه می‌شه بزنی اما بعضی تست‌ها نیاز به راه‌حل و اثبات و دنگ‌وفنگ دارن که خب اگه زمان داری و مطمئنی ارزششو داره و حتما به جواب می‌رسی، شروع کن به حل کردن!

    ?اگه به یه تست رسیدین که کلی نمودار و پارامتر و … از سر و کولش بالا می‌رفت اصلا نترسید و هول نشید. نگاه به ظاهر ترسناک این تست‌ها نکنید، تجربه ثابت کرده که این نوع تست‌ها هیچی تو دلشون نیست و در ۸۰ درصد موارد هم جواب‌های ساده و سرراستی دارن.?

    ?اگه کلی وقت گذاشتین و فکر کردین و تهش به دو تا گزینه رسیدین، حتما یکی‌شون رو انتخاب کنید، بالاخره هرکدومشون ۵۰ درصد احتمال داره درست باشه، ۵۰ درصد هم اصلا احتمال کمی نیست. پس از شک بین دو گزینه به این راحتی‌ها نگذرید. (مورد داشتیم شک بین چهار گزینه رو هم زده?)

    ?اگه سوال به شدت براتون غریبه بود سه ساعت بهش زل نزنید تا یادتون بیاد این سوال رو کجا دیدین؟ خیلی راحت روتونو برگردونید و به سوال‌های آشناتر نگاه کنید و وقتتون رو بابت به‌جا آوردن سوال‌های غریبه، هدر ندین.

    ?حواستون باشه بعضی تست‌ها از فعل‌های منفی استفاده می‌کنن و به جای این که بپرسن کدوم گزینه درست است؟ می‌گن کدوم گزینه درست نیست؟!… یا مثلاً همه‌ی گزینه‌ها درست است به جز؟!… خلاصه از هر راهی برای به اشتباه انداختن شما استفاده می‌کنن و باید حسابی حواستون رو جمع کنید که گول نخورید!

    ?یه دام تستی عجیب هم وجود داره که از هر صد نفر ۹۹ نفر توی این دام می‌افتن
    : شباهت عدد جواب با عدد گزینه!…
    مثلا شما تست رو حل کردی به جواب ۲ رسیدی اما به جای این‌که بگردی ببینی عدد ۲ توی کدوم گزینه‌ست؟ گزینه‌ی دو رو علامت می‌زنی! در حالی که مثلا عدد ۲ رو گذاشتن توی گزینه‌ی ۴! (هیچی بدتر از این نیست که جواب رو بدونی و با یه بی‌دقتی سوال رو از دست بدی?)

    تکنیک‌ها و نکات تستی که باید موقع کنکور بهشون توجه کنید، خیلی زیاده! در حدی که اگر همشو بگیم یه کتاب به کتاب درسی‌هاتون اضافه می‌شه! پس به همین چند نکته بسنده می‌کنیم.

     

    منبع:خیلی سبز

    ادامه...
  • شیوه صحیح مطالعه زیست شناسی برای کنکور ۹۹(بخش ۳ از ۴)

    در بخش اول و دوم از این سلسله از مقالات به بیان اهمیت و جزییات اولین مرحله از فرایند سه مرحله ای مطالعه زیست شناسی یعنی مطالعه اولیه پرداختیم.در این بخش به بیان مرحله سوم یعنی مرور می پردازیم.
    ب- مرور
    هر چقدر هم که شما درس زیست‌شناسی را با دقت خوانده باشید، این درس، درسی نیست که با یک بار خواندن بتوانید در آن درصد بالایی را کسب کنید؛ بنابراین، مرورهای متوالی و مفهومی خواندن این درس، باید در اولویت برنامه‌ها قرار داده شود.
    اگر مرور مجدد این درس را در برنامه درسی خود منظور نکرده باشید، نمی‌توانید نتیجه خوبی در آزمون سراسری کسب کنید؛ چون مطالب این درس فرّار است و ممکن است که تا زمان برگزاری این آزمون، بخش قابل ملاحظه ای از آن مطالب را فراموش کنید.
    مرور درس زیست‌شناسی، شامل چند مرحله است. همان‌گونه که در بالا اشاره شد، در برنامه هفتگی خود سعی کنید برای اینکه مطالب قبلی در ذهنتان بهتر تثبیت شود، حتماً وقتی را به مرور کردن آنها اختصاص دهید؛
    علاوه بر این، در هنگام مطالعه فصل های جدید، مطالب فصل قبل را نیز مرور نمایید تا آنها را فراموش نکنید؛ به علاوه در پایان هر ماه، مروری از چند فصل نیز داشته باشید. در خرداد ماه هم که زمان مرور کلی و تست زنی است، حتماً زمان مناسبی را به مرور درس زیست‌شناسی اختصاص دهید.
    یکی از کارهایی که برای مرور کردن و تثبیت بهتر مطالب در ذهن، بسیار مؤثر است، استفاده از حاشیه نویسی در این درس است. همچنین می توانید مطالب خوانده شده را خلاصه نویسی کنید. در خلاصه نویسی برای مرور می‌توانید مطالب مهم را به‌صورت نکات جداگانه درون دفتر یا فیش‌هایی بنویسید؛
    اما بهترین و کارآمدترین روش برای خلاصه‌برداری در درس زیست شناسی، نوشتن مطالب مهم به‌صورت نمودارهای درختی، شبکه‌ای، جدول‌ها، شکل و … است؛ یعنی مطالبی را که یاد گرفته‌اید، به شکلی که ذهنتان آن را خلق می‌کند، بازنویسی کنید.این کار سبب تثبیت کامل مطالب در ذهن و یادآوری آسانتر آنها خواهد شد.
    ادامه...
  • اگر برای تحصیل در دانشگاه به شهری دیگر می‌روید: خود را برای یک زندگی متفاوت آماده کنید

    بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی (به ویژه آنها که در رشتۀ مورد علاقه‌شان پذیرفته شده‌اند) معتقدند که دوران دانشگاهی، دوست داشتنی‌ترین دوران تحصیل است؛ زیرا انسان درس‌های مورد علاقه‌اش را می‌خواند و در ضمن به یک بلوغ فکری رسیده است و می‌تواند دوستان بهتری را انتخاب کند و رابطه‌ای صمیمانه‌تر و منطقی‌تر با آنها داشته باشد؛ دورانی پر از شور، نشاط، حس جوانی و اوقات فراغت بیشتر برای لذت بردن از زندگی.  
    در این میان، دانشجویانی که در شهری دیگر به دور از خانواده‌شان تحصیل می‌کنند، شرایط ویژه‌تری دارند و برایشان دوران دانشجویی، به یادماندنی‌تر است. جوانی که در سن هجده سالگی از خانه و خانواده دور می‌شود، بی‌شک با چالش‌های بیشتری روبرو می‌شود و باید خود را برای یک زندگی گاه سخت و گاه شیرین، و مطمیناً متفاوت با آنچه تا کنون داشته است، آماده کند.
    احساس تنهایی، حسی آشنا برای دانشجویان ترم اول
    در ترم اول، بیشتر دانشجویانی که بومی دانشگاه نیستند، از هر فرصتی برای رفتن به شهر و دیار خود بهره می‌برند، و اگر به دلیل حجم دروس، امتحانات یا فاصله زیاد بین دانشگاه و محل زندگی، نتوانند به خانه بروند، افسرده می‌شوند، در خود فرو می‌روند و کمترین ارتباط را با دیگران برقرار می‌کنند.
    یک متخصص روان‌شناسی، در این زمینه می‌گوید: «وقتی فرد در محیط خانواده قرار دارد، چون اعضای خانواده از او شناخت دارند و او را درک می‌کنند، از بعد روانی، به ‌طور معمول، از امنیت بالایی برخوردار است؛ زیرا ترس از سوء برداشت از حرکت و رفتارش ندارد و همچنین از نظر عاطفی تامین می‌شود و به‌ طور کامل مورد پذیرش قرار دارد؛ اما اگر این فرد، بدون اینکه مهارت‌های لازم را از سوی خانواده یاد بگیرد، به ناگاه وارد محیطی شود که، علاوه بر مشکلات عاطفی و دلتنگی‌های ناشی از دوری از خانواده، مشکلات برقراری ارتباط با محیط جدید را هم داشته باشد، امنیت روانی‌اش در خطر می‌افتد.»
    این متخصص به خانواده‌ها توصیه می‌کند که فرزندان خود را، تا آنجا که می‌توانند، با مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی آشنا کنند تا در هر محیطی که قرار می‌گیرند، بتوانند، با توجه به آن مهارت‌ها، با محیط و اطرافیان خود ارتباط برقرار کنند.
    وی  همچنین معتقد است که دوری از خانواده و نبود حمایت کامل عاطفی و روانی آنها می‌تواند سلامت روان دانشجو را به خطر بیندازد و همین مساله تاثیر مستقیمی در یادگیری و پیشرفت تحصیلی‌اش داشته باشد؛ از همین رو، افت نمرات در ترم‌های اول و احساس ضعف و بیماری‌های عصبی در این دسته از دانشجوها دیده می‌شود که برای رفع آن باید از خود خانواده‌ها هم کمک گرفت. به نظر می‌رسد که گسترش مراکز مشاوره در خوابگاه‌ها و در داخل دانشگاه‌ها نیز برای کم کردن این عوارض، ضروری است.
    واقع بین بودن، ضرورت زندگی خوابگاهی
    شاید یک دانشجوی دور از خانه، در لحظه اول، از تصور اینکه قرار است چند سال در فضایی پر از هم سن و سالانِ خود، که همگی شاد و هدفمند و مهربان هستند، زندگی کند، ذوق زده شده و از فکرِ برنامه‌های گروهی و تفریحاتِ سرگرم کننده و رقابت‌ها و رفاقت‌ها هیجان زده شود؛ اما باید واقع بین بود. یک جوان هجده ساله  قرار است به شهری که حتی اسم خیابان‌هایش را نمی‌داند، برود و به ساختمانی که در بهترین حالت، از امکاناتی پایین‌تر از امکانات رفاهیِ خانه‌اش برخوردار است، و به اتاقی کوچک  که آن را حداقل با چهار هم اتاقیِ دیگر از چهار شهر و فرهنگِ مختلف، شریک است، نقل مکان کند. به همین دلیل، سکوت خانه در خوابگاه نیست و آن حریم شخصی داخل خانۀ پدری را نمی‌توان داشت؛ در واقع، ماجرا آن قدرها هم هیجان‌انگیز و شیرین نیست و برای سختی‌هایش باید آماده و محکم بود؛ اما از طرف دیگر، نباید موضع گرفت و با تلخی و بدبینی به سراغِ این تجربه جدید رفت، و چیزی که باید به آن باور داشت، اهمیت گفت و گو با هم‌اتاقی‌ها درباره تفاوت‌هاست؛ در ضمن هیچ کس نباید نظر خود را تنها نظر درست بداند.
    قانونمند بودن، شرط آرامش در خوابگاه
    نمی‌شود در خوابگاه، هر کس ساز خودش را بزند و هر کاری خواست بکند. بهترین کار این است که افراد حاضر در یک اتاق، در یک دورهمی دوستانه با وضع یک مجموعه از قوانین، به توافق‌هایی برسند و حتماً به آنها وفادار باشند. مهم‌ترین قانون، ساعت خواب است. باید یک ساعتی را ساعت خاموشی اعلام کرد و راس آن ساعت، چراغ‌ها را خاموش نمود، و اگر کسی کاری داشت، یا باید پیش از آن  ساعت کارش را تمام کند یا بعد از آن باید برود و کارش را در کتابخانه یا نمازخانه خوابگاه یا هر جای دیگر انجام دهد.
    در مورد شیوه برخورد با مهمان هم می‌توان قانون گذاشت. به هر حال هر دانشجویی  احتمال دارد که مهمان‌دار شود و خوب است باقی هم‌اتاقی‌ها هم بدانند که: در مدت حضور او چه کنند؟ مهمان کجا بخوابد؟ غذایش و خرجش چگونه است؟ در مورد شرایط شستن ظرف‌ها هم، مثلاً این قانون که هرکس بلافاصله بعد از استفاده از ظرف‌ها باید آنها را بشوید، اگر مورد توافق همه باشد، می‌تواند قانون خوبی باشد .همچنین خوب است که محل مشترکی برای پرداخت هزینه‌ها در نظر گرفت و به طور برابر خرج نمود، و در نهایت باید پذیرفت که هر چند قانونمداری، خوب و ضروری است، اما باید اهل مدارا بود؛ زیرا   زندگی زیر یک سقف، با خط‌ کشی‌های سخت، چندان خوشایند نخواهد بود. خوب است که قانون‌هایی هم برای نظم‌بخشی به امور در نظر گرفت، اما ضمن آن، باید پذیرفت که اگر یک بار دانشجویی به جای هم‌اتاقی‌اش ظرف‌ها را بشوید، آسمان به زمین نمی‌آید یا  اگر شبی به خاطر پروژۀ خاص یک هم‌اتاقی، بعد از ساعت خاموشی هم چراغ‌ها خاموش نشد، باز هم زمین به آسمان نخواهد رفت!
    شناخت وسایل ضروری برای خوابگاه
    وسایل مورد نیاز خوابگاه‌های دانشجویی، بسته به هر خوابگاه، متفاوت است. بعضی از خوابگاه‌ها امکانات بیشتری دارند و برخی از خوابگاه‌ها از لحاظ داشتن امکانات ابتدایی نیز کمبودهایی دارند؛ اما در کل، زندگی در خوابگاه به دانشجویان یاد می‌دهد که می‌شود با وسایلی بسیار کمتر از چیزی که در خانه پدری دارند، نیز روزگار را بگذرانند؛ در واقع، خوابگاه، تمرین زندگی با کمترین وسایل است؛ اما در کل، وسایل زیر را می‌توان به عنوان وسایل ضروری یا مفید در خوابگاه نام برد:
    * مدارک شخصی، مثل: شناسنامه، کارت ملی، کارت دانشجویی، دفترچه بیمه و کارت بانکی.
    * تشک، پتو، بالشت و ملحفه.
    * ظروف لازم، مثل: ماهی‌تابه، قابلمه کوچک، بشقاب، کاسه، قوری، کتری، قاشق، چنگال و لیوانِ نشکن.
    * وسایل شخصی، مثل: لباس، کفش و دمپایی، جوراب، کلاه و عینک، سجاده و کتاب دعا، لوازم حمام، یک لگن برای شست و شوی لباس، مسواک و خمیردندان.
     * خوردنی‌هایی که خانگی‌شان مرغوب‌تر است؛ مثل: ادویه، سبزیجات خشک، دمنوش‌های گیاهی، برنج و حبوبات.
    * لوازم برقی،  مثل: اتو، سشوار و چراغ مطالعه.
    * لوازم تحریر  و مطالعه، مثل: کتاب، دفتر، لپ تاپ، هارد و فلش.
    * داروها و وسایل مورد نیاز برای وقت‌های بیماری، مثل: چسب زخم یا کیسه آب گرم.
    خوابگاه، فرصت تجربه و پختگی
    زندگی در خوابگاه، فرصتی برای بیرون آمدن از لاکِ تنهایی و تجربه یک زندگیِ مستقل است؛ فرصتی که با پرورش روحیه مسؤولیت‌پذیری، انعطاف‌پذیری، سازگاری، همکاری، واقع‌بینی و … فرد را برای ورود به دنیای گاهی زمختِ خارج از خانواده، آماده می‌کند. زندگی در خوابگاه، ناخودآگاه، تمام ابعاد وجود دانشجو  را درگیر و ظرفیت‌های وجودی‌اش را بالفعل می‌کند. در خوابگاه، یک جوان فقط دانشجو نیست؛ برای مثال، دختران دانشجوی بسیاری را می‌شناسم که در خوابگاه کارهای فنی می‌کنند و اگر چاه روشویی بگیرد یا یک وسیله برقی خراب می‌شود، خودشان آن را درست می‌کنند. همچنین پسران دانشجو، آشپزی را حداقل در حد ابتدایی یاد گرفته و مسؤولیت نظافت اتاق خود را برعهده می‌گیرند.
       فقط یک جوانِ دانشجو نیستید. اگر دخترید، گاهی با آشپزی و نظافت و مراقبت از بقیه، مادری می‌کنید. همچنین گاهی با شنیدنِ درد دل هم اتاقی‌ها و آرام کردنشان، خواهری می‌کنید و گاهی هم با انجامِ خریدهای روزانه اتاق، حتی برادری می‌کنید! خلاصه اگر عاقل باشید، زندگی در خوابگاه، دوره فشرده‌ای است برای یادگیریِ مدیریت تمام ابعاد زندگی و پختگی و کسب تجربه‌های رنگارنگ؛ پس قدر بدانید؛ البته دقت کنید که در ازای کسب بعضی از تجربه‌ها، چه چیزهایی را از دست می‌دهید.
    دانشگاهی به نام خوابگاه
    شاید برخی از درس‌های دانشگاه، بعد از چند سال فراموشتان شود، اما در خوابگاه، می‌توان مهارت‌های بسیاری را یاد گرفت  که در آینده، برایتان بسیار مفید خواهند بود؛ برای مثال، حتی هم اتاقی شدن با صمیمی‌ترین دوست، با تعارض و اختلاف نظر همراه است.
    در خوابگاه می‌توان مذاکره کردن و شیوه بده و بستان و امتیاز دهی و امتیاز گیری را فرا گرفت؛ اینکه هر فردی لازم است گاه  از مواضعش عقب برود؛ زیرا در زندگی زیر یک سقف (در هر نوعی)، تنها دو مدل نتیجه وجود دارد: برد- برد یا باخت- باخت؛ یا هر دو راضی هستند و از بودن در کنار هم خشنود، و یا هر دو ناراضی و دلگیر. همچنین یک خوابگاهی می‌تواند در عنفوان جوانی، تصمیم‌گیری و مدیریت بحران را یاد بگیرد. 
    ادامه...
  • شیوه صحیح مطالعه زیست شناسی برای کنکور ۹۹(بخش ۲ از ۴)

    در بخش اول از این سلسله از مقالات به بیان اهمیت و اولین مرحله از فرایند سه مرحله ای مطالعه زیست شناسی برای کنکور یعنی مطالعه اولیه پرداختیم. در این بخش به بیان جزییات این مرحله می پردازیم.
    پیشنهاد ما این است که مطالعه زیست‌شناسی را در برنامه درسی روزانه خود بگنجانید. البته این موضوع به میزان اطلاعات و آمادگی شما در این درس بستگی دارد. به هر حال سعی کنید که در هر دفعه مطالعه این درس، حتماً موارد زیر را رعایت کنید:
    ۱- در هر روز، حتماً بخشی از زمان مطالعه را به زیست‌شناسی اختصاص بدهید ( حداقل دو ساعت)؛
    ۲- هر ساعت از مطالعه‌ زیست‌شناسی را تنها به یک عنوان اختصاص بدهید؛
    ۳- هر ساعت از مطالعه‌ مختص یک عنوان را به چند بخش تقسیم کنید: قسمت اول را به مرور مطالب ساعت مطالعه‌ قبل اختصاص دهید. در قسمت دوم، مطالب مربوط به عنوان همین ساعت مطالعه را بخوانید. چند دقیقه استراحت کنید، و در قسمت آخر، تست‌های مربوط به همین بخش را پاسخ دهید.
    در هنگام مطالعه این درس، حتماً به نکات زیر با دقت هرچه تمامتر توجه داشته باشید:
    ۱-    زیست‌شناسی، درس حفظ کردنی نیست، بلکه درسی کاملاً مفهومی است که استفاده از ابزار هوش در پاسخگویی به سؤالات و درک مفاهیم آن، اهمیت فوق العاده‌ای دارد. استفاده از ابزار هوش بخصوص برای دانش‌آموز در حل تست های این درس، کارآیی بسیار بالایی دارد. تسلّط کامل بر مطالب این درس، نیازمند آموزش خوب، تکرار مداوم و تست زدن فراوان است تا بتواند شخص را با چالش‌هایی که طراح سؤال برای او گذاشته است آشنا کند و از آن بخوبی عبور دهد.
    ۲-    می‌دانید که در زیست‌شناسی، قوانین ثابت و قاطعی، مثل درس ریاضی وجود ندارد؛ اما موارد استثنایی فراوان هستند؛ پس کلماتی مثل «برخی»، «بعضی»، «بسیاری»، «اغلب»، «گاهی» و … را در کتاب‌های درسی مشخص کنید و مفاهیم برآمده از آنها را به خاطر بسپارید.
    ۳-    تصاویر در زیست‌شناسی، به فهم بهتر مطالب درسی کمک زیادی می‌کنند و هر ساله به طور مستقیم، از خودِ تصویر یا به طور غیر مستقیم از مفاهیم آنها، سؤال طرح می‌شود؛ پس زیر‌نویس آنها و نامگذاری بخش‌های مختلف شکل‌ها را به دقت مطالعه کنید.
    ۴-    به همان اندازه که مطالب مطرح شده در بخش‌های “بیشتر بدانید” ارزشی در طرح سؤال ندارند، مطالعه و درک مفاهیم بخش‌های “فعالیت” و ” آزمون” در کتب درسی، خیلی مهم هستند و در چند سال گذشته، سؤالاتی از آ‌نها مطرح شده است.
    ۵-    اسامی جانداران مختلف (مثل گیاهان، جانوران، قارچ‌ها، آغازیان و باکتری‌ها) را یاد بگیرید و خصوصیات ویژه‌ آنها را در کنارشان یادداشت کنید. در این موارد باید کمی زحمت بکشید و از کتاب‌های سه سال  زیست‌شناسی، تمام مطالبی را که در مورد آن جاندار نوشته شده است، پیدا کنید.
    ۶-     نام دانشمندان مختلف و نتیجه‌ پژوهش‌های آنها را یاد بگیرید. همچنین موارد کشف شده از سوی آنها یا جاندار مورد مطالعه‌ آنها را به درستی یاد بگیرید.
    ۷-    برخی از مفاهیم و مطالب در زیست‌شناسی، به قدری اهمیت دارند که طرح سؤال از آنها، همه ساله تکرار می‌شود؛ پس در یادگیری مواردی مثل دودمانه‌ها، چرخه‌ زندگی قارچ‌ها، هورمون‌های گیاهی، انواع مختلف حواس جانوران، آزمایش‌های دی هیبریدی یا مقایسه‌ ویژگی‌های پروکاریوت­ها با یوکاریوت­ها و نیز بازدانگان با نهاندانگان یا انواع بافت‌های گیاهی و جانوری، چرخه‌ ضربان قلب و … دقت داشته باشید.
    ۸-     با توجه به گسترده بودن مسایل ژنتیک، مطالعه این موضوع، نیاز به دقت قابل توجهی در درک ابتدایی مسایل مطرح شده و مفاهیم آن دارد.
    ۹-     فعالیت‌ها و آزمایش‌های کتاب مهم هستند؛ پس براحتی از آنها صرف نظر نکنید؛ بلکه این موضوعات را دقیقاً و با تمام جزییات صمطالعه کنید.
    ادامه...
  • آزمون‌های آزمایشی: مفید یا غیرمفید؟

    هر ساله پس از برگزاری آزمون‌ سراسری، ثبت‌نام در آزمون‌های آزمایشی مؤسسات و آموزشگاه‌های مجاز و غیرمجاز، از سوی داوطلبان پرشمار این آزمون‌ها برای آمادگی و حضور موفق در آزمون‌های سراسری سال آینده آغاز می‌شود. بحث ما در این مقاله آن است که آزمون‌های آزمایشی که برای سنجش آموخته‌های داوطلبان کنکور سراسری و افزایش مهارت‌های پاسخگویی آنها پیش از برگزاری آزمون اصلی اجرا می‌شود، بر فرض استاندارد بودن، تا چه حد می‌تواند یاری‌رسان داوطلبان در جهت بهبود کیفیت حضور آنها در یکی از آزمون‌های ورود به دانشگاه‌ها باشد.
    نکته اساسی و قابل ذکر در مورد آزمون‌های آزمایشی، که بعضاً از سوی داوطلبان مورد غفلت قرار می‌گیرد و روی آن، درنگ و تامل کافی نمی‌شود، این است که برخی از مشتاقان به ادامه تحصیل، بدون آنکه مطالعه کافی و عمیق روی متون و منابع درسی گروه یا رشته مورد نظر خود داشته باشند، داوطلب شرکت در این گونه آزمون‌ها می‌شوند. انجام این کار باعث می‌شود که داوطلب، به جای آنکه با دقت کافی و تکیه بر آموخته‌ها، محفوظات و دانش خویش به تست‌ها پاسخ دهد، به محض برخورد با پرسش‌های دشوار، به طور تصادفی گزینه‌ای از گزینه‌های چهارگانه را انتخاب ‌کند؛ اما غافل از آنکه با انجام این کار، ضمن دریافت نمره منفی و کسب رتبه نامطلوب، هدف وی نیز تامین نمی‌شود؛ زیرا هدف اصلی از شرکت در این گونه آزمون‌ها آن است که داوطلب به کسب تجربه یا تجاربی مفید برای شرکتِ هدفمندانه‌تر و آگاهانه‌تر در آزمون سراسری اصلی بپردازد و جلسه‌ای شبیه به جلسه آزمون اصلی را برای خود تداعی کند؛ اما عدم مواجهه واقعی با این مساله‌، باعث می‌شود که چنین داوطلبی، ضمن به هدر دادن مبلغ یا مبالغی که برای شرکت  در آزمون‌های آزمایشی پرداخت کرده است، هیچ‌گونه تجربه مفیدی در این زمینه به دست نیاورد و نوعی دلزدگی نسبت به آزمون اصلی نیز در وی ایجاد شود.
    به بیان دیگر، باید تاکید کرد که شرکت در آزمون‌های آزمایشی، یک جدیت خاصی از سوی افراد شرکت‌کننده در آنها می‌طلبد، و اگر این آزمون‌ها دارای ضرورت‌ها و شرایط مندرج در سطور ذیل باشند و داوطلبان، توصیه‌های ذکر شده در این سطور را به کار بندند، شرکت در این آزمون‌ها مفید خواهد بود و در غیر این صورت، جز اتلاف وقت، انرژی و سرمایه مادی و معنوی، چیزی را برای این افراد در بر نخواهد داشت.
    این شرایط عبارتند از:
    ۱- آزمون‌های آزمایشی از سوی آموزشگاه‌ها یا مؤسسات مجاز برگزار شود؛
    ۲- آزمون‌های مورد نظر، آزمون‌های استاندارد باشد؛
    ۳- آزمون‌ها به صورت مرحله‌ای برگزار شود؛ یعنی در فواصل کوتاه برگزار شده و از مباحث معیّن که در فاصله دو آزمون، داوطلب به مطالعه آنها می‌پردازد پرسش طرح شود؛
    ۴- در پایان تمام آزمون‌های مرحله‌ای، یک یا چند نوبت آزمون از کل مباحث و متون مربوط به هر گروه آزمایشی یا رشته تحصیلی نیز به عمل آید (آ‌زمون جامع)؛
    ۵- پس از برگزاری هر آزمون آزمایشی (مرحله‌ای یا جامع)، کارنامه کاملی از نمرات تفکیکی داوطلب در هر درس، رتبه علمی داوطلب در میان شرکت‌کنندگان و … برای اطلاع وی از وضعیت خویش، از سوی مؤسسه برگزار کننده آزمون صادر شود؛
    ۶- زمان، مکان و در مجموع فضای برگزاری آزمون‌های آزمایشی، نمونه کاملی از آزمون اصلی باشد تا داوطلب بتواند به تمرین و تکرار موقعیتی شبیه به حضور خود در جلسه آزمون اصلی بپردازد؛
    ۷- منابع و مباحثی که از آنها در هر مرحله از آزمون‌های آزمایشی یا آزمون جامع، سؤال طرح می‌شود، به طور کامل از سوی مرجع برگزار کننده آزمون در آغاز مشخص شود؛
    ۸- داوطلب با مطالعه دقیق منابع مربوط به هر مرحله از آزمون آزمایشی، در جلسه آزمون حاضر شود و به پاسخگویی (تست‌زنی) بپردازد؛
    ۹- داوطلب، پس از برگزاری هر مرحله و دریافت کارنامه آن مرحله از آزمون، نسبت به رفع خطاها، نقطه‌ ضعف‌ها و کاستی‌های علمی خود اقدام کند و با پشتوانه  بیشتری برای حضور موفق در مرحله بعدی آزمون،گام بردارد؛
    ۱۰- داوطلب فرض را بر این بگذارد که هر مرحله از آزمون‌های آزمایشی، یک آزمون اصلی است؛ بنابراین، ضمن تمرین مهارت‌هایی مانند نحوه تست‌زنی، تنظیم وقت پاسخگویی به هر سؤال و …، آن را کاملاً جدی بگیرد؛
    ۱۱- با کسب رتبه مطلوب در یک یا چند مرحله از آزمون‌های آزمایشی، به آن رتبه مغرور نشود و بداند که شرایط روحی و روانی داوطلب در آزمون اصلی، تعداد داوطلبان، سؤالات آزمون، و شرایط کلی آزمون، در هر حال به گونه دیگری است، و این آزمون‌ها، هر چند به استانداردهای آزمون اصلی نیز نزدیک باشند، قطعاً قابل مقایسه با آزمون اصلی (آزمون سراسری یا کارشناسی‌ارشد) نیستند و آزمون اصلی، آزمون دیگری است؛ آزمونی که به هر حال فضای آن، نه مجازی و آزمایشی، بلکه واقعی و حقیقی است.
    ادامه...
  • شیوه صحیح مطالعه زیست شناسی برای کنکور ۹۹(بخش ۱ از ۴)

    زیستشناسی با بالاترین ضریب(ضریب ۱۲) به عنوان اصلیترین درس گروه آزمایشی علوم تجربی برای داوطلبان این گروه، بخصوص آنهایی که متقاضی رشتههای پرطرفدار(پزشکی، دندانپزشکی و…) هستند، اهمیت ویژهای دارد. اگر داوطلبی در درس زیست‌شناسی، ده درصد از شما عقب بیفتد و در هر کدام از درس‌های اختصاصی‌های دیگر، پنج تا شش درصد جلو باشد، به طور کلی از شما عقب می‌افتد.
    شواهد نشان می‌دهد که فقط هفت درصد از داوطلبان آزمون سراسری در گروه آزمایشی علوم تجربی، تست‌های زیست‌شناسی را بالای پنجاه درصد می‌زنند. علت این موضوع در کم مطالعه کردن این درس نیست، بلکه یکی از مشکلات بزرگی که داوطلبان دارند، چگونه مطالعه کردن درس زیست‌شناسی است.
    در این سلسله از مقالات سعی می‌کنیم تا شما را با نحوه صحیح مطالعه و تست زنی بهتر در این درس آشنا کنیم. مانند همه دروس کنکور، برای نتیجه‌گیری بهتر در درس زیست‌شناسی نیز رعایت سه مرحله